Pilihan raya umum India 2024
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Terdaftar | 968,821,926[1] (▲ 6.24%) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Pengundi hadir | 66.61% (▼ 0.79 pp) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Artikel ini adalah sebahagian daripada siri: |
· Portal Politik Portal Kerajaan India |
Pilihan raya umum telah diadakan di India dari 19 April hingga 1 Jun 2024 dalam 7 fasa, untuk memilih kesemua 543 ahli Lok Sabha.[a] Undian dikira dan keputusan diumumkan pada 4 Jun untuk membentuk Lok Sabha ke-18.[2][3] Pada 7 Jun 2024, Perdana Menteri Narendra Modi mengesahkan sokongan 293 ahli parlimen kepada Draupadi Murmu, Presiden India.[4] Ini menandakan penggal ketiga Modi sebagai perdana menteri dan kali pertama beliau mengetuai kerajaan campuran,[5] dengan Parti Telugu Desam Andhra Pradesh dan Janata Dal (Bersatu) Bihar muncul sebagai dua sekutu utama.[6][7][8]
Sebanyak 968 juta orang daripada populasi 1.4 bilion orang layak mengundi, bersamaan dengan 70% daripada jumlah penduduk.[9][10][11] 642 juta pengundi menyertai pilihan raya; 312 juta daripada ini adalah wanita, penyertaan tertinggi pernah dilakukan oleh pengundi wanita.[12][13] Ini adalah pilihan raya terbesar yang pernah sedia ada, mengatasi pilihan raya sebelumnya, dan berlangsung selama 44 hari, kedua selepas pilihan raya umum India 1951–52. Pilihan raya dewan undangan di negeri Andhra Pradesh, Arunachal Pradesh, Ordisha dan Sikkim diadakan serentak dengan pilihan raya umum, bersama-sama dengan pilihan raya kecil untuk 25 kawasan pilihan raya di 12 dewan undangan.
Penyandang perdana menteri Narendra Modi, yang menamatkan penggal kedua, bertanding untuk penggal ketiga berturut-turut. Parti Bharatiya Janata (BJP) telah memenangi majoriti mutlak dengan minimum sebanyak 272 kerusi dalam pilihan raya 2014 dan 2019. Pembangkang utama adalah Perikatan Inklusif Pembangunan Nasional India (INDIA), sebuah gabungan yang dibentuk pada tahun 2023 oleh Kongres Kebangsaan India (INC) dan banyak parti serantau. Pilihan raya itu dikritik kerana kekurangan tindakan terhadap ucapan kebencian oleh BJP,[14] melaporkan mesin mengundi elektronik (EVM) tidak berfungsi,[15][16] dan penindasan terhadap lawan politik BJP.[17]
Tinjauan pendapat terhadap saluran media arus perdana meramalkan kemenangan yang menentukan bagi BJP dan gabungannya, Perikatan Demokratik Kebangsaan (NDA). Bagaimanapun, BJP hanya memenangi 240 kerusi, merosot daripada 303 kerusi yang diperoleh pada tahun 2019, dan kehilangan majoriti tunggalnya di Lok Sabha, walaupun NDA secara keseluruhan memperoleh 293 kerusi daripada 543 kerusi dewan itu..[18] Gabungan INDIA mengatasi jangkaan, memperoleh 234 kerusi, 99 kerusi daripadanya dimenangi oleh Kongres, memperoleh parti itu status pembangkang rasmi buat kali pertama dalam tempoh 10 tahun.[19][20][21] 7 calon bebas dan 10 calon daripada parti bukan bersekutu tururt memenangi kerusi di Lok Sabha.[22][23][24]
Latar belakang
[sunting | sunting sumber]Politik kontemporari dan pilihan raya sebelumnya
[sunting | sunting sumber]India mempunyai sistem berbilang parti dengan 2 parti utama iaitu Parti Bharatiya Janata (BJP) dan Kongres Kebangsaan India (INC), yang mendominasi politik di peringkat nasional. BJP telah mentadbir negara dengan Narendra Modi menerajui sejak 2014. Tempoh Lok Sabha ke-17 dijadualkan berakhir pada 16 Jun 2024.[25] Pilihan raya umum sebelumnya diadakan pada April–Mei 2019, selepas itu Perikatan Demokratik Nasional (NDA), yang diketuai oleh BJP, membentuk kerajaan persatuan, dengan Modi meneruskan sebagai Perdana Menteri.[26] Perikatan Inklusif Pembangunan Nasional India, yang terdiri daripada 26 parti pembangkang yang telah ditubuhkan pada tahun 2023 untuk bersaing dengan NDA dalam pilihan raya.[27]
Sistem pilihanraya
[sunting | sunting sumber]Dalam Perlembagaan India Perkara 83 menghendaki pilihan raya ke Lok Sabha diadakan setiap 5 tahun sekali.[28] 543 ahli parlimen dipilih daripada kawasan pilihan raya ahli tunggal menggunakan undian lepas pertama.[29] Pindaan ke-104 kepada perlembagaan memansuhkan 2 kerusi yang dikhaskan untuk masyarakat Inggeris-India.[30]
