Pergi ke kandungan

Sharifah Aini

Daripada Wikipedia, ensiklopedia bebas.
Biduanita Negara Datuk Hajah

Sharifah Aini Syed Jaafar

PJN, (Malaysia); SMJ, (Johor)
شريفة عيني‎
Sharifah Aini pada 2011.
Kelahiran
Sharifah Aini binti Syed Jaafar

(1953-07-02)2 Julai 1953
Johor Bahru, Johor, Persekutuan Tanah Melayu (kini Malaysia)
Meninggal dunia5 Julai 2014(2014-07-05) (umur 61)
Pusat Perubatan Pakar KPJ Damansara, Selangor, Malaysia
Sebab kematianFibrosis paru-paru
DikebumikanTanah Perkuburan Islam Bukit Kiara, Kuala Lumpur
Nama lain
  • Kak Pah
  • Kak Ani
Pekerjaan
  • Penyanyi
  • pelakon
  • penulis lagu
  • pengacara
  • ahli perniagaan
  • dermawan
  • qariah
Karya
PasanganAli Bakar (k. 1981–1982)
Anak-anakAliff Omar Ali
Saudara
  • Syed Tahir Syed Jaafar (adik)
  • Sharifah Maimunah Syed Jaafar (adik)
Kerjaya muzik
Genre
  • Pop
  • balada
  • R&B
InstrumenVokal
Tahun aktif1968–2014
Syarikat rakaman
EMI Music Malaysia
Pengkarya berkait
Broery Marantika, Herman Tino, Sudirman, Too Phat

Biduanita Negara Datuk Hajah Sharifah Aini binti Syed Jaafar (2 Julai 1953 – 5 Julai 2014) merupakan seorang penyanyi wanita Malaysia. Beliau disifatkan sebagai antara penyanyi dan pemuzik Malaysia terbaik sepanjang zaman.[1]

Dilahirkan di Johor Bahru, Johor[a] dari keturunan kacukan Melayu-Arab, beliau yang lebih dikenali sebagai Kak Pah, mula menunjukkan minat terhadap bidang muzik pada usia awal. Beliau memulakan kerjaya muzik secara profesional apabila beliau memenangi tempat pertama dalam pertandingan Bintang Adubakat RTS 1968 dengan mendendangkan lagu "Tiga Malam". Selepas memenangi pertandingan itu, beliau menandatangi kontrak bersama EMI Music Malaysia dan merakamkan album pertama, Seri Dewi Malam pada tahun 1969 pada usia 16 tahun. Sepanjang 40 tahun bersama EMI, beliau telah merakamkan dan melancarkan lebih daripada 100 album, menjadikan beliau antara satu-satunya penyanyi yang paling lama bertahan dengan satu syarikat rakaman, sekaligus menerima pengiktirafan daripada The Malaysia Book of Records. Beliau turut berkecimpung dalam bidang lakonan dengan membintangi filem pertamanya, Hapuslah Air Matamu (1976) bersama Latif Ibrahim dan penyanyi Indonesia, Broery Marantika. Sharifah Aini meninggal dunia pada 5 Julai 2014, tiga hari selepas ulang tahun kelahirannya yang ke-61, selepas sekian lama menghidap penyakit fibrosis paru-paru.

Dikenali dengan vokalnya yang merdu, bakat beliau banyak diasah oleh komposer, Ahmad Nawab, yang menerbitkan albumnya dari 1974 sehingga 1978. Selain mampu mempersembahkan pelbagai genre lagu, suara beliau serta-merta dapat dikenali setiap kali salah satu lagunya dimainkan di radio atau televisyen tempatan. Pada permulaan tahun 2000, beliau banyak membuat persembahan tertutup untuk menyara badan-badan amal. Pada tahun 2003, beliau dikurniakan anugerah Panglima Jasa Negara (PJN) yang membawa gelaran Datuk oleh Yang di-Pertuan Agong, Syed Sirajuddin Putra Jamalulail. Beliau telah menerima anugerah pencapaian sepanjang hayat, iaitu pada tahun 2004 di Anugerah Bintang Popular Berita Harian. Pada tahun 2006, beliau dikurniakan gelaran Biduanita Negara selepas Saloma atas sumbangannya kepada industri muzik.

Beliau turut bergiat aktif dalam aktiviti amal dan kedermawanan kerana kejujuran dan keikhlasannya yang sentiasa membantu golongan yang kurang bernasib baik selain turut membuat 2,518 persembahan amal tanpa menerima sebarang bentuk bayaran. Selain itu, Sharifah Aini merupakan antara artis yang menerima bayaran royalti tertinggi bagi satu penjualan album dan juga ialah antara artis yang menerima bayaran tertinggi dan termahal bagi suatu undangan nyanyian.[b]

Kehidupan awal

[sunting | sunting sumber]

Beliau dilahirkan pada Jumaat, 2 Julai 1953 di Hospital Sultanah Aminah, Johor Bahru, Johor[a] dan dibesarkan di Kampung Majidee, Johor Bahru.[4] Beliau ialah anak kedua daripada tujuh beradik kepada pasangan Syed Jaafar Syed Sahil, seorang pemandu teksi dan Sharifah Noor Syed Ahmad Al-Attas. Antara adik-beradkinya ialah Syed Tahir dan Sharifah Maimunah. Beliau pernah diserahkan di bawah jagaan sebuah keluarga Cina di Singapura, kemudian dibawa pulang ke Johor oleh datuk dan neneknya, Syed Sahil Syed Ali dan Tengku Wan Mariam Tengku Tahir selepas ibu bapanya bercerai.[5] Beliau bersekolah di sekolah agama bahasa Arab.[3][6] Nenek sebelah bapanya, Che Engku Maryam, ialah keturunan kerabat diraja Pahang dan datuknya berasal dari masyarakat Arab Al-Jufri di Johor. Datuk moyangnya di sebelah neneknya juga seorang pegawai yang berkhidmat dalam Angkatan Tentera Johor.[7]

