Pergi ke kandungan

Senarai bahasa di Kalimantan

Daripada Wikipedia, ensiklopedia bebas.
Peta peryebaran bahasa-bahasa di Kalimantan.

Bahasa-bahasa di Kalimantan merupakan bahasa Austronesia dari rumpun Malayo-Polynesia iaitu :

  1. Malayic-Dayak (10)
    1. Ibanic /Dayak Laut(6)
      1. Bahasa Balau [BUG] (Sarawak)
      2. Bahasa Iban [IBA] (Suku Iban di Sarawak, Brunei, Kalimantan Barat)
      3. Bahasa Milikin [MIN] (Sarawak))
      4. Bahasa Mualang [MTD] (Suku Mualang, Sekadau, Kalimantan Barat)
      5. Bahasa Seberuang [SBX] (Suku Seberuang, Sintang, Kalimantan Barat)
      6. Bahasa Sebuyau[SNB] (Sarawak))
    2. Bahasa Keninjal [KNL] ( Melawi, Kalimantan Barat)
    3. Bahasa Kendayan [KNX] (Sanggau Ledo, Bengkayang, Kalimantan Barat)
    4. Bahasa Selako [SKL] (Selakau, Sambas, Kalimantan Barat)
    5. Bahasa-bahasa Malayic Dayak [XDY] (Kalimantan Barat dan Kalimantan Tengah)
      1. Kabupaten Sukamara : Bahasa Balai Riam
      2. Kabupaten Lamandau : Bahasa Bulik
      3. Kabupaten Kotawaringin Barat : Bahasa Waringin
      4. Kabupaten Seruyan : Bahasa Pembuang
      5. Kota Singkawang
      6. Kabupaten Bengkayang
      7. Kabupaten Sintang
      8. Kabupaten Kapuas Hulu

Bahasa Borneo

[sunting | sunting sumber]

Bahasa Barito/Rumpun Ot Danum (day)

[sunting | sunting sumber]
  1. Bahasa Barito (20 bahasa)
    1. Bahasa Barito timur
      1. Bahasa Barito timur bahagian utara :
        1. Bahasa-bahasa Lawangan (lbx) : Bahasa Lawangan, Bahasa Paser, Bahasa Benuaq, Bahasa Bentian, Dayak Bawo
        2. Bahasa Tawoyan [twy] (Kalimantan Tengah)
      2. Bahasa Barito timur bagian Tengah-Selatan
        1. Bagian Tengah :
          1. Bahasa Dusun Deyah [dun] (Suku Dusun Deyah, Kalimantan Selatan)
        2. Bagian Selatan :
          1. Bahasa Maanyan [mhy](Suku Maanyan, Kalimantan Tengah dan Kalimantan Selatan)
          2. Bahasa Dusun Malang [duq] (Kalimantan Tengah)
          3. Bahasa Dusun Witu [duw] (Kalimantan Tengah)
          4. Bahasa Paku [pku] (Kalimantan Tengah)
    2. Bahasa Barito barat :
      1. Bahasa Barito barat bahagian utara
        1. Bahasa Kohin [kkx] (Bahasa Seruyan)(Kalimantan Tengah)
        2. Bahasa Dohoi [otd] (Suku Ot Danum, Kalimantan Tengah)
        3. Bahasa Siang-Murung [sya] (Suku Siang Murung, Kalimantan Tengah)
      2. Bahasa Barito barat bahagian selatan
        1. Bahasa Bakumpai [bkr] (Suku Bakumpai, Kalimantan Tengah dan Kalimantan Selatan)
        2. Dialek Katingan [kxg] (Katingan, Kalimantan Tengah)
        3. Bahasa Ngaju [nij] (Suku Ngaju, Kalimantan Tengah)
        4. Dialek Kahayan [xah](Kalimantan Tengah)
    3. Bahasa Barito Mahakam :
      1. Bahasa Tunjung [tjg] (Suku Tunjung, Kalimantan Timur)
      2. Bahasa Ampanang (apg) (Kalimantan Timur)