Warganegara India yang berumur 18 tahun ke atas, penduduk biasa di kawasan mengundi di kawasan pilihan raya dan berdaftar untuk mengundi (nama termasuk dalam daftar pemilih), memiliki kad pengenalan pemilik yang sah yang dikeluarkan oleh Suruhanjaya Pilihan Raya India atau yang setaraf dengannya layak mengundi.[31] Orang yang disabitkan dengan kesalahan pilihan raya atau kesalahan lain dan banduan, dilarang daripada mengundi.[32] Orang India yang memegang kewarganegaraan asing tidak layak mengundi di India. Tiada undian tidak hadir secara pos atau dalam talian di India; ahli diaspora India dikehendaki pulang ke kawasan asal mereka untuk membuang undi.[33]
Bagi pilihan raya 2024, 968 juta orang layak mengundi, peningkatan kira-kira 150 juta orang daripada pilihan raya 2019.[34] Di Arunachal Pradesh, sebuah pusat mengundi akan ditubuhkan untuk satu-satunya pengundi berdaftar di kampung Malogam, kerana undang-undang pilihan raya menetapkan bahawa pondol mengundi perlu berada dalam jarak dua kilometer (1.2 bt) dari mana-mana penempatan.[35][36] Sebuah pusat mengundi juga didirikan di dalam Hutan Gir di Gujerat untuk menampung pengundi tunggal, seorang paderi di sebuah kuil Hindu.[37] Pusat mengundi juga didirikan di dalam kawasan perlindungan hidupan liar di Karala, dalam kontena perkapalan di Gujerat, dan 320 kem bantuan menempatkan hampir 59,000 orang yang kehilangan tempat tinggal semasa keganasan di Manipur.[38][39]
Pada Mac 2024, Mahkamah Agung India menolak petisyen oleh parti Kongres untuk menamatkan pengunaan mesin pengundian elektronik (EVM) dan kembali kepada kertas undi dan pengiraan manual, yang merupakan sistem yang digunakan dalam pilihan raya sehingga akhir 1990-an, dengan pihak yang memetik risiko penipuan pilihan raya.[40] Hampir 5.5 juta EVM digunakan di pusat mengundi yang memiliki 1 juta pusat dengan 15 juta petugas pilihan raya dan anggota keselamatan ditugaskan untuk menguruskan perjalanan pilihan raya.[41]
Buat pertama kalinya, Suruhanjaya Pilihan Raya India membenarkan pengundi kurang upaya dan emreka yang berumur 85 tahun ke atas membuang unfi dari rumah mereka.[42] Di Telangana, pengundian di beberapa kawasan dilanjutkan sejam lebih untuk membolehkan pengundi datang pada masa yang lebih sesuai.[43]
Perancangan
[sunting | sunting sumber]Proses utama semasa pilihan raya Lok Sabha melibatkan pemantauan perbelanjaan kempen, menghalang pengedaran barangan haram dan memastikan pematuhan kepada Kod Talakelakuan Model. Dalam 48 jam terakhir sebelum pengundian, kempen dihentikan, dan langkah-langkah dilaksanakan untuk mengekalkan ketenteraman dan mencegah gangguan. Pada hari pengundian, peraturan ketat dikuatkuasakan untuk mengelakkan pengaruh yang tidak wajar dan memastikan proses pilihan raya yang selamat dan bebas. Selepas pilihan raya, EVM dimeterai dan disimpan di bawah kawalan keselamatan yang ketat dengan Pegawai Peringkat Booth membantu sepanjang proses.[44]
Jadual
[sunting | sunting sumber]Jadual pilihan raya untuk Lok Sabha ke-18 telah diumumkan oleh Suruhanjaya Pilihan Raya India pada 16 Mac 2024 dan dengan itu Kod Tatakelakuan Model berkuat kuasa.[45][46][47] Tempoh Lok Sabha ke-17 dijadualkan berakhir pada 16 Jun 2024.[48]
Ringkasan tarikh
[sunting | sunting sumber]Acara undian | Fasa | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | |
Tarikh pemberitahuan | 20 Mac | 28 Mac | 12 April | 18 April | 26 April | 29 April | 7 Mei |
Tarikh akhir memfailkan pencalonan | 27 Mac | 4 April | 19 April | 25 April | 3 Mei | 6 Mei | 14 Mei |
Pemeriksaan pencalonan | 28 Mac | 5 April | 20 April | 26 April | 4 Mei | 7 Mei | 15 Mei |
Tarikh akhir penarikan pencalonan | 30 Mac | 8 April | 22 April | 29 April | 6 Mei | 9 Mei | 17 Mei |
Tarikh undi | 19 April | 26 April | 7 Mei | 13 Mei | 20 Mei | 25 Mei | 1 Jun |
Tarikh pengiraan undi | 4 Jun 2024 | ||||||
Bilangan bahagian pilihan raya | 101 1⁄2[b] | 87 1⁄2[b] | 94 | 96 | 49 | 58 | 57 |
Ringkasan kerusi
[sunting | sunting sumber]Negeri/wilayah Kesatuan | Jumlah kawasan pilihan raya | Tarikh pilihan raya dan bilangan kawasan pilihan raya | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Fasa 1 | Fasa 2 | Fasa 3 | Fasa 4 | Fasa 5 | Fasa 6 | Fasa 7 | ||
19 April | 26 April | 7 Mei | 13 Mei | 20 Mei | 25 Mei | 1 Jun | ||
Andhra Pradesh | 25 | 25 | ||||||
Arunachal Pradesh | 2 | 2 | ||||||
Assam | 14 | 5 | 5 | 4 | ||||
Bihar | 40 | 4 | 5 | 5 | 5 | 5 | 8 | 8 |
Chhattisgarh | 11 | 1 | 3 | 7 | ||||