Sharifah berkebolehan mengalunkan ayat suci al-Quran dah pernah menjuarai tilawah Al-Quran beberapa kali pada usia mudanya.[1][4][8] Selain aktif dalam bidang nyanyian di sekolah, beliau turut membantu neneknya menjual pelbagai jenis kuih hasil buatan neneknya sendiri di merata tempat di sekitar Johor.[4] Di usia belasan tahun pula, Sharifah mendapat pendidikan menengah di Sekolah Menengah Kebangsaan Sultan Ismail, Johor Bahru. Beliau begitu popular sewaktu di zaman sekolahnya dahulu. Sharifah sering diundang menyanyi di majlis-majlis anjuran sekolah setiap kali majlis diadakan. Sharifah bukan sahaja sering diundang menyanyi di sekolahnya, malahan di sekolah-sekolah lain di Johor Bahru seperti Sekolah Menengah Perempuan Sultan Ibrahim, Sekolah Menengah Kebangsaan Engku Tun Aminah dan Sekolah Menengah Tun Fatimah juga turut mengundangnya menyanyi ketika mengadakan majlis tertentu di sekolah tersebut. Selain memenuhi undangan nyanyian di beberapa majils anjuran sekolah, Sharifah juga menjadi artis jemputan di majlis-majlis perkahwinan dan juga majlis perasmian.[6][9]

Selepas tamat tingkatan 5, beliau berhijrah ke Kuala Lumpur dengan membawa duit poketnya sebanyak RM75 dengan hasrat untuk menceburi bidang nyanyian.[10] Selain itu, Sharifah juga pernah bercita-cita untuk menceburi bidang kedoktoran.[4] Namun, beliau akhirnya memilih bidang muzik kerana merasakan itulah jalan terbaik baginya untuk meringankan beban datuknya untuk menyara hidup mereka yang ketika itu amat susah.[6][11]

Kerjaya

[sunting | sunting sumber]

1968–1969: Penglibatan awal

[sunting | sunting sumber]

Bakat Sharifah Aini dikesan oleh pemuzik, Taib Osman yang kemudian membawanya menyertai pertandingan nyanyian sekaligus menyertai pertandingan nyanyian Bintang Adu Bakat RTS anjuran Radio Televisyen Singapura (RTS; kini Mediacorp) di Singapura pada tahun 1968 dengan menyanyikan lagu berjudul "Tiga Malam" dan sekaligus dinobatkan sebagai juaranya.[12] Setahun kemudian, iaitu pada Disember 1969, beliau ialah antara enam penyanyi yang berjaya mara ke peringkat akhir pertandingan Johan 69. Selain Kak Pah, peserta lain yang mara ialah M. Ismail, Masni Salleh dan Zaleha Hamid.[13]

1970-an

[sunting | sunting sumber]

Pada Januari 1970, beliau berjaya memenangi tempat ketiga di pertandingan nyanyian Johan 69.[14] Selepas itu, beliau dilamar oleh syarikat rakaman EMI dan bersama-sama dengan Anita Sarawak, beliau berpeluang merakamkan suara dalam piring hitam dalam bentuk stereo.[15] Album pertamanya yang berjudul Seri Dewi Malam dikeluarkan pada Julai 1970 dan mendapat sambutan yang baik daripada peminat.[12] Album ini diterbitkan oleh komposer Kassim Masdor dengan lagu "Seri Dewi Malam" dan "Kini Hatiku Telah Tertawan" dikeluarkan sebagai single. Beliau kemudian merakamkan beberapa lagi album piring hitam termasuk Aku Dan Dia (1972), Inikah Manusia (1973), Jangan Putarkan Laguku (1974) dan Surat Dari Seberang (1977).

Pada 24 September 1971, beliau bersama-sama dengan lapan penyanyi lain termasuk Rafeah Buang, Sarena Hashim dan Sanisah Huri berkongsi satu pentas dalam konsert Malam Muzikarama anjuran EMI yang berlangsung di Stadium Negara, Kuala Lumpur.[16]

Pertengahan 1970-an menjadi tempoh yang paling sibuk bagi Kak Pah sebagai penyanyi dan meletakkan beliau sebagai 'bintang pujaan' kerana album-album beliau yang diterbitkan oleh Ahmad Nawab mendapat sambutan hebat. Antara album-album tersebut ialah Sharifah Aini (1976)[17] dan album triloginya, Inilah Laguku (1977) dan Inilah Laguku II (1978).

Kerjaya lakonan Kak Pah bermula apabila beliau ditawarkan membintangi filem Hapuslah Airmatamu arahan M. Amin lakonan bersama Latif Ibrahim dan penyanyi veteran Indonesia, Broery Marantika,[18][19] yang ditayangkan pada Julai 1976. Beliau turut menyanyikan lagu duet bersama Broery, yang bertajuk "Seiring dan Sejalan" telah menjadi siulan peminat di Malaysia dan Indonesia sekaligus melonjakkan namanya dalam industri muzik tanah air.[20]

Pada Mac 1977, bagi membalas jasanya kepada Ahmad Nawab yang telah banyak membantunya memgembangkan bakatnya dalam bidang muzik dengan melancarkan sebuah lagu bertajuk "Kau Sumber Ilham Seni Ku" yang merupakan hasil nukilan beliau sendiri.[21] Pada Julai tahun yang sama, beliau menandatangani kontrak selama setahun bersama Bahagian Pengurusan Artis, EMI yang mana semua urusannya diuruskan oleh EMI.[22]

Selepas puas merakamkan album berbahasa Melayu, Sharifah Aini merakamkan album bahasa Inggeris pertama, Forever and Ever dan diterbitkan dengan lebih input daripada EMI yang telah memberi sepenuh kepercayaan kepadanya. Menerusi album ini, beliau bekerjasama dengan Reggie Verghese selaku penerbit album.[23] Ekoran dari kejayaan album Forever and Ever, Kak Pah muncul dengan album Inggeris keduanya, Woman In Love (1978) yang juga mendapat sambutan hangat dan telah mempopularkan kembali lagu rentak disko "One Way Ticket", lagu sentimental "Woman In Love" dan lagu tarian, "Let Me Teach You How To Dance".[24] Dari Februari sehingga April 1978, beliau menerima undangan mengadakan persembahan di Jepun, Hong Kong, Filipina, Australia, Thailand dan Jerman.[25] Pada Mac, beliau melanjutkan kontraknya bersama EMI bagi tempoh lima tahun, iaitu sehingga 1983,[26] dan pada 19 Mac, beliau muncul sebagai artis jemputan dalam rancangan Hegemeyer Special di Saluran 5 RTS dan sebagai artis utama dalam rancangan Dendang Sharifah Aini di TV2.[27] Pada September, beliau bersama komposer, S. Atan berkunjung ke Hong Kong dalam satu pertemuan khas bersama artis-artis piring hitam antarabangsa. Pada pertemuan tersebut, beliau dijadualkan akan menghiburkan para hadirin dengan mempersembahkan lagu-lagunya.[28] Bagaimanapun, beliau tidak dapat hadir di majlis tersebut.[29]