Bahasa Borneo Kayan-Murik

[sunting | sunting sumber]
  1. Kayan-Murik (17 bahasa)
    1. Bahasa Kayan(Suku Kayan) :
      1. Bahasa Bahau(bhv)(Suku Bahau, Kalimantan Timur)
      2. Bahasa Kayan Busang [bfg](Suku Busang, Kalimantan Timur)
      3. Bahasa Kayan Wahau [whu](Suku Bahau, Kalimantan Timur)
      4. Bahasa Kayan Mahakam [xay](Kutai Barat, Kalimantan Timur)
      5. Bahasa Kayan Sungai Kayan [xkn] (Malinau, Kalimantan Timur)
      6. Bahasa Kayan Baram [KYS] (Sarawak)
      7. Bahasa Kayan Rejang [REE] (Sarawak)
      8. Bahasa Kayan Mendalam[XKD] (Kalimantan Barat)
    2. Modang :
      1. Bahasa Modang [mxd] (Suku Modang, Kutai Kartanegara, Kalimantan Timur)
      2. Bahasa Segai [sge] (Berau, Kalimantan Timur)
    3. Punan Pegunungan Muller-Schwaner :
      1. Bahasa Aoheng [pni] (Suku Aoheng/Suku Penihing, Kalimantan Timur)
      2. Bahasa Punan Aput [pud] (Kalimantan Timur)
      3. Bahasa Punan Merah [puf] (Kalimantan Timur)
      4. Bahasa Uheng-Kereho [xke] (Kalimantan Barat)
      5. Bahasa Bukat [BVK] (Suku Bukat, Kalimantan Timur)
      6. Bahasa Hovongan [HOV] (Kalimantan Barat)
    4. Murik
      1. Bahasa Murik [MXR] (Sarawak)

Bahasa Borneo Land Dayak (Dayak Darat/Klemantan)

[sunting | sunting sumber]
  1. Land Dayak(16)
    1. Bahasa Ahe [AHE] (Suku Ahe, Kalimantan Barat)
    2. Bahasa Bekati' [BAT](Kalimantan Barat)
    3. Bahasa Biatah [BTH] (Sarawak)
    4. Bahasa Benyadu' [BYD] (Kalimantan Barat)
    5. Bahasa Djongkang [DJO] (Suku Jangkang, Jangkang, Sanggau, Kalimantan Barat)
    6. Bahasa DAYAK, LAND [DYK] (Suku Dayak Darat, Kalimantan Barat)
    7. Bahasa Lara' [LRA] (Kalimantan Barat)
    8. Bahasa Nyadu [NXJ] (Kalimantan Barat)
    9. Bahasa Ribun [RIR] (Suku Ribun, Kalimantan Timur)
    10. Bahasa Mali [SCG](Suku Dayak Mali di Balai, Sanggau, Kalimantan Barat)
    11. Bahasa Semandang [SDM] (Simpang Hulu, Ketapang, Kalimantan Barat)
    12. Bahasa Bukar Sadong [SDO] (Suku Bidayuh,Kembayan, Sanggau, Sarawak)
    13. Bahasa Jagoi [SNE] (Sarawak)
    14. Bahasa Sara [SRE] (Kalimantan Barat)
    15. Bahasa Tringgus [TRX] Sarawak)
    16. Bahasa Kembayan [XEM] (Kembayan, Sanggau, Kalimantan Barat)

