Senarai pengarah filem Hindia Timur Belanda
Dua puluh sembilan orang dicatatkan telah mengarahkan filem cereka di Hindia Timur Belanda antara tahun 1926, apabila L. Heuveldorp menerbitkan Loetoeng Kasaroeng, filem domestik pertama yang dihasilkan di dalam negara, [2] dan 1949, apabila Belanda secara rasmi mengiktiraf kedaulatan Indonesia selepas empat tahun revolusi, meninggalkan Hindia Belanda tidak berfungsi lagi.[a][3] Tiga belas pengarah aktif di Hindia terus mengarahkan filem selepas 1950, termasuk Usmar Ismail: filem 1950 beliau Darah dan Doa umumnya dianggap filem benar-benar pertama Indonesia [4]
Pengarah pertama koloni ini ialah Heuveldorp dan G. Krugers, merupakan warga Eropah dari keturunan campuran.[5] Mereka diikuti oleh etnik Cina selepas itu, apabila Nelson Wong memulakan debutnya menerusi filem 1928nya Lily van Java;[6] pengarah Cina lain termasuk Lie Tek Swie (1929), Wong bersaudara Joshua dan Othniel (1930), dan The Teng Chun (1931). Pengarah etnik Cina mendominasi perfileman untuk peringatan kewujudannya.[7] Pengarah asli pertama, Bachtiar Effendi, memulakan arahan pertamanya pada 1932 menerusi filem Njai Dasima;[8] satu lagi pengarah asli tidak muncul sehingga Andjar Asmara dan Rd Ariffien memulakan arahan pertama mereka pada 1940.[9][10]
Pengarah yang aktif di Hindia datang dari pelbagai latar belakang. Sesetengahnya, seperti The Teng Chun, Fred Young, dan Wong, yang mempunyai minat terhadap filem sejak usia muda mereka. [11] Yang lain, seperti Njoo Cheong Seng dan Andjar, yang mepunyai latar belakang dalam teater.[12] Juga termasuk Albert Balink dan Ismail, merupakan wartawan.[13][14] Semuanya leaki; wanita pertama yang mengarahkan filem di kepulauan Indonesia, Ratna Asmara, memulakan arahan pertamanya selepas Hindia Belanda dibubarkan.[15] Diantara mereka, 29 daripada mereka mengarahkan 103 filem, pada satu masa, bekerja bersama; ia bukan perkara biasa bagi mereka untuk mengambil lebih daripada satu peranan dalam penerbitan.[7] Bagaimanapun, mereka secara umumnya mempunyai kekurangan kawalan kreatif lebih daripada penerbit.[16]
Senarai berikut disusun mengikut abjad secara lalai, dengan urutan lagi keupayaan dalam bidang-bidang tertentu; kerana perbezaan konvensyen penamaan antara budaya, tidak semua entri disusun mengikut nama keluarga. Senarai ini hanya mengira filem fiksyen diarahkan oleh subjek dan tidak termasuk filem-filem dari genre atau filem-filem lain di mana orang yang memegang peranan lain. Nama-nama orang yang dikreditkan dengan nama singkatan ditulis sepenuhnya, jika ada.
Pengarah filem
[sunting | sunting sumber]Menunjukkan pengarah yang aktif sehingga 1949 |
Nama | Arahan filem cereka pertama | Tahun bermula | Filem diarahkan sebelum 1949 | Jumlah filem diarahkan | Rujukan |
---|---|---|---|---|---|
Andjar Asmara | Kartinah | 1940 | 5 | 5 | [17] |
Raden Ariffien | Harta Berdarah | 1940 | 4 | 32 | [b][10] |
Albert Balink | Pareh | 1935 | 2 | 2 | [18] |
Boen Kim Nam | Mega Mendoeng | 1941 | 1 | 1 | [19] |
Ph. Carli | De Stem des Bloeds | 1930 | 3 | 3 | [20][21] |
Henry L. Duarte | Selendang Delima | 1941 | 1 | 12 | [c][22] |
Bachtiar Effendi | Njai Dasima | 1932 | 1 | 4 | [23] |
Mannus Franken | Pareh | 1935 | 2 | 2 | [d][24] |
L. Heuveldorp | Loetoeng Kasaroeng | 1926 | 1 | 1 | [25] |
R. Hu | Harta Berdarah | 1940 | 2 | 4 | [26] |