Pada tahun 1979, beliau merakamkan album Melayu Asli yang bertajuk Lela Manja (1979), diterbitkan oleh tokoh muzik terkenal, mendiang Alfonso Soliano dan diringi oleh pemain biola solo terhebat, Hamzah Dolmat,[30] ini kemudian diikuti oleh siri ketiga album Inilah Laguku yang diterbitkan oleh S. Atan.[31][32][33]

1980-an

[sunting | sunting sumber]

Pada tahun 1980, Kak Pah meraikan 10 tahun bergelar artis rakaman di bawah EMI Music Malaysia. Bersempena dengan hari istimewanya itu, sebuah album kompilasi khas bertajuk Koleksi 10 Tahun Lagu-Lagu Pujaan Sharifah Aini telah dikeluarkan. Album ini menghimpunkan lagu-lagu popular beliau disamping tiga lagu baru termasuk sebuah puisi berlagu tulisan sasterawan A. Samad Said yang menceritakan kisah-duka, pahit-manis dan senyum-tangis Sharifah Aini sebagai anak seni.[34]

Selepas kejayaan dua album bahasa Inggeris terdahulu, Kak Pah merakamkan album Inggeris ketiga, Just For You di Singapura. Album ini mengandungi lagu-lagu popular tahun 1950-an dan 1960-an. Beliau turut merakamkan lagu Melayu klasik, "Rasa Sayang" dalam versi bahasa Inggeris.[35][36] Kak Pah menjadi salah seorang pelakon utama di samping Latif Ibrahim dan Mahmud Jun dalam filem Sumber Ilhamku arahan Aziz Jaafar dengan memegang watak sebagai Linda. Ditayangkan pada Ogos 1980, filem ini kembali menggandingkan beliau bersama Latif.[37]

Selepas berkahwin dengan Ali Bakar, Kak Pah muncul dengan album Harum Dalam Kenangan pada November 1981,[38] diikuti dengan dua album, Rahsia Hati pada 1982 dan Suara Kedamaian pada 1983.[39]

Pada April 1984, beliau menerima undangan khas daripada Perbadanan Penyiaran Singapura (SBC; kini Mediacorp) sebagai salah seorang juri pertandingan pencarian bakat Bintang 84, dan pada masa yang sama, beliau membuat rakaman beberapa rancangan hiburan khas di TV dan Radio Dua SBC.[40][41][42]

Kak Pah mengumumkan pada November 1984 bahawa beliau mahu menerbitkan filem pertamanya di bawah syarikat miliknya. Tetapi, hasrat itu dilupakan.[43] Beliau juga mengumumkan akan menulis sebuah buku yang berupa sebuah memoir mengenai kisah hidupnya yang diambil daripada 30 buah diari peribadinya. Bagaimanapun, ia juga tidak direalisasikan.[44]

Pada Mei 1987, beliau melancarkan album studionya yang ke-37, Kasih yang mendapat sentuhan oleh penyanyi dan komposer, M. Nasir. Ditanya mengenai kerjasamanya dengan Nasir, Kak Pah berkata: "Saya mahukan perubahan. Saya sentiasa mahu bekerjasama dengan Nasir [...dan beliau...] benar-benar memiliki gaya tersendiri". Proses rakaman album ini dijalankan pada Disember 1986 dan siap sepenuhnya pada April 1987.[45]

Beliau bersama-sama dengan Noreen Noor, Ahmad Fauzee, Salih Yaacob dan Andre Goh telah dijemput untuk menghiburkan para hadirin di Festival Filem Malaysia ke-7 yang diadakan di Bandar Melaka pada Disember.[46]

1990-an

[sunting | sunting sumber]

Beliau kembali aktif dalam industri muzik dan membuat persiapan untuk merakamkan album terbaharu yang dijadualkan akan dikeluarkan pada Julai 1992.[47]

Beliau mengadakan persembahan di konsert Tribute to Sharifah Aini bersama Orkestra Kuala Lumpur yang berlangsung di Auditorium Dewan Bandaraya Kuala Lumpur dengan iringan 55 pemuzik Orkestra DBKL selama 3 hari, pada 17 sehingga 19 November 1995.[48][49][50][51] Sebuah album persembahan secara langsung sempena konsert ini, Kemuncak Konsert Penghormatan 30 Tahun Sharifah Aini telah dikeluarkan pada 14 Disember dan mendapat sambutan di pasaran. Album ini diterbitkan sempena 30 tahun penglibatan beliau sebagai penyanyi dan telah mendapat anugerah platinum kerana jualannya melebihi 100,000 unit.[52][53]

Pada Januari 1997, beliau muncul dalam album kompilasi Raya bertajuk Ceria Aidilfitri yang mana beliau menyumbangkan suaranya dalam lagu "Suasana Hari Raya" ciptaan Akbar Nawab dan liriknya pula ditulis olehnya sendiri,[54] dan pada masa yang sama, beliau muncul dengan album Pilihan Klasik Aidilfitri yang memuatkan 10 lagu termasuk 3 lagu instrumental dan 1 lagu medley serta ucapan ringkas Raya oleh beliau. "Nostalgia Aidilfitri" dikeluarkan sebagai single Raya untuk album ini.[55]

Pada 30 Jun 1998, album Yayadan telah dikeluarkan.[56][57] Album ini mengandungi lagu-lagu yang sarat dengan mesej ketuhanan, kemanusian dan nasihat.[58][59][60] Album ini diterbitkan oleh empat penerbit iaitu S. Atan, Eddie Marzuki, Pak Ngah dan Ramli M. S. dan telah terjual melebihi 22 ribu unit dalam tempoh dua bulan.

Pada tahun 1999, bersempena dengan ulangtahun ke-30 beliau bersama syarikat rakaman EMI, dua album kompilasi istimewa telah dikeluarkan. Album kompilasi klasik Melayu yang berjudul Takkan Melayu Hilang Di Dunia telah berada di pasaran pada awal September. Dari 10 sehingga 18 September, beliau mengadakan persembahan di Restoran Berputar Seri Angkasa di Menara Kuala Lumpur.[61][62] Album popnya, Seri Dewi dikeluarkan pada Disember dengan majlis pelancarannya diadakan di Hotel Istana, Kuala Lumpur.[63]

2000-an

[sunting | sunting sumber]

Pada 8 Februari 2000, Sharifah Aini mengadakan persembahannya di Konsert Suara Legenda - Di Malam Seribu Kenangan yang diadakan di Victoria Concert Hall, Singapura dengan iringan Orkestra Simfoni Singapura (SSO). Beliau menjadi satu-satunya artis Malaysia dan Asia yang telah diberikan penghormatan untuk mengadakan persembahan di Victoria Concert Hall yang selama ini hanya dikuasai oleh artis Barat.[64][65][66][67]