Bahasa Borneo Timur Laut

[sunting | sunting sumber]
  1. Borneo Timur Laut(84)
    1. Melanau-Kajang (13)
      1. Kajang (7)
        1. Bahasa Bukitan [BKN] (Sarawak)
        2. Bahasa Kajaman [KAG] (Sarawak)
        3. Bahasa Lahanan [LHN] (Sarawak)
        4. Bahasa Punan Batu 1 [PNM] (Sarawak)
        5. Bahasa Sekapan [SKP] (Sarawak)
        6. Bahasa Sian [SPG] (Sarawak)
        7. Bahasa Ukit [UMI] (Sarawak)
      2. Melanau (6)
        1. Bahasa Daro-Matu [DRO] (Sarawak))
        2. Bahasa Kanowit [KXN] (Sarawak))
        3. Bahasa Melanau [MEL] (Suku Dayak Melanau, Sarawak)
        4. Bahasa Sibu [SDX] (Sibu, Sarawak)
        5. Bahasa Seru [SZD] (Sarawak)
        6. Bahasa Tanjong [TNJ] (Malaysia (Sarawak)
    2. Sarawakan Utara (37)
      1. Berawan-Lower Baram (6)
        1. Berawan (1)
          1. Bahasa Berawan [LOD] (Sarawak)
        2. Lower Baram (5)
          1. Central (5)
            1. A (2)
              1. Bahasa Belait [BEG] (Distrik Belait, Brunei)
              2. Bahasa Kiput [KYI] (Sarawak)
            2. B (3)
              1. Bahasa Lelak [LLK] (Malaysia (Sarawak))
              2. Bahasa Narom [NRM] (Malaysia (Sarawak))
              3. Bahasa Tutong (barat)/Bahasa Tutong 2 [TTG] (Distrik Tutong, Brunei)
      2. Bintulu (1)
        1. Bahasa Bintulu [BNY] (Malaysia (Sarawak))
      3. Bahasa Dayic
        1. Kelabitic :
          1. Bahasa Lundayeh [lnd] (Suku Lundayeh, Malinau, Kaltim, Sabah, Brunei, Sarawak)
          2. Bahasa Putoh [put] (Kalimantan Timur)
          3. Bahasa Lengilu [lgi] (Kalimantan Timur)
          4. Bahasa Sa'ban [SNV] (Kalimantan)
          5. Bahasa Tring [TGQ] (Sarawak)
        2. Murutic :Bahasa Kelabit [KZI] (Sarawak)
          1. Murut :
            1. Bahasa Okolod [kqv] (Kalimantan Timur)
            2. Bahasa Selungai Murut [slg] (Kalimantan Timur)
            3. Bahasa Keningau Murut [KXI] (Keningau, Sabah)
            4. Bahasa Tagal Murut [MVV] (Suku Tagol, Malinau, Sabah)
            5. Bahasa Paluan [PLZ] (Sabah)
            6. Bahasa Timugon Murut [TIH] (Sabah)
          2. Northern (1)
            1. Bahasa Baukan [BNB] (Sabah)
          3. Tidung :
            1. Bahasa Tidung(tid) (Suku Tidung, Tarakan, Kalimantan Timur)
            2. Bahasa Bulungan(blj) (Suku Bulungan, Bulungan, Kalimantan Timur)
            3. Bahasa Sembakung Murut (sbr) (Nunukan, Kalimantan Timur)
            4. Bahasa Kalabakan [KVE] (Kalabakan, Sabah)
            5. Bahasa Serudung Murut [SRK] (Sabah)
      4. Kenyah (12) :
        1. Bahasa Kenyah Utama (Suku Kenyah):
          1. Dialek Kenyah Sungai Bahau [bwv] (Malinau, Kalimantan Timur)
          2. Dialek Kenyah Sungai Kayan [knh] (Malinau, Kalimantan Timur)
          3. Dialek Kenyah Kelinyau [xkl] (Kalimantan Timur)
          4. Dialek Kenyah Mahakam [xkm] (Kutai Barat, Kalimantan Timur)
        2. Dialek Kenyah Bakung [boc] (Kalimantan Timur)
        3. Bahasa Punan Tubu [puj] (Kalimantan Timur)
        4. Sebob :
          1. Dialek Kenyah Wahau [whk] (Kalimantan Timur)
          2. Dialek Kenyah Tutoh [TTW] (Sarawak)
    3. Rejang-Sajau :
      1. Bahasa Basap [bdb] (Suku Basap di Kalimantan Timur)
      2. Bahasa Burusu [bqr] (Suku Burusu di Kalimantan Timur)
      3. Bahasa Punan Merap [puc] (Kalimantan Timur)
      4. Bahasa Sajau Basap [sjb] (Kalimantan Timur)
      5. Bahasa Punan Bah-Biau [PNA] (Malaysia (Sarawak))
    4. Sabahan (29)
      1. Dusunic (23)
        1. Bisaya (5)
          1. Southern (3)
            1. Dialek Bisaya Brunei [BSB] (Brunei)
            2. Dialek Bisaya Sarawak [BSD] (Sarawak)
            3. Bahasa Tutong/Tutong 1 [TTX] (Brunei)
          2. Dialek Bisaya Sabah [BSY] (Sabah)
          3. Bahasa Tatana [TXX] (Sabah)
        2. Dusun (17)
          1. Central (6)
            1. DUSUN, CENTRAL [DTP] (Sabah)
            2. Bahasa Kota Marudu Tinagas [KTR] (Kota Marudu, Sabah)
            3. DUSUN, SUGUT [KZS] (Sabah)
            4. DUSUN, TAMBUNAN [KZT] (Sabah)
            5. Bahasa Minokok [MQQ] (Sabah)
            6. DUSUN, TEMPASUK [TDU] (Sabah)
          2. Eastern (1)
            1. KADAZAN, LABUK-KINABATANGAN [DTB] (Sabah)
          3. Bahasa Gana [GNQ] (Sabah)
          4. KADAZAN, COASTAL [KZJ] (Sabah)
          5. KADAZAN, KLIAS RIVER [KQT] (Sabah)
          6. Bahasa Kimaragang [KQR] (Sabah)
          7. Bahasa Kota Marudu Talantang [GRM] (Sabah)
          8. Bahasa Kuijau [DKR] (Sabah)
          9. Bahasa Lotud [DTR] (Sabah)
          10. Bahasa Papar [DPP] (Sabah)
          11. Bahasa Rungus [DRG] (Sabah)
          12. Bahasa Tebilung [TGB] (Sabah)
        3. Unclassified (1)
          1. Bahasa Dumpas [DMV] (Sabah)
      2. Ida'an (1)
        1. Bahasa Ida'an [DBJ] (Sabah)
    5. Paitanic (5)
      1. Bahasa Abai Sungai [ABF] (Sabah)
      2. Bahasa Tombonuwo [TXA] (Sabah)
      3. Upper Kinabatangan (3)
        1. KINABATANGAN, UPPER [DMG] (Sabah)
        2. LOBU, LANAS [RUU] (Sabah)
        3. LOBU, TAMPIAS [LOW] (Sabah)