Goa | 2 | 2 | ||||||
Gujarat | 26 | 26 | ||||||
Haryana | 10 | 10 | ||||||
Himachal Pradesh | 4 | 4 | ||||||
Jharkhand | 14 | 4 | 3 | 4 | 3 | |||
Karnataka | 28 | 14 | 14 | |||||
Kerala | 20 | 20 | ||||||
Madhya Pradesh | 29 | 6 | 6[c] | 9[c] | 8 | |||
Maharashtra | 48 | 5 | 8 | 11 | 11 | 13 | ||
Manipur | 2 | 1 1⁄2[b] | 1⁄2[b] | |||||
Meghalaya | 2 | 2 | ||||||
Mizoram | 1 | 1 | ||||||
Nagaland | 1 | 1 | ||||||
Odisha | 21 | 4 | 5 | 6 | 6 | |||
Punjab | 13 | 13 | ||||||
Rajasthan | 25 | 12 | 13 | |||||
Sikkim | 1 | 1 | ||||||
Tamil Nadu | 39 | 39 | ||||||
Telangana | 17 | 17 | ||||||
Tripura | 2 | 1 | 1 | |||||
Uttar Pradesh | 80 | 8 | 8 | 10 | 13 | 14 | 14 | 13 |
Uttarakhand | 5 | 5 | ||||||
Bengal Barat | 42 | 3 | 3 | 4 | 8 | 7 | 8 | 9 |
Kepulauan Andaman dan Nicobar | 1 | 1 | ||||||
Chandigarh | 1 | 1 | ||||||
Dadra dan Nagar Haveli dan Daman dan Diu | 2 | 2 | ||||||
Delhi | 7 | 7 | ||||||
Jammu dan Kashmir | 5 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1[d] | ||
Ladakh | 1 | 1 | ||||||
Lakshadweep | 1 | 1 | ||||||
Puducherry | 1 | 1 | ||||||
Jumlah kawasan pilihan raya | 543 | 101 1⁄2 | 87 1⁄2 | 94 | 96 | 49 | 58 | 57 |
Jumlah kawasan pilihan raya pada akhir fasa | – | 101 1⁄2 | 189 | 284 | 379 | 428 | 486 | 543 |
Peratusan siap menjelang akhir fasa | – | 18.7 | 34.8 | 52.3 | 69.8 | 78.8 | 89.5 | 100 |
- ^ Pengundian semula di satu gerai setiap satu di kawasan Barasat dan Mathurapur kawasan pilihan raya West Bengal telah diadakan pada 3 Jun atas keganasan.
- ^ a b c d Undian di kawasan Outler Manipur di kawasan pilihan raya Manipur dijadualkan dalam 2 fasa.[50]
- ^ a b Pengundian di kawasan Betul di Madhya Pradesh telah dijadualkan semula dari 26 April 2024 (Fasa 2) hingga 7 Mei 2024 (Fasa 3) atas kematian calon BSP.[49]
- ^ Undian di kawasan Anantnag–Rajouri di Jammu dan Kashmir telah dijadualkan semula dari 7 Mei 2024 (Fasa 3) hingga 25 Mei 2024 (Fasa 6) disebabkan keadaan cuaca.[51]
Parti dan Pakatan
[sunting | sunting sumber]Politik India menjadi semakin bipolar menjelang pilihan raya umum India 2024 dengan dua pakatan utama iaitu Perikatan Demokrasi Kebangsaan (NDA) dan Perikatan Inklusif Pembangunan Nasional India (INDIA). Sebanyak 6 parti yang diiktiraf sebagai parti kebangsaan bertanding dalam pilihan raya umum India 2024 iaitu BJP, INC, Parti Komunis India (Marxist) (CPI(M)), Parti Bahujan Samaj (BSP), Parti Rakyat Kebangsaan (NPP) dan Parti Aam Aadmi (AAP) kecuali BSP menjadi sebahagian daripada salah satu daripada dua pakatan.[52] Selain parti nasional, parti serantau (yang diperuntukkan simbol tetap) dan parti lain yang tidak diiktiraf dan bebas bertanding dalam pilihan raya.[53]
Parti dan Pakatan | Ideologi | Pendirian politik | |
---|---|---|---|
Perikatan Demokrasi Kebangsaan | Nasionalisme | Politik kanan tengah ke Politik haluan kanan | |
Perikatan Inklusif Pembangunan Nasional India | Sosialisme demokratik | Politik kiri tengah ke Politik haluan kiri | |
Sekularisme | Politik kiri tengah |
Calon
[sunting | sunting sumber]Penyandang Perdana Menteri, Narendra Modi diumumkan sebagai calon perdana menteri NDA.[54][55] Blok INDIA mengumumkan bahawa perikatan itu akan memutuskan Perdana Menteri selepas pilihan raya.[56][57]
Perikatan Demokrasi Kebangsaan
[sunting | sunting sumber]BJP mengumumkan senarai pertama 195 calon pada 2 Mac 2024[58][59] dan senarai kedua 72 calon diterbitkan pada 13 Mac,[60] manakala senarai ketiga 9 calon diumumkan pada 21 Mac.[61] Senarai keempat 15 calon dikeluarkan pada 22 Mac,[62] diikuti dengan pengisytiharan senarai kelima 111 calon pada 24 Mac. Akhirnya, senarai ke-20 seorang calon dikeluarkan pada 10 Mei.[63]
Buat kali pertama sejak 1996, BJP tidak meletakkan calon di bahagian Kashmir, dengan penganalisis dan ahli politik pembangkang mengiatkannya sebagai tindak balas popular terhadap pembatalan autonomi Jammu dan Kashmir oleh kerajaan BJP yang termaktub di bawah Perlembagaan India Perkara 370 pada tahun 2019. Walaupun tidak mempunyai calon rasmi, BJP mengekalkan kehadiran di rantau ini melalui sokongan mereka terhadap parti tempatan.[64]
Perikatan Inklusif Pembangunan Nasional India
[sunting | sunting sumber]Kongress mengeluarkan senarai pertama 39 calon pada 8 Mac 2024.[65][66] Akhirnya senarai ke-28 seorang calon diumumkan pada 7 Mei.[67]