Kak Pah mengadakan persembahannya di Konsert Di Pinggir Kayangan Sharifah Aini dengan iringan 75 pemuzik Orkestra DBKL. Konsert ini, yang bertemakan Perjalanan Muzik Dari Maghribi ke Malaya, pada asalnya dijadual berlangsung pada 19 dan 20 Mei 2000,[68] tetapi ia berlangsung pada 10 dan 11 Jun di Auditorium DBKL, Dewan Bandaraya Kuala Lumpur. Beliau telah mempersembahkan sebanyak hampir 30 lagu dalam konsertnya, kecuali lagu "Di Pinggir Kayangan".[69][70] Untuk menjayakan konsertnya ini, beliau menjalani latihan selama 200 jam sebelum konsert berlangsung.[71] Kak Pah menyifatkan konsert ini sebagai yang "paling mencabar" baginya sepanjang tiga dekad dalam industri muzik.[72]

Kemudian, pada 9 Oktober, album studionya yang ke-72, Seribu Mawar telah dikeluarkan dalam bentuk CD yang dipertingkatkan atau Enhanced CD, dengan majlis pelancarannya diadakan di kapal persiaran mewah, SuperStar Virgo, di perairan Selat Melaka.[73][74] Album penerbitan khas ini memuatkan CD-Rom sejarah penglibatan beliau dalam bidang seni bersama dengan album lagu Seribu Mawar. Pelancaran album yang dipertingkatkan ini menjadikan Kak Pah artis pertama di Malaysia yang memiliki Enhanced CD.[75][76][77] Bagi mempromosikan album ini, beliau membawa 25 peminat setianya bercuti menaiki SuperStar Virgo selama dua hari dalam majlis anjuran EMI Music Malaysia dengan kerjasama Star Cruise serta Keretapi Tanah Melayu (KTM) dan turut disertai oleh beberapa penyunting, wartawan dan jurugambar hiburan tempatan.[78] Beliau, pada masa yang sama, menyambung kontraknya bersama EMI bagi tempoh lima tahun. Katanya: "Saya akan terus bersama EMI dan tidak akan berhijrah ke syarikat rakaman lain".[79]

Pada tahun 2001, beliau tampil bekerjasama dengan kumpulan hip hop, Too Phat menerusi lagu "You" yang dimuatkan dalam album kedua Too Phat, Plan B. Menerusi lagu ini, beliau menyanyikan bahagian korus.[80][81]

Album studionya yang ke-77, Syahdu, dikeluarkan pada 12 Mac 2003. Album ini, yang mengambil masa dua tahun setengah untuk disiapkan, telah mendapat tempahan awal sebanyak 8,000 unit.[82][83][84][85] Suzan Ahmad dari Berita Minggu berpendapat bahawa Syahdu dianggap sebagai "album yang dinantikan peminat setia penyanyi malar hijau ini bagaikan satu kelainan".[86] Faridul Anwar Farinordin dari New Straits Times memuji keseluruhan album ini.[87]

Dari 5 sehingga 7 September 2003, beliau telah mengadakan konsert di Istana Budaya iaitu Konsert Simfoni Ghazal Bersama Datuk Sharifah Aini dengan kerjasama Yayasan Warisan Johor (YWJ).[88][89] Konsert besar yang diadakan di pentas bertaraf dunia itu juga dihadiri oleh Perdana Menteri ketika itu, Mahathir Mohamad bersama isteri, Siti Hasmah Mohamad Ali. Konsert mewah dan berprestij itu, yang tiketnya habis dijual, mendapat sambutan yang begitu menggalakkan.[90][91][92]

Beliau telah menerbitkan sebuah autobiografi yang bertajuk Breaking The Silence: 55 Reason Why Sharifah Aini Was Not Lying. Dikeluarkan pada September 2005, ia mengisahkan tentang segala dugaan dan onak duri cabaran serta keperitan hidup beliau sepanjang bergelar anak seni.[93][94] Buku setebal 481 mukasurat ini, yang mengambil masa 8 bulan untuk disiapkan, ditulis oleh Kak Pah bersama pakar gerak bahasa tubuh, Jackson Yogarajah dan diterbitkan oleh Sales Excellence Training.[95][96][97] Buku ini turut menceritakan hubungan beliau dengan Saloma.[98] Novel ini bukan sahaja dijual di Malaysia, ia juga dijual di beberapa negara di Asia seperti Singapura, Indonesia, Brunei, Hong Kong, dan Jepun. Beliau pada masa yang sama mengumumkan akan bersara daripada kerjayanya sebagai penyanyi menjelang 2007.[99]

Album studionya yang ke-78, Bukan Cinta Biasa dikeluarkan pada 25 Oktober 2005. Album ini mengandungi lagu-lagu yang bergenre pop dakwah serta dua lagu baru, "Breaking The Silence" ciptaan Yasin Sulaiman yang menjadi tema sempena pelancaran autobiografinya, dan "Tetamu Senja" nyanyian asal Kopratasa diberi nafas baharu dengan diiringi oleh alat muzik tradisional, gambus.[100][101]

Kak Pah kembali beraksi di layar lebar selepas lebih 20 tahun dengan membintangi filem Diva Popular arahan Erma Fatima. Dalam filem ini, yang ditayangkan pada 24 Oktober 2006, beliau memegang watak sebagai seorang hakim yang sedang mengendalikan kes membabitkan dua artis popular, Ena Teteye (Umie Aida) dan Tasha (Ezlynn).[102]

Dari 16 sehingga 18 Ogos 2007, Kak Pah mengadakan persembahannya di Konsert Muzika Arabia yang berlangsung di Panggung Sari, Istana Budaya selama tiga hari dengan iringan pemuzik Orkestra Simfoni Kebangsaan (OSK) pimpinan Mirza Abdullah. Dalam konsert yang diadakan selama 2 jam setengah, beliau mendendangkan kira-kira 20 lagu yang pernah dipopularkan penyanyi irama padang pasir seperti Fairuz, Amr Diab, Shereen dan Fadl Shaker. Sebelum konsert bermula, beliau menjalani latihan selama 10 hari.[103][104][105][106][107]

Pada 8 November 2009, beliau mengadakan persembahan di Konsert Malam Lagenda Seri Dewi yang berlangsung di Stadium Tertutup Singapura. Konsert ini dihadiri seramai 6,000 penonton yang sebahagian besarnya ialah peminat tegarnya.[108][109][110]

2010–2014: Penghujung kerjaya

[sunting | sunting sumber]