Usmar Ismail | Harta Karun | 1949 | 2 | 28 | [e][27] |
Jo An Djan | Kedok Ketawa | 1940 | 5 | 6 | [28][29] |
Jo Eng Sek | Pah Wongso Pendekar Boediman | 1940 | 3 | 3 | [30] |
B. Koesoema | Djatoeh Berkait | 1944 | 1 | 1 | [f][31] |
G. Krugers | Eulis Atjih | 1927 | 3 | 3 | [32] |
Lie Tek Swie | Njai Dasima | 1929 | 6 | 6 | [33] |
Njoo Cheong Seng | Kris Mataram | 1940 | 5 | 8 | [34] |
Inoe Perbatasari | Elang Darat | 1941 | 3 | 5 | [35] |
Roestam Sutan Palindih | Di Menara | 1943 | 3 | 3 | [g][36][37] |
Mohammad Said Hamid Junid | Boenga Sembodja | 1942 | 3 | 19 | [h][38] |
M. H. Schilling | Sinjo Tjo Main di Film | 1931 | 2 | 2 | [39] |
Sutan Usman Karim | Panggilan Darah | 1941 | 2 | 2 | [i][40] |
Tan Tjoei Hock | Dasima | 1940 | 9 | 9 | [j][41] |
The Teng Chun | Boenga Roos dari Tjikembang | 1931 | 16 | 17 | [42] |
Joshua Wong | Lari ke Arab | 1930 | 10 | 12 | [k][43][44] |
Nelson Wong | Lily van Java | 1928 | 6 | 6 | [k][43][45] |
Othniel Wong | Lari ke Arab | 1930 | 10 | 13 | [k][43][46] |
Wu Tsun | Lintah Darat | 1941 | 4 | 4 | [47] |
Fred Young | Sehidup Semati | 1949 | 2 | 23 | [l][48] |
Catatan penjelasan
[sunting | sunting sumber]- ^ Belanda telah menduduki Hindia lebih daripada 300 tahun. Berikutan tiga tahun pendudukan Jepun semasa Perang Dunia II, Indonesia mengisytiharkan kemerdekaan pada tahun 1945, satu tindakan yang tidak diterima baik oleh Belanda (Kahin 1952, pp. 29, 101, 136)
- ^ Sering dikreditkan sebagai Rd. Ariffien
- ^ Juga dikreditkan sebagai Hendro Sudarto
- ^ Franken terkenal kerana dokumentari pendeknya dan menghabiskan masa dan kerjayanya di negaranya, Belanda.
- ^ Juga dikreditkan sebagai PL Kapoor
- ^ Nama samaran Bunjin Kurata, ahli kuasa pendudukan Jepun.
- ^ Juga dikreditkan sebagai Roestam St. Palindih; karyanya mengandungi cerita pendek Djatoeh Berkait, yang ditujukan kepada B. Koesoema (Filmindonesia.or.id, Djatoeh Berkait).
- ^ Juga dikreditkan sebagai Moh. Said HJ
- ^ Dikreditkan sebagai Suska
- ^ Dikreditkan sebagai TH Tan and Tanu Trh
- ^ a b c Angka bagi Nelson Wong termasuk tiga filem yang diarahkan dengan saudara-saudaranya, Joshua dan Othniel, yang mana mereka dikreditkan sebagai saudara Wong. Angka bagi Joshua dan Otniel juga merangkumi tiga lagi kerjasama yang dibuat selepas kematian Nelson, dua diarahkan sebelum 1949 dan satu diarahkan selepas itu.
- ^ Juga dikreditkan sebagai Utomo
Rujukan
[sunting | sunting sumber]- Nota kaki
- ^ Kurniasari 2012, Reviving.
- ^ Biran 2009, m/s. 61, 68.
- ^ Kahin 1952, m/s. 445.
- ^ Biran 2009, m/s. 45.
- ^ Biran 2009, m/s. 55.
- ^ JCG, Lily van Java.
- ^ a b Biran 2009, m/s. 379–386.
- ^ Said 1982, m/s. 138.
- ^ Biran 2009, m/s. 213.
- ^ a b Filmindonesia.or.id, Rd Ariffien.
- ^ Biran 2009, m/s. 188.
- ^ Said 1982, m/s. 29.
- ^ Biran 2009, m/s. 155.
- ^ I.N. 1981, m/s. 549.
- ^ Swestin 2009, m/s. 104.
- ^ Said 1982, m/s. 30.
- ^ Filmindonesia.or.id, Abisin Abbas.
- ^ Filmindonesia.or.id, Albert Balink.
- ^ Filmindonesia.or.id, Boen Kim Nam.
- ^ Biran 2009, m/s. 124, 380–381.
- ^ De Indische Courant 1931, Indische filmkunst.
- ^ Filmindonesia.or.id, Henry L Duarte.
- ^ Filmindonesia.or.id, Bachtiar Effendy.
- ^ EYE Institute, Mannus Franken.
- ^ Filmindonesia.or.id, L. Heuveldorp.
- ^ Filmindonesia.or.id, R Hu.
- ^ Filmindonesia.or.id, Usmar Ismail.
