Senarai penerbit filem Hindia Timur Belanda
22 orang telah dicatatkan telah menerbitkan filem cereka di Hindia Timur Belanda antara 1926, apabila L. Heuveldorp melancarkan Loetoeng Kasaroeng, filem domestik pertama yang diterbitkan oleh koloni,[1] dan 1949, apabila Belanda mengiktiraf kedaulatan Indonesia selepas revolusi empat tahun, meninggalkan Hindia Timur Belanda dibubarkan.[a][2] Bersama-sama mereka telah senaraikan 93 filem terbaik yang dihasilkan di Hindia Belanda, dan empat daripada mereka kekal aktif selepas kemerdekaan. Semuanya lelaki; penerbit filem wanita pertama di Indonesia, Ratna Asmara, menerbitkan filem pertamanya pada 1953.[3]
Penerbit pertama koloni, Heuveldorp, berketurunan Eropah.[4] Beliau disusuli pada 1928 oleh ahli perniagaan etnik Cina Tjan Tjoen Lian dan Liem Goan Lian, yang memulakan kerja untuk Lily van Java tetapi ditolak, digantikan oleh David Wong.[5] Menjelang, 1930 penerbit Cina telah menguasai industri. Yang paing aktif ialah The Teng Chun, membuat kemunculan sulungnya 1931 dengan Boenga Roos dari Tjikembang; beliau menerbitkan 27 lagi filem sebelum kemerdekaan.[6] Tiada penerbit orang asli Indonesia telah dicatatkan dalam tempoh ink, biarpun beberapa penerbitan ditujukan hanya kepada syarikat.[7]
Penerbit di Hindia sering mengendalikan pelbagai peranan, seperti pengarah dan sinematografi. Apabila jawatan-jawatan ini diisi secara berasingan, penerbit mengekalkan kawalan kreatif.[8] Ahli sejarah filem Indonesia Misbach Yusa Biran menulis bahawa hasil karya yang dihasilkan pada masa ini dengan tegas komersial, tidak membayar perhatian kepada nilai kebangsaan atau estetik.[b][9] Walau bagaimanapun, para ulama filem Thomas Barker dan Charlotte Setijadi-Dunn mencadangkan bahawa filem-filem Cina yang dihasilkan dari Hindia menawarkan kemungkinan identiti kebangsaan heterogen.[10]
Senarai berikut disusun mengikut abjad secara lalai, dengan urutan lagi keupayaan dalam bidang-bidang tertentu; kerana perbezaan konvensyen penamaan antara budaya, tidak semua entri disusun mengikut nama keluarga. Senarai ini hanya mengira filem fiksyen diarahkan oleh subjek dan tidak termasuk filem-filem dari genre atau filem-filem lain di mana orang yang memegang peranan lain. Nama-nama orang yang dikreditkan dengan nama singkatan ditulis sepenuhnya, jika ada.
Penerbit filem
[sunting | sunting sumber]Menunjukkan aktiviti pengarahan berterusan sehingga 1949 |
Nama | Filem terbitan pertama | Tahun bermula | Filem diterbitkan sebelum 1949 | Jumlah filem diterbitkan | Rujukan |
---|---|---|---|---|---|
Ang Hock Liem | Kedok Ketawa | 1940 | 6 | 6 | [11] |
Albert Balink | Pareh | 1935 | 1 | 1 | [12] |
Ph. Carli | De Stem des Bloeds | 1930 | 3 | 3 | [13][14] |
L. Heuveldorp | Loetoeng Kasaroeng | 1926 | 1 | 1 | [15] |
Jo Eng Sek | Si Tjonat | 1929 | 6 | 6 | [16] |
Jo Kim Tjan | Poei Sie Giok Pa Loei Tay | 1935 | 6 | 6 | [17] |
G. Krugers | Karnadi Anemer Bangkong | 1930 | 2 | 2 | [18] |
Liem Goan Lian | Lily van Java | 1928 | 1 | 1 | [c][19] |
SI Liem | Djantoeng Hati | 1941 | 1 | 1 | [20] |
Tan Boen Soan | Setangan Berloemoer Darah | 1928 | 1 | 1 | [21] |
Tan Khoen Yauw | Njai Dasima | 1929 | 15 | 15 | [7][22] |
The Teng Chun | Boenga Roos dari Tjikembang | 1931 | 28 | 30 | [6] |
Tjan Hock Siong | Kris Mataram | 1940 | 2 | 2 | [23] |
Tjan Tjoen Lian | Lily van Java | 1928 | 1 | 1 | [c][24] |
Tjho Seng Han | Pantjawarna | 1940 | 2 | 2 | [25] |
Touw Ting Iem | Ikan Doejoeng | 1941 | 3 | 5 | [26] |
David Wong | Lily van Java | 1928 | 1 | 1 | [d][5] |
Joshua Wong | Lari ke Arab | 1930 | 4 | 4 | [e][27][28] |
Nelson Wong | Si Tjonat | 1928 | 6 | 6 | [e][27][29] |
Othniel Wong | Lari ke Arab | 1930 | 4 | 5 | [e][27][30] |
Fred Young | Djantoeng Hati | 1941 | 4 | 21 | [f][7][31] |
Catatan penjelasan
[sunting | sunting sumber]- ^ Belanda telah menduduki Hindia Belanda selama 300 tahun. Berikutan pendudukan Jepun selama 3 tahun semasa Perang Dunia II, Indonesia mengisytiharkan kemerdekaannya pada 1945, satu tindakan yang mana tidak diterima oleh Belanda(Kahin 1952, pp. 29, 101, 136).