Pada 31 Oktober 2010, Kak Pah mengadakan persembahannya di Majlis Makan Malam Amal: Malam Juitaku Sayang dan menampilkan Ahmad Jais dan Syazliana sebagai penyanyi undangan. Pada malam persembahan amal itu, beliau menghiburkan lebih 400 tetamu selama hampir tiga jam tanpa henti dalam persembahan yang berlangsung di Hotel Seri Pacific.[111][112][113]

Beliau menjadi mentor kepada penyanyi, pelakon dan pengacara, Shiha Zikir menerusi rancangan realiti, Mentor musim kelima di TV3 pada 2011. Menerusi bimbingan Kak Pah, Shiha dinobatkan naib juara.[114][115] Pada Februari 2012, beliau mengumumkan telah menyertai syarikat rakaman KRU Records[116][117] dan akan muncul bersama sebuah EP yang memuatkan enam buah lagu.[118]

Pada 1 April 2012, Kak Pah tampil sebagai penyanyi utama dengan iringan 70 pemuzik Orkestra RTM di bawah pimpinan pengarah muziknya, Mokhzani Ismail untuk rancangan Istimewa Bersama Sharifah Aini. Untuk menjayakan persembahan muzikal selama satu jam setengah itu, beliau menjalani latihan dengan orkestra bermula 27 Mac sebelum bersiaran secara langsung lima hari kemudian.[116][117]

Beliau tampil bersama penyanyi veteran Indonesia, Ernie Djohan berkongsi satu pentas dalam majlis makan malam amal Malam Melodi Kasih anjuran bersama Orkestra RTM dan Persatuan Pandu Puteri cawangan Perlis yang diadakan pada 15 September 2012 di Dewan 2020, Persiaran Wawasan, Kangar, Perlis.[119]

Pada 12 Jun 2013, beliau berkongsi pentas bersama Khatijah Ibrahim dan Uji Rashid di Malam Amal Bersama 3 Diva yang diadakan di Dewan Perdana FELDA, Jalan Semarak, Kuala Lumpur.[120]

Menjelang akhir hayatnya, Sharifah membuat penampilan khas dalam filem Penanggal arahan sulung pelakon, Ellie Suriaty yang mana beliau memegang watak sebagai Sharifah Aminah. Filem ini ditayangkan pada 28 November 2013 dan merupakan filem terakhir lakonannya.[121][122]

Gaya

[sunting | sunting sumber]

Selain mempersembahkan lagu dalam bahasa Melayu, Sharifah Aini turut mempersembahkan lagu berbahasa Inggeris. Beliau juga mampu menyanyikan lagu-lagu dalam pelbagai genre irama kemelayuan/tradisional pelbagai rentak seperti langgam, asli, zapin, inang, keroncong, joget, pop etnik, dangdut dan muzik kontemporari seperti pop jazz, R&B, slow rock dan juga irama nasyid. Sebagai artis Malaysia pertama yang bergelar 'superstar',[123] beliau juga dikenali kerana "suaranya yang merdu dan lagu-lagu tandatangannya yang telah menarik hati peminat muzik dari semua lapisan masyarakat".[124]

Seorang penulis untuk majalah Media Hiburan berkata: "Keunggulannya memang utuh. Malah tidak keterlaluan kalau saya nyatakan dia layak dikatakan primadona seni suara kita. Dia berjaya mencipta namanya biar zaman dan suasana berubah".[125] Menulis untuk majalah Jelita, Zurilawati Ku Zaifah berkata: "Datuk Sharifah Aini wajar dikagumi. Biduanita Negara ini ratu dunia seni, menjadi pujaan berjuta-juta peminat dan mampu mempertahankan kedudukan sebagai penyanyi sejak remaja hingga usia mencapai setengah abad".[126]

Menulis untuk Mingguan Malaysia, Saharudin Musthafa menyifatkan Kak Pah sebagai seorang penghibur yang memiliki "kekuatan stamina", dengan "kriteria dan elemen" yang ada dalam dirinya.[127] Syanty Octavia Amry, menulis untuk Harian Metro berkata: "Kemerduan suara serta kekuatan jati diri Allahyarhamah Datuk Sharifah Aini sebagai penghibur meletakkan beliau sebagai salah seorang penyanyi tanah air yang bertahan lebih empat dekad dan kekal hingga ke akhir hayatnya".[128]

Kontroversi

[sunting | sunting sumber]

Perselisihan faham dengan ibu

[sunting | sunting sumber]

Pada tahun 1978, berlaku perselisihan faham antara Kak Pah dan ibunya, Sharifah Noor Syed Ahmad Al-Attas yang berpunca daripada dua laporan rencana di akhbar Bacaria. Beliau membuat laporan polis dan memfailkan saman terhadap Karangkraf pada 9 September 1985 berhubung dakwaan fitnah menerusi dua laporan dalam akhbar itu bertarikh 18 dan 25 Ogos.[129] Kak Pah mendakwa dua rencana yang disiarkan di akhbar tersebut — "Sharifah Aini mohon maaf" dan "Sharifah Aini enggan jumpa ibu" telah menuduh bahawa beliau ialah seorang anak yang menderhaka kepada ibunya.[130][131] Pada Mei 1994, Mahkamah Tinggi menolak saman malu beliau terhadap akhbar tersebut.[132][133][134]

Tuduhan fitnah terhadap Siti Nurhaliza

[sunting | sunting sumber]

Pada Disember 2004, Sharifah dan adik angkatnya Ahmad Shaharil Jamaludin didakwa atas tuduhan menghantar e-mel layang terhadap penyanyi, Siti Nurhaliza.[135][136] Ahmad Shaharil telah didakwa atas tiga pertuduhan kerana menghantar e-mel kepada wartawan hiburan Utusan Malaysia, Harian Metro, dan New Straits Times pada Ogos 2004.[135] Mereka berdua dilepas tanpa dibebaskan, masing-masing pada 24 Januari dan 18 Julai 2006.[136][137] Pada Ogos 2010, Sharifah dan Siti menjernihkan kembali hubungan mereka dan muncul bersama buat pertama kali dalam majalah hiburan, URTV.[138][139][140]

Isu lain

[sunting | sunting sumber]

Pada Mac 1975, RTM mengharamkan sebarang rakaman oleh Kak Pah selama 6 bulan kerana dikatakan "tidak berdisiplin".[141] Bagaimanapun, pada April, RTM menarik balik penggantungan terhadap Kak Pah. Beliau dilaporkan telah memohon maaf atas kesilapannya.[142]

Pada tahun 1985, beliau memfailkan saman malu terhadap penyanyi, M. Daud Kilau yang didakwa telah menuduhnya ibarat 'kacang lupakan kulit'. Saman itu dikemukakan oleh Kak Pah bersama bapanya, Syed Jaafar Syed Sahil dan datuknya, Syed Sahil Syed Ali ke atas M. Daud. Isu ini timbul apabila beliau dan bapanya terasa tersinggung dengan kenyataan yang dikeluarkan oleh M. Daud, semasa penyanyi itu mengulas tindakan Kak Pah enggan berjumpa dan meminta maaf kepada ibunya, Sharifah Noor.[143]

Kehidupan peribadi

[sunting | sunting sumber]

Perkahwinan dan keluarga

[sunting | sunting sumber]
Sharifah dan Ali di hari persandingan mereka pada Julai 1981.