- ^ Filmindonesia.or.id, Jo An Djan.
- ^ Filmindonesia.or.id, Jo An Tjiang.
- ^ Biran 2009, m/s. 234.
- ^ Filmindonesia.or.id, Djatoeh Berkait.
- ^ Filmindonesia.or.id, G. Krugers.
- ^ Filmindonesia.or.id, Lie Tek Swie.
- ^ Filmindonesia.or.id, Njoo Cheong Seng.
- ^ Filmindonesia.or.id, Inoe Perbatasari.
- ^ Filmindonesia.or.id, Roestam St Palindih.
- ^ Filmindonesia.or.id, Rustam St Palindih.
- ^ Filmindonesia.or.id, Mohammad Said.
- ^ Filmindonesia.or.id, MH Schilling.
- ^ Filmindonesia.or.id, Suska.
- ^ Filmindonesia.or.id, Tan Tjoei Hock.
- ^ Filmindonesia.or.id, The Teng Chun.
- ^ a b c Filmindonesia.or.id, Wong Bersaudara.
- ^ Filmindonesia.or.id, Joshua Wong.
- ^ Filmindonesia.or.id, Nelson Wong.
- ^ Filmindonesia.or.id, Othniel Wong.
- ^ Filmindonesia.or.id, Wu Tsun.
- ^ Filmindonesia.or.id, Fred Young.
- Bibliografi
- "Abisin Abbas | Filmografi". filmindonesia.or.id. Jakarta: Konfiden Foundation. Diarkibkan daripada yang asal pada 2012-09-23. Dicapai pada 23 September 2012.
- "Albert Balink | Filmografi". filmindonesia.or.id. Jakarta: Konfiden Foundation. Diarkibkan daripada yang asal pada 2012-09-23. Dicapai pada 23 September 2012.
- "Bachtiar Effendy | Filmografi". filmindonesia.or.id. Jakarta: Konfiden Foundation. Diarkibkan daripada yang asal pada 2012-09-23. Dicapai pada 23 September 2012.
- Biran, Misbach Yusa (2009). Sejarah Film 1900–1950: Bikin Film di Jawa. Jakarta: Komunitas Bamboo working with the Jakarta Art Council. ISBN 978-979-3731-58-2.CS1 maint: ref=harv (link)
- "Boen Kim Nam | Filmografi". filmindonesia.or.id. Jakarta: Konfiden Foundation. Diarkibkan daripada yang asal pada 2012-09-23. Dicapai pada 23 September 2012.
- "Djatoeh Berkait". filmindonesia.or.id. Jakarta: Konfiden Foundation. Diarkibkan daripada yang asal pada 2013-01-27. Dicapai pada 27 January 2013.
- "Fred Young | Filmografi". filmindonesia.or.id. Jakarta: Konfiden Foundation. Diarkibkan daripada yang asal pada 2012-09-23. Dicapai pada 23 September 2012.
- "Inoe Perbatasari | Filmografi". filmindonesia.or.id. Jakarta: Konfiden Foundation. Diarkibkan daripada yang asal pada 2012-09-23. Dicapai pada 23 September 2012.
- "G. Krugers | Filmografi". filmindonesia.or.id. Jakarta: Konfiden Foundation. Diarkibkan daripada yang asal pada 2012-09-23. Dicapai pada 23 September 2012.
- "Henry L Duarte | Filmografi". filmindonesia.or.id. Jakarta: Konfiden Foundation. Diarkibkan daripada yang asal pada 2012-09-23. Dicapai pada 23 September 2012.
- I.N., Soebagijo (1981). Jagat Wartawan Indonesia. Jakarta: Gunung Agung. OCLC 7654542.CS1 maint: ref=harv (link)
- "Indische filmkunst". De Indische Courant. Surabaya. 11 June 1931. m/s. 5. Diarkibkan daripada yang asal pada 2013-12-02. Dicapai pada 2016-09-20.
- "Jo An Djan | Filmografi". filmindonesia.or.id. Jakarta: Konfiden Foundation. Diarkibkan daripada yang asal pada 2012-09-23. Dicapai pada 23 September 2012.
- "Jo An Tjiang | Filmografi". filmindonesia.or.id. Jakarta: Konfiden Foundation. Diarkibkan daripada yang asal pada 2012-09-23. Dicapai pada 23 September 2012.
- "Joshua Wong | Filmografi". filmindonesia.or.id. Jakarta: Konfiden Foundation. Diarkibkan daripada yang asal pada 2012-09-23. Dicapai pada 23 September 2012.
- Kahin, George McTurnan (1952). Nationalism and Revolution in Indonesia. Ithaca, New York: Cornell University Press. ISBN 978-0-8014-9108-5.CS1 maint: ref=harv (link)
- Kurniasari, Triwik (24 June 2012). "Reviving Usmar Ismail's legacy". The Jakarta Post. Diarkibkan daripada yang asal pada 2012-09-23. Dicapai pada 23 September 2012.