Kongres Trinamool Seluruh India (AITC) mengumumkan senarai 42 calonnya untuk kerusi parlimen Bengal Barat pada 10 Mac.[68] Di Barisan Kiri, CPI(M) mengumumkan senarai pertama 44 calon yang bertanding dari 13 negeri berbeza pada 28 Mac.[69]
Keputusan
[sunting | sunting sumber]292 | 237 | 14 |
NDA | INDIA | Lain-lain |
Keputusan pilihan raya oleh parti politik (Bahagian 1) Keputusan pilihan raya oleh pakatan (Bahagian 2) | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Parti | Parti Bharatiya Janata | Kongres Kebangsaan India | Parti Samajwadi | Kongres Trinamool | Dravida Munnetra Kazhagam | Parti Telugu Desam | Janata Dal | ||
Ketua | Narendra Modi | Mallikarjun Kharge | Akhilesh Yadav | Mamata Banerjee | M. K. Stalin | N. Chandrababu Naidu | Nitish Kumar | ||
Undi | 36.56%, 235,973,935 | 21.19%, 136,759,064 | 4.58%, 29,549,381 | 4.37%, 28,213,393 | 1.82%, 11,754,710 | 1.98%, 12,775,270 | 1.25%, 8,039,663 | ||
Kerusi | 240 (44.20%) | 99 (18.24%) | 37 (6.82%) | 29 (5.35%) | 22 (4.06%) | 16 (2.95%) | 12 (2.21%) | ||
240 / 543
|
99 / 543
|
37 / 543
|
29 / 543
|
22 / 543
|
16 / 543
|
12 / 543
|
Keputusan pilihan raya oleh parti politik (Bahagian 1) Keputusan pilihan raya oleh pakatan (Bahagian 2) | ||||||||
Pakatan | Kerusi | +/– | Parti dan jumlah kemenangan | +/– | Bilangan undi | % | ||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Perikatan Demokrasi Kebangsaan | 293 | ▼60 | Parti Bharatiya Janata | 240 | ▼63 | 235,973,935 | 36.56% | |
Parti Telugu Desam | 16 | ▲13 | 12,775,270 | 1.98% | ||||
Janata Dal | 12 | ▼4 | 8,039,663 | 1.25% | ||||
Shiv Sena | 7 | ▼11 | 7,401,447 | 1.15% | ||||
Parti Lok Janshakti (Ram Vilas) | 5 | ▲5 | 2,810,225 | 0.44% | ||||
All India Anna Dravida Munnetra Kazhagam | 0 | ▼1 | 8,952,587 | 1.39% | ||||
Parti Rakyat Kebangsaan (India) | 0 | ▼1 | 417,930 | 0.06% | ||||
Parti lain | 13 | ▲8 | ||||||
Perikatan Inklusif Pembangunan Nasional India | 234 | ▲143 | Kongres Kebangsaan India | 99 | ▲47 | 136,759,064 | 21.19% | |
Parti Samajwadi | 37 | ▲32 | 29,549,381 | 4.58% | ||||
Kongres Trinamool | 29 | ▲7 | 28,213,393 | 4.37% | ||||
Dravida Munnetra Kazhagam | 22 | ▼2 | 11,754,710 | 1.82% | ||||
Shiv Sena | 9 | ▲9 | 9,567,779 | 1.48% | ||||
Parti Kongres Nasionalis – Sharadchandra Pawar | 8 | ▲8 | 5,921,162 | 0.92% | ||||
Parti Komunis India (Marxis) | 4 | ▲1 | 11,342,553 | 1.76% | ||||
Rashtriya Janata Dal | 4 | ▲4 | 10,107,402 | 1.57% | ||||
Parti Aam Aadmi | 3 | ▲2 | 7,147,880 | 1.11% | ||||
Jharkhand Mukti Morcha | 3 | ▲2 | 2,652,955 | 0.41% | ||||
Parti Komunis India | 2 | ▬ | 3,157,184 | 0.46% | ||||
Parti lain | 14 | ▲4 | ||||||
Parti politik lain dan parti bebas | 16 | ▼83 | Parti Kongres YSR | 4 | ▼18 | 13,316,309 | 2.06% | |
Parti Bahujan Samaj | 0 | ▼10 | 13,153,818 | 2.04% | ||||
Parti politik lain dan parti bebas | 12 | ▼55 |
Kesudahannya
[sunting | sunting sumber]Narendra Modi menggelar pendahuluan NDA sebagai "pencapaian sejarah dalam sejarah India", manakala Presiden parti Kongress Mallikarjun Kharge berkata pilihan raya itu adalah "kehilangan moral dalam politik" untuk Modi dan "kemenangan untuk demokrasi" orang ramai.[70] Dalam ucapan kepada panyokongnya pada 4 Jun, Modi berkata bahawa NDA akan membentuk kerajaan ketiga berturut-turut.[71] Selepas pertemuan dengan anggota NDA yang lain pada 5 Jun, Modi secara rasmi disahkan untuk menjadi perdana menteri sekali lagi.[72] Pada 7 Jun, beliau dipilih sebagai ketua NDA[73] dan dilantik sebagai perdana menteri pada 9 Jun.[74] Pada 10 Jun, Modi melancarkan kabinet sebagai 71 anggotanya, di mana BJP mengambil 61 portfolio, termasuk hal ehwal luar negeri, hal ehwal dalam negeri, kewangan dan pertahanan, manakala Parti Telugu Desam dan Janata Dal (Bersatu) mengambil dua kementerian masing-masing dan selebihnya pergi ke NDA yang lain.[75] Om Birla dari BJP telah dipilih semula untuk penggal kedua sebagai Speaker Lok Sabha pada 26 Jun.[76]
Ahli Parlimen bebas dari Sangli dan Purnia, Vishal Patil dan Pappu Yadav, kedua-duanya adalah ahli utama parti Kongres, memberikan sokongan mereka kepadaya selepas pilihan raya, dengan berkesan meningkatkan jumlah pakatan pembangkang kepada 236 kerusi.[77][78][79] Pada 8 Jun, kepimpinan Kongres Parti sebulat suara mencalonkan Rahul Gandhi untuk menjadi Ketua Pembangkang, jawatan yang telah kosong sejak 2014. Beliau secara rasmi menyandang jawatan itu pada 25 Jun.[80][81]