- ^ Biran (2009, p. 45) memetik Darah dan Doa karya Usmar Ismail sebagai filem Indonesia yang pertama.
- ^ a b Filem tidak disiapkan sepenuhnya
- ^ Tiada kaitan dengan Nelson, Joshua, atau Othniel.
- ^ a b c Figura Nelson, Joshua, dan Othniel Wong termasuk empat filem yang diterbitkan bersama sebagai Wong bersaudara.
- ^ Juga dikreditkan sebagai Utomo
Rujukan
[sunting | sunting sumber]- Nota kaki
- ^ Biran 2009, m/s. 61, 68.
- ^ Kahin 1952, m/s. 445.
- ^ Swestin 2009, m/s. 104.
- ^ Biran 2009, m/s. 55.
- ^ a b Biran 2009, m/s. 79–82.
- ^ a b Filmindonesia.or.id, The Teng Chun.
- ^ a b c Biran 2009, m/s. 379–386.
- ^ Said 1982, m/s. 30.
- ^ Biran 2009, m/s. 45.
- ^ Setijadi-Dunn & Barker 2011, m/s. 36, 48.
- ^ Filmindonesia.or.id, Ang Hock Liem.
- ^ Filmindonesia.or.id, Albert Balink.
- ^ Biran 2009, m/s. 124, 380–381.
- ^ De Indische Courant 1931, Indische filmkunst.
- ^ Filmindonesia.or.id, L. Heuveldorp.
- ^ Biran 2009, m/s. 234.
- ^ Filmindonesia.or.id, Jo Kim Tjan.
- ^ Filmindonesia.or.id, G. Krugers.
- ^ Filmindonesia.or.id, Liem Goan Lian.
- ^ Filmindonesia.or.id, SI Liem.
- ^ Filmindonesia.or.id, Tan Boen Soan.
- ^ Filmindonesia.or.id, Tan Koen Yauw.
- ^ Filmindonesia.or.id, Tjan Hock Siong.
- ^ Filmindonesia.or.id, Tjan Tjoen Lian.
- ^ Filmindonesia.or.id, Tjho Seng Han.
- ^ Filmindonesia.or.id, Touw Ting Iem.
- ^ a b c Filmindonesia.or.id, Wong Bersaudara.
- ^ Filmindonesia.or.id, Joshua Wong.
- ^ Filmindonesia.or.id, Nelson Wong.
- ^ Filmindonesia.or.id, Othniel Wong.
- ^ Filmindonesia.or.id, Fred Young.
- Bibliografi
- "Albert Balink | Filmografi" [Albert Balink | Filemografi]. filmindonesia.or.id. Jakarta: Konfiden Foundation. Diarkibkan daripada yang asal pada 2012-09-23. Dicapai pada 23 September 2012.
- "Ang Hock Liem | Filmografi" [Ang Hock Liem | Filemografi]. filmindonesia.or.id. Jakarta: Konfiden Foundation. Diarkibkan daripada yang asal pada 2013-01-20. Dicapai pada 20 January 2013.
- Biran, Misbach Yusa (2009). Sejarah Film 1900–1950: Bikin Film di Jawa. Jakarta: Komunitas Bamboo working with the Jakarta Art Council. ISBN 978-979-3731-58-2.CS1 maint: ref=harv (link)
- "Fred Young | Filmografi" [Fred Young | Filemografi]. filmindonesia.or.id. Jakarta: Konfiden Foundation. Diarkibkan daripada yang asal pada 2012-09-23. Dicapai pada 23 September 2012.
- "G. Krugers | Filmografi" [G. Krugers | Filemografi]. filmindonesia.or.id. Jakarta: Konfiden Foundation. Diarkibkan daripada yang asal pada 2012-09-23. Dicapai pada 23 September 2012.
- "Indische filmkunst". De Indische Courant. Surabaya. 11 June 1931. m/s. 5. Diarkibkan daripada yang asal pada 2013-12-02. Dicapai pada 2016-09-23.
- "Jo Kim Tjan | Filmografi" [Jo Kim Tjan | Filemografi]. filmindonesia.or.id. Jakarta: Konfiden Foundation. Diarkibkan daripada yang asal pada 2013-01-20. Dicapai pada 20 January 2013.
- "Joshua Wong | Filmografi" [Joshua Wong | Filemografi]. filmindonesia.or.id. Jakarta: Konfiden Foundation. Diarkibkan daripada yang asal pada 2012-09-23. Dicapai pada 23 September 2012.