Bahasa Borneo Punan-Nibong

[sunting | sunting sumber]
  1. Punan-Nibong (2)
    1. PENAN, EASTERN [PEZ] (Malaysia (Sarawak))
    2. PENAN, WESTERN [PNE] (Malaysia (Sarawak))

Bahasa Malayic

[sunting | sunting sumber]
  1. Malayic
    1. Malayan
      1. Bahasa Melayu Lokal :
        1. Bahasa Melayu (Suku Melayu, Kalimantan Barat dan Kalimantan Tengah)
          1. Dialek Melayu Pontianak : Kota Pontianak
          2. Dialek Melayu Landak : Kabupaten Landak
          3. Dialek Melayu Sambas :Suku Sambas Kabupaten Sambas
          4. Dialek Melayu Ketapang : Kabupaten Ketapang, Kayong Utara
          5. Dialek Melayu Sarawak: Sarawak
          6. Dialek Melayu Sabah : Sabah
        2. Bahasa Melayu Kokos (coa) Suku Kokos di Tawau, Sabah
        3. Bahasa Banjar (bjn) (Suku Banjar, Kalimantan Selatan, Kalimantan Timur, Kalimantan Tengah)
        4. Bahasa Berau (bve) (Suku Berau, Berau, Kalimantan Timur)
        5. Bahasa Bukit (bvu) (Suku Bukit, Kalimantan Selatan)
        6. Bahasa Brunei (kxd) (Suku Brunei) di (Brunei,Sarawak,Sabah)
        7. Bahasa Kutai (Suku Kutai):
          1. Dialek Tenggarong - Melayu Kutai (vkt) (Tenggarong, Kutai Kartanegara, Kalimantan Timur)
          2. Dialek Kota Bangun - Melayu Kutai (mqg) (Kota Bangun, Kutai Kartanegara, Kalimantan Timur)