Sharifah Aini telah berkahwin sebanyak dua kali. Perkahwinan pertamanya ialah bersama penganjur konsert dan bekas Pengurus Pemasaran New Straits Times Press (NSTP), Ali Bakar pada Julai 1981[144][145][146][147] dan dikurniakan seorang anak lelaki, Aliff Omar (lahir 15 April 1982).[148][149][150] Namun, perkahwinan mereka hanya bertahan selama setahun selepas beliau melahirkan Aliff. Perceraian itu berlaku setelah beliau mendapati bahawa suaminya itu mempunyai seorang isteri sebelum berkahwin dengannya.[151] Selepas beliau bercerai dengan Ali, Sharifah berkahwin kali kedua dengan seorang ahli perniagaan korporat yang berpangkat Datuk di luar negara pada tahun 1985.[152][153][154] Akan tetapi, perkahwinan keduanya juga tidak bertahan lama dan bercerai pada tahun 1992.[155]

Beliau juga mempunyai lebih 10 anak angkat. Bapanya, Syed Jaafar Syed Sahil meninggal dunia pada 22 Ogos 1996 pada usia 66 tahun.[156] Ini kemudian diikuti oleh ibunya, Sharifah Noor Syed Ahmad Al-Attas meninggal dunia pada 9 Ogos 2022 di Singapura akibat sakit tua dan penyakit radang paru-paru pada usia 88 tahun.[157]

Kediaman

[sunting | sunting sumber]

Beliau mempunyai sebuah banglo dua tingkat yang terletak di Petaling Jaya, Selangor. Dibina pada tahun 1987 dan siap sepenuhnya pada 1990, banglo berkeluasan 20,000 kaki persegi itu memiliki pelbagai kemudahan termasuk perpustakaan, dua dapur, sembilan bilik tidur, tujuh bilik air, dewan acara, lima ruang tamu, kolam ikan, dan bilik pembantu rumah. Banglo ini juga menjadi tempat Sharifah Aini mengadakan pertemuan dengan rakan artis, rakan media, menjamu kenalan serta mengadakan majlis doa selamat yang turut dihadiri anak-anak tahfiz.[158][159][160]

Pada tahun 2018, empat tahun selepas kematiannya, anaknya, Aliff Omar mengambil keputusan untuk menjual banglo tersebut pada harga asal RM8 juta menerusi satu iklan yang diiklankannya di Facebook kerana merasakan banglo itu terlalu besar baginya dan keluarga untuk didiami selain kos penyelenggaraan yang terlalu tinggi.[161][162][163][164] Pada tahun 2024, rumah itu berjaya dijual pada harga RM4 juta dan telahpun dirobohkan sepenuhnya.[165][166]

Hobi dan minat

[sunting | sunting sumber]

Beliau mempunyai pelbagai hobi dan minat bagi mengisi masa lapangnya, seperti membaca buku, mencuba resipi dan berkebun.[167]

Kedermawanan

[sunting | sunting sumber]

Di luar kerjaya muzik, Sharifah Aini juga ialah seorang dermawan kerana kejujuran dan keikhlasannya yang sentiasa menghulurkan bantuan kepada mereka yang kurang bernasib baik. Di sebalik keikhlasan dan kemulian hatinya, beliau juga turut digelar antara usahawan paling berjaya sekaligus telah menjadi dirinya sebagai seorang jutawan terkenal.[168]

Sharifah mempunyai aset hampir ratusan juta ringgit, yang mana ia merupakan hasil daripada kerja keras serta titik peluhnya sendiri selama hampir empat dekad beliau berkecimpung dalam bidang seni suara sekaligus telah meletakkan diri beliau setaraf dengan artis-artis antarabangsa. Namun begitu, beliau tetap merendah diri dan tidak pernah lupa asal-usulnya.[168]

Sakit dan kematian

[sunting | sunting sumber]

Pada Mei 2012, Sharifah Aini dikejarkan ke Hospital Pakar Damansara selepas mengadu diserang demam panas dan disahkan menghidap fibrosis paru-paru, keadaan jarang berlaku yang menyebabkan paru-paru mengeras dan berparut, yang mengganggu keupayaan seseorang untuk bernafas secara normal.[169][170] Keadaan beliau dilaporkan stabil tetapi tidak dibenarkan menerima pelawat bagi mengelakkan keadaan menjadi serius, menurut rakannya, Khalilah Talha.[171]

Pada Mei 2014, beliau dimasukkan ke hospital sama akibat jangkitan kuman pada paru-paru. Beliau kemudian menjalani rawatan intensif dan dipantau oleh doktor peribadinya sejak jangkitan kuman menyerang semula paru-parunya. Keadaan kesihatannya juga tidak menentu sejak diserang virus Influenza A (H1N1) pada Januari.[172] Beliau kemudian telah dimasukkan ke unit rawatan rapi di Pusat Perubatan Pakar Damansara pada 1 Julai 2014, yang mana beliau mengalami kesukaran bernafas dan keadaan kesihatannya juga bertambah merosot.[173][174] Beliau sempat meraikan ulang tahun kelahirannya yang ke-61 pada 2 Julai, tiga hari sebelum kematiannya.[175][174]

Beliau meninggal dunia pada jam 1.26 pagi Sabtu, 5 Julai 2014, di Pusat Perubatan Pakar Damansara, akibat fibrosis paru-paru pada usia 61 tahun.[176][170] Rakan karib beliau yang juga bekas wartawan New Straits Times, Aishah Ali mengesahkan kematiannya. Jenazah beliau telah dibawa ke Masjid At-Taqwa, Taman Tun Dr. Ismail selepas solat Subuh untuk dimandikan dan disembahyangkan sebanyak tiga kali dan dikebumikan di Tanah Perkuburan Bukit Kiara kira-kira jam 12:10 tengah hari, sebelum solat Zohor.[177][178][179][180] Antara rakan-rakan artis yang hadir bagi memberi penghormatan terakhir kepada beliau ialah Uji Rashid, Hail Amir, Zaiton Sameon, Ellie Suriaty, Sarimah Ahmad, Siti Nurhaliza dan Aznah Hamid. Turut hadir ialah Habsah Hassan, Chef Wan, Fazli Zainal, Salwa Abdul Rahman, Mak Jah, Rohana Jalil, Hattan dan DJ Dave.[179] Turut hadir bagi memberi penghormatan terakhir kepada beliau ialah Yusof Haslam, Misha Omar, Erra Fazira dan Azlina Aziz.[181]