- Kahin, George McTurnan (1952). Nationalism and Revolution in Indonesia. Ithaca, New York: Cornell University Press. ISBN 978-0-8014-9108-5.CS1 maint: ref=harv (link)
- "L. Heuveldorp | Filmografi" [L. Heuveldorp | Filemografi]. filmindonesia.or.id. Jakarta: Konfiden Foundation. Diarkibkan daripada yang asal pada 2012-09-23. Dicapai pada 23 September 2012.
- "Liem Goan Lian | Filmografi" [Liem Goan Lian | Filemografi]. filmindonesia.or.id. Jakarta: Konfiden Foundation. Diarkibkan daripada yang asal pada 2013-01-20. Dicapai pada 20 January 2013.
- "Nelson Wong | Filmografi" [Nelson Wong | Filemografi]. filmindonesia.or.id. Jakarta: Konfiden Foundation. Diarkibkan daripada yang asal pada 2012-09-23. Dicapai pada 23 September 2012.
- "Othniel Wong | Filmografi" [Othniel Wong | Filemografi]. filmindonesia.or.id. Jakarta: Konfiden Foundation. Diarkibkan daripada yang asal pada 2012-09-23. Dicapai pada 23 September 2012.
- Said, Salim (1982). Profil Dunia Film Indonesia. Jakarta: Grafiti Pers. OCLC 9507803.CS1 maint: ref=harv (link)
- Setijadi-Dunn, Charlotte; Barker, Thomas (2011). "Membayangkan 'Indonesia': Produser Etnis Tionghoa dan Sinema Pra-Kemerdekaan". Dalam Cheng, Khoo Gaik; Barker, Thomas; Imanjaya, Ekky (penyunting). Mau Dibawa ke Mana Sinema Kita?. Jakarta: Salemba Humanika. ISBN 978-602-8555-38-8.CS1 maint: ref=harv (link)
- "SI Liem | Filmografi" [SI Liem | Filemografi]. filmindonesia.or.id. Jakarta: Konfiden Foundation. Diarkibkan daripada yang asal pada 2013-01-20. Dicapai pada 20 January 2013.
- Swestin, Grace (July 2009). "In the Boys' Club: A Historical Perspective on the Roles of Women in the Indonesian Cinema 1926 – May 1998". Scriptura. Surabaya: Petra Christian University. 3 (2): 103–111. Diarkibkan daripada yang asal pada 2012-08-18. Dicapai pada 2016-09-23.CS1 maint: ref=harv (link)
- "Tan Boen Soan | Filmografi" [Tan Boen Soan | Filemografi]. filmindonesia.or.id. Jakarta: Konfiden Foundation. Diarkibkan daripada yang asal pada 2013-01-20. Dicapai pada 20 January 2013.
- "Tan Koen Yauw | Filmografi" [Tan Koen Yauw | Filemografi]. filmindonesia.or.id. Jakarta: Konfiden Foundation. Diarkibkan daripada yang asal pada 2013-01-20. Dicapai pada 20 January 2013.
- "The Teng Chun | Filmografi" [The Teng Chun | Filemografi]. filmindonesia.or.id. Jakarta: Konfiden Foundation. Diarkibkan daripada yang asal pada 2012-07-26. Dicapai pada 23 September 2012.
- "Tjan Tjoen Lian | Filmografi" [Tjan Tjoen Lian | Filemografi]. filmindonesia.or.id. Jakarta: Konfiden Foundation. Diarkibkan daripada yang asal pada 2013-01-20. Dicapai pada 20 January 2013.
- "Tjan Hock Siong | Filmografi" [Tjan Hock Siong | Filemografi]. filmindonesia.or.id. Jakarta: Konfiden Foundation. Diarkibkan daripada yang asal pada 2013-01-20. Dicapai pada 20 January 2013.
- "Tjho Seng Han | Filmografi" [Tjho Seng Han | Filemografi]. filmindonesia.or.id. Jakarta: Konfiden Foundation. 20 Januari 2013. Diarkibkan daripada yang asal pada 2013-01-20. Dicapai pada 2016-09-23.
- "Touw Ting Iem | Filmografi" [Touw Ting Iem | Filemografi]. filmindonesia.or.id. Jakarta: Konfiden Foundation. 20 Januari 2013. Diarkibkan daripada yang asal pada 2013-01-20. Dicapai pada 2016-09-23.
- "Wong Bersaudara | Filmografi" [Wong Brothers | Filemografi]. filmindonesia.or.id. Jakarta: Konfiden Foundation. 23 September 2012. Diarkibkan daripada yang asal pada 2012-09-23. Dicapai pada 2016-09-23.
- "Wu Tsun | Filmografi" [Wu Tsun | Filemografi]. filmindonesia.or.id. Jakarta: Konfiden Foundation. 23 September 2012. Diarkibkan daripada yang asal pada 2012-09-23. Dicapai pada 2016-09-23.