- "L. Heuveldorp | Filmografi". filmindonesia.or.id. Jakarta: Konfiden Foundation. Diarkibkan daripada yang asal pada 2012-09-23. Dicapai pada 23 September 2012.
- "Lie Tek Swie | Filmografi". filmindonesia.or.id. Jakarta: Konfiden Foundation. Diarkibkan daripada yang asal pada 2012-08-28. Dicapai pada 28 August 2012.
- "Lily van Java". Encyclopedia of Jakarta. Jakarta: Jakarta City Government. Diarkibkan daripada yang asal pada 2012-08-21. Dicapai pada 21 August 2012.
- "Mannus Franken". filmmuseum.nl. Amsterdam: EYE Film Institute Netherlands. 20 October 2011. Diarkibkan daripada yang asal pada 2012-07-23. Dicapai pada 24 July 2012.
- "MH Schilling | Filmografi". filmindonesia.or.id. Jakarta: Konfiden Foundation. Diarkibkan daripada yang asal pada 2012-09-23. Dicapai pada 23 September 2012.
- "Mohammad Said Hamid Junid | Filmografi". filmindonesia.or.id. Jakarta: Konfiden Foundation. Diarkibkan daripada yang asal pada 2012-09-23. Dicapai pada 23 September 2012.
- "Nelson Wong | Filmografi". filmindonesia.or.id. Jakarta: Konfiden Foundation. Diarkibkan daripada yang asal pada 2012-09-23. Dicapai pada 23 September 2012.
- "Njoo Cheong Seng | Filmografi". filmindonesia.or.id. Jakarta: National Library of Indonesia with Sinematek. Diarkibkan daripada yang asal pada 2012-09-03. Dicapai pada 3 September 2012.
- "Othniel Wong | Filmografi". filmindonesia.or.id. Jakarta: Konfiden Foundation. Diarkibkan daripada yang asal pada 2012-09-23. Dicapai pada 23 September 2012.
- "R Hu | Filmografi". filmindonesia.or.id. Jakarta: Konfiden Foundation. Diarkibkan daripada yang asal pada 2012-09-23. Dicapai pada 23 September 2012.
- "Rd Ariffien | Filmografi". filmindonesia.or.id. Jakarta: Konfiden Foundation. Diarkibkan daripada yang asal pada 2012-09-23. Dicapai pada 23 September 2012.
- "Roestam St Palindih | Filmografi". filmindonesia.or.id. Jakarta: Konfiden Foundation. Diarkibkan daripada yang asal pada 2012-09-23. Dicapai pada 23 September 2012.
- "Rustam St Palindih | Filmografi". filmindonesia.or.id. Jakarta: Konfiden Foundation. Diarkibkan daripada yang asal pada 2013-01-27. Dicapai pada 27 January 2013.
- Said, Salim (1982). Profil Dunia Film Indonesia. Jakarta: Grafiti Pers. OCLC 9507803.CS1 maint: ref=harv (link)
- "Suska | Filmografi". filmindonesia.or.id. Jakarta: Konfiden Foundation. Diarkibkan daripada yang asal pada 2012-09-23. Dicapai pada 23 September 2012.
- Swestin, Grace (July 2009). "In the Boys' Club: A Historical Perspective on the Roles of Women in the Indonesian Cinema 1926 – May 1998". Scriptura. Surabaya: Petra Christian University. 3 (2): 103–111. Diarkibkan daripada yang asal pada 2012-08-18. Dicapai pada 2016-09-20.CS1 maint: ref=harv (link)
- "Tan Tjoei Hock | Filmografi". filmindonesia.or.id. Jakarta: Konfiden Foundation. Diarkibkan daripada yang asal pada 2012-09-23. Dicapai pada 23 September 2012.
- "The Teng Chun | Filmografi". filmindonesia.or.id. Jakarta: Konfiden Foundation. Diarkibkan daripada yang asal pada 2012-07-26. Dicapai pada 23 September 2012.
- "Usmar Ismail | Filmografi". filmindonesia.or.id. Jakarta: Konfiden Foundation. Diarkibkan daripada yang asal pada 2012-09-23. Dicapai pada 23 September 2012.
- "Wong Bersaudara | Filmografi". filmindonesia.or.id. Jakarta: Konfiden Foundation. Diarkibkan daripada yang asal pada 2012-09-23. Dicapai pada 23 September 2012.
- "Wu Tsun | Filmografi". filmindonesia.or.id. Jakarta: Konfiden Foundation. Diarkibkan daripada yang asal pada 2012-09-23. Dicapai pada 23 September 2012.