Reaksi
[sunting | sunting sumber]Pemimpin dan pegawai Antigua dan Barbuda, Amerika Syarikat, Argentina, Armenia, Australia, Austria, Bahrain, Bangladesh, Barbados, Belanda, Belgium, Belize, Benin, Bhutan, Bolivia, Brazil, China, Comoros, Croatia, Cyprus, Denmark, Emiriah Arab Bersatu, Estonia, Eswatini, Filipina, Finland, Guyana, Honduras, Iceland, Indonesia, Iran, Iraq, Israel, Itali, Jamaica, Jepun, Jerman, Kanada, Kemboja, Kenya, Kesatuan Eropah, Korea Selatan, Latvia, Lithuania, Maldives, Madagascar, Malaysia, Mauritius, Mesir, Moldova, Nepal, New Zealand, Nigeria, Norway, Pakistan, Perancis, Republik Czech, Rusia, Saint Kitts dan Nevis, Sepanyol, Serbia, Singapura, Slovenia, Sri Lanka, Sweden, Taiwan, Tanzania, Thailand, Timor Leste, Uganda, Ukraine, United Kingdom, Vietnam, Yaman, Yunani, dan Zambia mengucapkan tahniah kepada Modi atas kemenangan itu.[82][83][84][85][86][87][88][89]
Rujukan
[sunting | sunting sumber]- ^ "Largest electorate for General Elections – over 96.88 crore electors registered across the country". Diarkibkan daripada yang asal pada 3 Mei 2024. Dicapai pada 4 Jun 2024.
- ^ Clinch, Matt (4 Jun 2024). "India's Narendra Modi declares victory despite election blow". CNBC. Diarkibkan daripada yang asal pada 4 Jun 2024. Dicapai pada 4 Jun 2024.
- ^ Mogul, Rhea; Yeung, Jessie; Madhok, Diksha; Radford, Antoinette (4 Jun 2024). "India decides: Modi declares victory in election but his party faces shock losses". CNN. Diarkibkan daripada yang asal pada 4 Jun 2024. Dicapai pada 4 Jun 2024.
- ^ "President invites Narendra Modi to form government, oath ceremony on June 9". 7 Jun 2024. Diarkibkan daripada yang asal pada 9 Jun 2024. Dicapai pada 9 Jun 2024.
- ^ "President appoints Narendra Modi as PM-designate; oath on Sunday evening". MSN. Diarkibkan daripada yang asal pada 10 Jun 2024. Dicapai pada 9 Jun 2024.
- ^ Ellis-Petersen, Hannah (5 Jun 2024). "Narendra Modi wins backing of allies to form Indian government". The Guardian (dalam bahasa Inggeris). ISSN 0261-3077. Diarkibkan daripada yang asal pada 6 Jun 2024. Dicapai pada 5 Jun 2024.
- ^ Sinha, Shishir (5 Jun 2024). "NDA elects Modi as leader, President dissolves Lok Sabha". BusinessLine. Diarkibkan daripada yang asal pada 5 Jun 2024. Dicapai pada 6 Jun 2024.
- ^ "From 'CEO CM' to kingmaker: You can't write off N. Chandrababu Naidu". The Economic Times. 6 Jun 2024. ISSN 0013-0389. Diarkibkan daripada yang asal pada 7 Jun 2024. Dicapai pada 7 Jun 2024.
- ^ "Indian Lok Sabha elections of 2024". Encyclopædia Britannica. Diarkibkan daripada yang asal pada 1 Jun 2024. Dicapai pada 1 Jun 2024.
- ^ Mogul, Rhea (16 March 2024). "Date set for largest democratic election in human history". CNN. Diarkibkan daripada yang asal pada 21 April 2024. Dicapai pada 18 Mac 2024.
- ^ Mashal, Mujib (16 Mac 2024). "India's 2024 General Election: What to Know". The New York Times. Diarkibkan daripada yang asal pada 21 April 2024. Dicapai pada 22 Mac 2024.
- ^ "LS polls: EC reports record 642M voters, vows to combat fake narratives". Business Standard. 3 Jun 2024. Dicapai pada 10 Jun 2024.
- ^ "India created world record with 64.2 crore people voting in Lok Sabha polls: CEC Rajiv Kumar". The Hindu. 3 Jun 2024. ISSN 0971-751X. Diarkibkan daripada yang asal pada 3 Jun 2024. Dicapai pada 3 Jun 2024.
- ^ "20,000 citizens write to EC seeking action against Modi for hate speech". The News Minute. 23 April 2024. Diarkibkan daripada yang asal pada 30 April 2024. Dicapai pada 3 June 2024.
- ^ "Technical snags in EVMs disrupt polls in a few booths in Chennai". The Hindu. 19 April 2024. Diarkibkan daripada yang asal pada 23 April 2024. Dicapai pada 3 Jun 2024.
- ^ "SC asks EC to look into allegation of EVM malfunctioning in Kerala". Business Standard. 18 April 2024. Diarkibkan daripada yang asal pada 25 April 2024. Dicapai pada 3 Jun 2024.
- ^ Tiwari, Ayush (18 Mei 2024). "Varanasi poll: As 33 nominations are rejected, eight applicants allege that the process was rigged". Scroll.in. Diarkibkan daripada yang asal pada 2 Jun 2024. Dicapai pada 3 Jun 2024.
- ^ Sinha, Shishir (5 Jun 2024). "NDA elects Modi as leader, President dissolves Lok Sabha". BusinessLine. Diarkibkan daripada yang asal pada 5 June 2024. Dicapai pada 5 Jun 2024.