Permintaan terakhir beliau agar anaknya, Aliff Omar Ali memgimamkan solat jenazahnya telah ditunaikan. Sharifah juga meminta stesen televisyen dan media supaya tidak lagi menyiarkan gambarnya yang tidak menutup aurat. Permintaan itu dibuatnya dalam rancangan Celik Hati Prof Muhaya yang disiarkan di TV9.[182][183][184] Beliau menerusi satu ciapan yang ditulis di Facebook beberapa minggu sebelum kematiannya, pernah meminta peminat supaya mendoakan kesejahteraan beliau selain meminta mereka sedekahkan Al-Fatihah jika beliau tiada, yang mana status itu menggambarkan bahawa beliau seolah-olah sudah merasakan bakal pergi buat selamanya.[185] Selepas kematiannya, akaun Facebook beliau ditutup oleh anaknya, Aliff Omar. Menurut Aliff, beliau berbuat demikian kerana tidak mahu segala memori yang dititipkan oleh ibunya dikenang semula.[186] Ibu kepada Sharifah Aini, Sharifah Noor atau mesra dengan panggilan Umi, yang meluahkan kesedihan ekoran kehilangan anak kesayangannya, berkata: "Sepatutnya Umi yang pergi dahulu, bukan dia [Sharifah Aini]". Beliau dilaporkan pengsan kerana tidak dapat menerima hakikat pemergian anaknya.[187]

Pada 17 November 2014, empat bulan selepas kematiannya, LIFE Records dengan kerjasama Orkestra RTM melancarkan album konsert beliau yang bertajuk Konsert Live Terakhir Sharifah Aini. Album ini mengandungi CD yang memuatkan 14 lagu nyanyian secara langsung Datuk Sharifah Aini bersama orkestra penyiaran milik Radio Televisyen Malaysia (RTM) ini dan turut memuatkan bonus DVD konsert secara langsung beliau.[128][188]

Reaksi

[sunting | sunting sumber]

Rakan artis

[sunting | sunting sumber]

Pemergian Sharifah Aini ke Rahmatullah disifatkan sebagai satu kehilangan besar buat industri muzik tanah air. Penyanyi, Hattan dinyatakan berkata: "Kehebatannya tiada pengganti. Hanya arwah yang boleh menyanyi dengan sebutan yang jelas dan nyanyiannya cukup merdu [...] Bukan itu sahaja, ketegasan arwah membuatkan tidak ada yang berani cuba mengambil kesempatan terhadap beliau".[2] Herman Tino yang pernah berduet dengan beliau menerusi lagu "Serampang Laut" berkata, beliau dan Sharifah sempat berbual dan bergurau senda meskipun beliau dalam keadaan nazak: "Sebenarnya Kak Pah yang meminta saya bertemu dengannya pada Jumaat lalu. Tak sangka pula ketika itu dia sedang sakit tenat. Tetapi walaupun berkeadaan begitu, dia sempat juga bergurau ketika saya mengurut bahunya [...] Gurauannya itu juga mengingatkan saya ketika awal-awal berduet dengannya untuk lagu "Serampang Laut". Pada mulanya dia tidak percaya yang saya boleh berduet dengannya. Tetapi sejak lagu itu popular, barulah dia yakin bahawa kami serasi untuk bekerjasama".[2] Khatijah Ibrahim pula berkata: "Bukan senang untuk negara kita memiliki biduanita yang hebat sepertinya".[2]

Siti Nurhaliza yang pernah disatukan bersama Sharifah Aini dalam satu sesi fotografi bersama majalah URTV pada tahun 2010 berkata: "Terlalu banyak kebaikan beliau lakukan membuatkan saya begitu kagum dengannya". Beliau juga menjelaskan tidak pernah menyimpan dendam terhadap Sharifah meskipun sebelum ini pernah berlaku krisis di antara mereka.[189] Komposer terkenal, Fauzi Marzuki yang pernah menguruskan kerjaya seni Sharifah ketika beliau menjadi artis EMI, berkata: "Beliau seorang yang sangat istimewa dan tidak ramai artis di negara ini yang bertahap legenda sepertinya [...] Beliau boleh menyanyi semua rentak lagu dari balada ke zapin dan pop serta mampu menghiburkan semua peringkat pendengar daripada orang biasa sehingga VIP serta golongan diraja".[123] DJ Dave yang pernah bekerjasama dengannya menerusi rancangan Dewi Puspa dan Hiburan Minggu Ini di RTM berkata: "Menjadi satu kegembiraan (bagi saya) untuk menyanyi bersamanya kerana beliau ialah seorang merendah diri, komited, pemurah, dan yang paling penting, optimis dan mesra. Kali terakhir kami bertemu tiga minggu lalu di rumahnya. Walaupun dalam keadaannya yang tidak sihat, beliau dalam keadaan ceria dan kami berkongsi banyak kenangan indah. Beliau ialah bintang yang mempunyai banyak bakat dan berpengetahuan tentang hiburan". Beliau pada masa yang sama turut sifatkan Sharifah sebagai "pakar kulinari yang hebat".[190] Zainal Abidin pula berkata: "Saya membesar dengan mendengar muziknya dan kami pernah menyertai banyak rancangan bersama. Saya menganggap beliau sebagai pelopor dalam muzik Malaysia, dan menghormatinya kerana kerendahan hati, pengetahuan, suara dan kesempurnaannya [...] Beliau ialah ikon yang disayangi oleh semua dan kita semua akan merinduinya. Beliau meninggalkan legasi pemuzik yang cemerlang dan standard yang tinggi".[190] M. Nasir, yang pernah menerbitkan beberapa album Sharifah Aini, pula berkata: "Beliau ialah penanda aras seorang profesional sejati, mudah bekerja dan penuh semangat. Pemergiannya ialah satu kehilangan besar kepada negara, tetapi warisannya akan kekal terpelihara".[190]