- ^ Aggarwal, Raghav (4 Jun 2024). "INDIA bloc's combined strength plays spoilsport for BJP in 2 biggest states". Business Standard. Diarkibkan daripada yang asal pada 4 Jun 2024. Dicapai pada 5 Jun 2024.
- ^ Aggarwai, Mithil; Frayer, Janis Mackey (4 Jun 2024). "India hands PM Modi a surprise setback, with his majority in doubt in the world's largest election". NBC News. Diarkibkan daripada yang asal pada 4 Jun 2024. Dicapai pada 4 Jun 2024.
- ^ Poharel, Krishna; Lahiri, Tripti (3 Jun 2024). "India's Narendra Modi Struggles to Hold On to Majority, Early Election Results Show". The Wall Street Journal. Diarkibkan daripada yang asal pada 4 Jun 2024. Dicapai pada 4 Jun 2024.
- ^ "7 Independents and 10 from non-aligned parties book LS seats". The Times of India. Diarkibkan daripada yang asal pada 6 Jun 2024. Dicapai pada 8 Jun 2024.
- ^ "Lok Sabha elections: Meet seven candidates who won as independents". Diarkibkan daripada yang asal pada 8 Jun 2024. Dicapai pada 9 Jun 2024.
- ^ "Who are the 7 independents elected to the Lok Sabha?". 7 Jun 2024. Diarkibkan daripada yang asal pada 8 Jun 2024. Dicapai pada 8 Jun 2024.
- ^ "Terms of the Houses". Suruhanjaya Pilihan Raya India. Diarkibkan daripada yang asal pada 28 Mac 2022. Dicapai pada 13 Februari 2022.
- ^ "Narendra Modi sworn in as Prime Minister for second time". Tribune India. 30 Mei 2019. Diarkibkan daripada yang asal pada 7 Mac 2022. Dicapai pada 7 March 2022.
- ^ "Opposition names alliance INDIA in run-up to 2024 elections". The Economic Times. 19 Julai 2023. ISSN 0013-0389. Diarkibkan daripada yang asal pada 20 Julai 2023. Dicapai pada 5 Jun 2024.
- ^ "The Constitution of India Update" (PDF). Government of India. Diarkibkan (PDF) daripada yang asal pada 22 April 2018. Dicapai pada 4 February 2021.
- ^ "Electoral system". IPU. Diarkibkan daripada yang asal pada 6 Mei 2017. Dicapai pada 1 Jun 2023.
- ^ "House ratifies quota for SC/STs in Assembly, Lok Sabha". The Hindu. 10 January 2020. ISSN 0971-751X. Diarkibkan daripada yang asal pada 12 January 2023. Dicapai pada 19 Januari 2021.
- ^ "Lok Sabha Election 2019 Phase 3 voting: How to vote without voter ID card". Business Today. 23 April 2019. Diarkibkan daripada yang asal pada 24 Mei 2019.
- ^ "General Voters". Systematic Voters' Education and Electoral Participation. Election Commission of India. Diarkibkan daripada yang asal pada 4 Januari 2019. Dicapai pada 4 Januari 2019.
- ^ Chiang, Chuck (18 April 2024). "It's the biggest election in history, but few Indians in Canada will take part". Montreal Gazette. Diarkibkan daripada yang asal pada 19 April 2024. Dicapai pada 18 April 2024.
- ^ "India elections 2024: Vote to be held in seven stages". BBC News. 16 March 2024. Diarkibkan daripada yang asal pada 19 April 2024. Dicapai pada 17 Mac 2024.
- ^ "Polling officials to trek 39 km for lone voter in Arunachal village". The Times of India. 27 Mac 2024. Diarkibkan daripada yang asal pada 10 April 2024. Dicapai pada 12 April 2024.
- ^ "India elections 2024: When are they, why do they matter and who can vote?". BBC. 11 April 2024. Diarkibkan daripada yang asal pada 11 April 2024. Dicapai pada 12 April 2024.
- ^ "An election booth inside a forest in India – for just one voter". Al Jazeera. 8 May 2024. Diarkibkan daripada yang asal pada 8 Mei 2024. Dicapai pada 8 Mei 2024.
- ^ Pathi, Krutika (15 April 2024). "India's national election will take place in phases over 44 days. Here's why it takes so long". ABP news. Diarkibkan daripada yang asal pada 7 April 2024. Dicapai pada 15 April 2024.
- ^ Sharma, Ashok (19 April 2024). "India starts voting in the world's largest election as Modi seeks a third term as prime minister". Associated Press. Diarkibkan daripada yang asal pada 19 April 2024. Dicapai pada 19 April 2024.
- ^ Kapoor, Sanjay (29 Mac 2024). "Can the vote be rigged? Ahead of India election, old debate gets new life". Al Jazeera. Diarkibkan daripada yang asal pada 29 Mac 2024. Dicapai pada 29 Mac 2024.
- ^ Jacinto, Leela (13 April 2024). "India's mammoth elections: Nearly a billion voters, 44 polling days". France 24. Diarkibkan daripada yang asal pada 13 April 2024. Dicapai pada 13 April 2024.
- ^ "Those aged 85 years and above can vote from home via postal ballot". The Hindu. 23 March 2024. Diarkibkan daripada yang asal pada 19 Jun 2024. Dicapai pada 1 Jun 2024.
- ^ Mollan, Cherylann (7 Mei 2024). "Lok Sabha elections 2024: Millions brave searing heat to vote in India". BBC. Diarkibkan daripada yang asal pada 6 Mei 2024. Dicapai pada 7 Mei 2024.
- ^ "Experts Explain: Last 72 hours most crucial during elections, here's what happens behind the scenes". The Indian Express. 18 April 2024. Diarkibkan daripada yang asal pada 18 April 2024. Dicapai pada 19 April 2024.
- ^ "Schedule of Elections" (PDF). Election Commission of India. Diarkibkan daripada yang asal (PDF) pada 18 April 2024.
- ^ "Lok Sabha Election 2024: All dates, full schedule, constituency-wise details, all you need to know". India Today. 16 Mac 2024. Diarkibkan daripada yang asal pada 13 April 2024. Dicapai pada 20 April 2024.
- ^ Anand, Nisha (17 Mac 2024). "Model Code of Conduct kicks in as election schedule announced: What is it?". Business Standard. Dicapai pada 1 Jun 2024.
- ^ "The Union Parliament: Term of Office/House". Election Commission of India. Diarkibkan daripada yang asal pada 28 Mac 2022. Dicapai pada 12 September 2023.
- ^ "After BSP candidate death, polls in Madhya Pradesh's Betul to be held on May 7". The Times of India. 11 April 2024. ISSN 0971-8257. Diarkibkan daripada yang asal pada 11 April 2024. Dicapai pada 12 April 2024.
- ^ "Violence-Hit Outer Manipur Lok Sabha Seat To Vote In 2 Phases". ABP live. 18 April 2024. Diarkibkan daripada yang asal pada 21 April 2024. Dicapai pada 20 April 2024.
- ^ "Election to Anantnag-Rajouri LS seat deferred to May 25". The Hindustan Times. 30 April 2024. Diarkibkan daripada yang asal pada 2 Mei 2024. Dicapai pada 2 May 2024.
- ^ "National parties". Election Commission of India. Diarkibkan daripada yang asal pada 17 Mac 2024. Dicapai pada 1 Jun 2024.
- ^ Parties and symbols (PDF) (Laporan). Election Commission of India. Diarkibkan (PDF) daripada yang asal pada 21 Januari 2023. Dicapai pada 1 Jun 2024.
- ^ "PM sets 370 poll target for BJP, 400+ for NDA". Hindustan Times. 6 Februari 2024. Diarkibkan daripada yang asal pada 22 Februari 2024. Dicapai pada 22 February 2024.
- ^ "Narendra Modi Will Be BJP's PM Candidate For 2024 General Elections, Announces Amit Shah". India.com. 1 Ogos 2022. Diarkibkan daripada yang asal pada 15 Ogos 2022. Dicapai pada 25 April 2024.
- ^ "INDIA bloc PM candidate will be decided after 2024 polls: Mamata Banerjee". The Times of India. 18 Disember 2023. ISSN 0971-8257. Diarkibkan daripada yang asal pada 3 Februari 2024. Dicapai pada 3 February 2024.
- ^ "INDIA bloc's PM candidate: What Rahul Gandhi said". The Times of India. 5 April 2024. ISSN 0971-8257. Diarkibkan daripada yang asal pada 9 April 2024. Dicapai pada 25 April 2024.
- ^ "BJP Candidates List 2024 for Lok Sabha Elections: PM Modi, Amit Shah, Hema Malini, Shivraj Singh Chouhan and others in first list – Check constituency-wise names". Zee News. 2 Mac 2024. Diarkibkan daripada yang asal pada 2 March 2024. Dicapai pada 2 Mac 2024.
- ^ "BJP Lok Sabha 2024 candidates: Check full list of 195 names here". The Hindustan Times. 2 Mac 2024. Diarkibkan daripada yang asal pada 2 March 2024. Dicapai pada 2 Mac 2024.
- ^ "BJP announces second list for Lok Sabha elections". Live Mint. 13 March 2024. Diarkibkan daripada yang asal pada 13 March 2024. Dicapai pada 10 April 2024.
- ^ "BJP Candidate List 2024: Party Unveils Another List Of 7 Candidates, Drops 3 Sitting MPs". ABP News. 10 April 2024. Diarkibkan daripada yang asal pada 19 April 2024. Dicapai pada 10 April 2024.
- ^ "BJP lok sabha list: BJP releases fourth list for Lok Sabha: 15 names announced for Tamil Nadu, Puducherry; Raadhika Sarathkumar gets a ticket". The Economic Times. 22 Mac 2024. Diarkibkan daripada yang asal pada 23 April 2024. Dicapai pada 10 April 2024.
- ^ "BJP releases fifth list of candidates". The Hindustan Times. 24 Mac 2024. Diarkibkan daripada yang asal pada 12 Mei 2024. Dicapai pada 12 Mei 2024.
- ^ "Kashmir: Why Modi's BJP is not fighting elections in the Himalayan region". BBC. 11 May 2024. Diarkibkan daripada yang asal pada 11 Mei 2024. Dicapai pada 11 Mei 2024.
- ^ "Congress releases 1st list of 39 candidates for Lok Sabha polls; Rahul Gandhi to contest from Kerala's Wayanad again". The Indian Express. 8 Mac 2024. Diarkibkan daripada yang asal pada 7 April 2024. Dicapai pada 9 April 2024.
- ^ "Congress's Puri candidate opts out of polls: 'No funds, told to fend for myself'". India Today. 4 Mei 2024. Diarkibkan daripada yang asal pada 10 Mei 2024. Dicapai pada 9 Mei 2024.
- ^ "Congress names Sher Singh Ghubaya from Ferozepur seat in Punjab". The Hindu. 7 Mei 2024. ISSN 0971-751X. Diarkibkan daripada yang asal pada 10 Mei 2024. Dicapai pada 10 Mei 2024.
- ^ "Full list of TMC candidates for 42 Lok Sabha seats in West Bengal: Check it out here". The Indian Express. 10 Mac 2024. Diarkibkan daripada yang asal pada 19 April 2024. Dicapai pada 22 Mac 2024.
- ^ "CPI(M) releases first list of 44 candidates for Lok Sabha". The Times of India. 28 Mac 2024. Diarkibkan daripada yang asal pada 29 Mac 2024. Dicapai pada 28 Mac 2024.
- ^ "Modi expected to get 3rd term but partial India count suggests narrower win that represents setback". Associated Press. 4 June 2024. Diarkibkan daripada yang asal pada 4 Jun 2024. Dicapai pada 4 Jun 2024.
- ^ "Modi claims victory for his alliance in India's general election". Associated Press. 4 June 2024. Diarkibkan daripada yang asal pada 4 Jun 2024. Dicapai pada 4 Jun 2024.
- ^ "Allies back Modi for third term after election setback". BBC News. 5 June 2024. Diarkibkan daripada yang asal pada 5 Jun 2024. Dicapai pada 5 Jun 2024.
- ^ "India's Modi elected as leader of coalition and set to form new government". Associated Press. 7 June 2024. Diarkibkan daripada yang asal pada 7 Jun 2024. Dicapai pada 7 Jun 2024.
- ^ "Narendra Modi sworn in for third term after narrow win". BBC News. 9 June 2024. Diarkibkan daripada yang asal pada 9 Jun 2024. Dicapai pada 9 Jun 2024.
- ^ "Indian PM Modi names Cabinet for coalition government after his party lost majority". Associated Press. 11 June 2024. Diarkibkan daripada yang asal pada 11 Jun 2024. Dicapai pada 11 Jun 2024.
- ^ "Om Birla elected Lok Sabha speaker for second term". The Hindu. 26 Jun 2024. Dicapai pada 26 Jun 2024.
- ^ "After causing upset in Sangli seat, Vishal Patil rushes to Delhi, seeks to become Cong associate MP". The Indian Express. 6 June 2024. Diarkibkan daripada yang asal pada 7 Jun 2024. Dicapai pada 7 Jun 2024.
- ^ "Independent Lok Sabha MP from Maharashtra Vishal Patil extends support to Congress". The Times of India. ISSN 0971-8257. Diarkibkan daripada yang asal pada 7 Jun 2024. Dicapai pada 7 Jun 2024.
- ^ "Congress May Hit 100 In Lok Sabha With Maharashtra Rebel's Return". NDTV.com. Diarkibkan daripada yang asal pada 7 Jun 2024. Dicapai pada 7 Jun 2024.
- ^ "India's Rahul Gandhi nominated as opposition leader after election gains". Al Jazeera. 8 June 2024. Diarkibkan daripada yang asal pada 9 Jun 2024. Dicapai pada 9 Jun 2024.
- ^ "Rahul Gandhi's big test as India's opposition leader". BBC News. 26 Jun 2024. Dicapai pada 26 Jun 2024.
- ^ Sharma, Shweta (5 Jun 2024). "World leaders slow to congratulate Modi after unexpectedly close India election". The Independent. Diarkibkan daripada yang asal pada 6 Jun 2024. Dicapai pada 6 Jun 2024.
- ^ Raul, Dancel. "PM Lawrence Wong, other world leaders congratulate India's Modi for 'historic' win". The Straits Times. Diarkibkan daripada yang asal pada 5 Jun 2024. Dicapai pada 5 Jun 2024.
- ^ "Election Results 2024: Italian PM Meloni, other world leaders congratulate PM Modi on third term". The Hindu. Diarkibkan daripada yang asal pada 6 Jun 2024. Dicapai pada 6 Jun 2024.
- ^ Bajo, Anna Felicia (6 Jun 2024). "Marcos congratulates Narendra Modi for historic win". GMA News. Diarkibkan daripada yang asal pada 6 Jun 2024. Dicapai pada 6 Jun 2024.
- ^
- Barbados: "x.com". X (formerly Twitter). Diarkibkan daripada yang asal pada 11 Jun 2024. Dicapai pada 5 Jun 2024.
- Bhutan: "x.com". X (formerly Twitter). Diarkibkan daripada yang asal pada 11 Jun 2024. Dicapai pada 5 Jun 2024.
- Italy: "x.com". X (formerly Twitter). Diarkibkan daripada yang asal pada 11 Jun 2024. Dicapai pada 5 Jun 2024.
- Maldives: "x.com". X (formerly Twitter). Diarkibkan daripada yang asal pada 5 Jun 2024. Dicapai pada 5 Jun 2024.
- Mauritius: "x.com". X (formerly Twitter). Diarkibkan daripada yang asal pada 5 Jun 2024. Dicapai pada 5 Jun 2024.
- Nepal: "x.com". X (formerly Twitter). Diarkibkan daripada yang asal pada 4 Jun 2024. Dicapai pada 5 Jun 2024.
- Singapore: "x.com". X (formerly Twitter). Diarkibkan daripada yang asal pada 5 Jun 2024. Dicapai pada 5 Jun 2024.
- Sri Lanka: "x.com". X (formerly Twitter). Diarkibkan daripada yang asal pada 5 Jun 2024. Dicapai pada 5 Jun 2024.
- PM Modi: "x.com". X (formerly Twitter). Diarkibkan daripada yang asal pada 6 Jun 2024. Dicapai pada 6 Jun 2024.
- ^ Kuei-Hsiang, Wen; Huang, Frances (5 Jun 2024). "President Lai congratulates Modi on his reelection as India's Prime Minister". Focus Taiwan. Diarkibkan daripada yang asal pada 5 Jun 2024. Dicapai pada 5 Jun 2024.
- ^ "Vietnam congratulates India over success of lower house election". Vietnam+. 6 Jun 2024. Diarkibkan daripada yang asal pada 6 Jun 2024. Dicapai pada 6 Jun 2024.
- ^ "'Pakistan congratulates people of India': Shehbaz Sharif-led party hopes for peace between two nations". 4 Jun 2024. Diarkibkan daripada yang asal pada 7 Jun 2024. Dicapai pada 9 Jun 2024.