Hail Amir pula berkata: "Dunia seni kehilangan seorang legenda yang berbakat besar dalam bidang seni dan kehilangan [beliau] sukar dicari ganti".[183] Uji Rashid berkata: "Sampai sekarang saya masih tidak percaya dia sudah meninggalkan kita buat selama-lamanya kerana dia seorang wanita yang tabah dan kuat melawan kesakitannya".[183]

Wartawan dan pengamal media

[sunting | sunting sumber]

Pemergian Sharifah Aini turut dirasai ramai wartawan dan pengamal media. Bekas pengarang URTV, Bahiyah Mahmood berkata: "Kehilangan Sharifah Aini masih dirasai. Beliau seorang yang cukup mesra, penyayang dan hidup dalam berkasih sayang. Hubungan kami cukup akrab sejak tahun 1970-an lagi. Paling diingati setiap kali hari raya dia akan berkunjung ke rumah saya. Nampaknya selepas ini tiada lagi gelak tawa dan kemanjaannya yang akan saya lihat".[191] Bekas pengarang hiburan Mingguan Malaysia, Muzlina Abu Bakar berkata: "Mengenalinya selama 33 tahun membuatkan hubungan kami cukup rapat. Beliau yang mesra disapa dengan panggilan Kak Ani begitu mesra dalam jalinan silaturrahim. Sejak bertugas sebagai wartawan hiburan Mingguan Malaysia pada tahun 1980 hubungan kami tak pernah berakhir meskipun saya telah bersara. Al-Fatihah Kak Ani, semoga ditempatkan bersama para syuhada".[191] Wartawan hiburan Berita Harian, Raja Nurfatimah Mawar Raja Mohamed berkata: "Kak Pah sangat suka meraikan rakan-rakan media, kenalan rapat beliau. Memang kerap arwah membuat jamuan makan dan semestinya semua itu daripada air tangan Sharifah Aini sendiri. Sepanjang mengenali arwah, beliau seorang yang tidak pandai melukakan hati orang lain. Tidak kira sesesiapa pun akan dilayan dengan baik. Susun atur percakapan dan tingkah laku yang tertib amat saya kagumi dan menjadi contoh sehingga kini".[192] Bekas wartawan hiburan Utusan Malaysia, Kamal Huzaini Kamaludin atau Huzz berkata: "Saya sangat mengenali arwah, saya sering singgah ke kediaman beliau untuk bertanya khabar. Peribadi insan bernama Sharifah Aini adalah sangat menghormati suami dan menyediakan segala keperluan suaminya sendiri [...] Jika saya mahu ceritakan semua kenangan tentang Sharifah Aini, mungkin tidak boleh kerana memori bersama arwah sangat banyak. Cuma saya ingin katakan Datuk Sharifah Aini adalah legenda terbilang yang patut dikenang".[192]

Ahli politik

[sunting | sunting sumber]

Berita kematian beliau juga mendapat perhatian sebilangan ahli politik dan menteri. Perdana Menteri (kini bekas), Najib Razak menerusi ciapan di akaun Twitternya berkata: "Saya sedih atas pemergian Biduanita Negara Datuk Sharifah Aini. Semoga ditempatkan dalam kalangan yang beriman. Al-Fatihah".[193] Timbalan Perdana Menteri ketika itu, Muhyiddin Yassin dan isteri, Norainee Abdul Rahman menerusi kiriman SMS berkata: "Semoga rohnya dicucuri rahmat dan diletakkan di kalangan orang-orang yang beriman. Al-Fatihah".[194] Menteri Pertahanan ketika itu, Hishamuddin Hussein menerusi ciapan di Twitter berkata: "Salam takziah buat keluarga Biduanita Negara Kak Pah. Jasa besar dalam dunia seni tanah air. Al-Fatihah".[194] Menteri Komunikasi dan Multmedia ketika itu, Ahmad Shabery Cheek pula berkata: "Tiada tahu siapa yang boleh menggantikan Allahyarhamah Sharifah Aini sebagai legenda negara dalam bidang nyanyian, persembahan serta seni. Banyak keistimewaan yang dimiliki beliau selaku biduanita negara selain daripada Allahyarhamah Saloma, beliau mempunyai cara tersendiri".[195]

Turut mengucapkan takziah di atas pemergian beliau ialah Menteri Dalam Negeri, Ahmad Zahid Hamidi, Menteri Kesejahteraan Bandar, Perumahan dan Kerajaan Tempatan, Abdul Rahman Dahlan[196] dan Timbalan Menteri Pendidikan II, P. Kamalanathan.[3] Menteri Besar Johor ketika itu, Mohamed Khaled Nordin yang turut mengucapkan takziah di atas pemergian Sharifah Aini, berkata kerajaan negeri mengiktiraf sumbangan dan usaha beliau dalam mempromosikan muzik Ghazal yang merupakan warisan negeri Johor.[3] Menteri Besar Selangor ketika itu, Abdul Khalid Ibrahim berkata: "Takziah buat keluarga Biduanita Negara, Allahyarhamah Sharifah Aini yang telah pergi hari ini. Semoga roh beliau dicucuri rahmat oleh-Nya".[187]

Legasi

[sunting | sunting sumber]

Pada 12 Julai 2014, stesen radio BFM 89.9 memberi penghormatan kepada Kak Pah dengan menyiarkan beberapa lagu-lagu popularnya, termasuk lagu "Bunga Tanjung".[197]

Pada 29 Julai 2015, Jabatan Teater Fakulti Filem, Teater dan Animasi, Universiti Teknologi MARA (UiTM) cawangan Puncak Perdana menganjurkan Wacana Seni Program Teater Apresiasi Legasi Datuk Sharifah Aini (Setahun Tanpamu). Wacana ini mengundang rakan rapat dan penggiat seni yang pernah bekerja dengan Kak Pah untuk berkongsi memori dan nostalgia kepada para pelajar universiti itu. Panel program berkenaan ialah komposer terkenal, Fauzi Marzuki, pengarah muzik dan komposer, Johari Salleh, bekas pengarang New Straits Times, Aishah Ali dan rakan rapat serta adik angkat Kak Pah, Rizal Kamaruddin.[123]

Penyanyi, Aina Abdul, memberikan penghormatan khas kepada beliau semasa konsert solonya, A Night with Aina Abdul 3.0 yang berlangsung di Arena Axiata pada 18 November 2023.[1]

Diskografi

[sunting | sunting sumber]
Rencana utama: Diskografi Sharifah Aini
Lihat juga: Senarai lagu yang dirakamkan oleh Sharifah Aini

Sharifah Aini telah mengeluarkan sebanyak 140 album sepanjang hayatnya, yang mana tujuh daripadanya dalam bahasa Inggeris.[1] Beliau juga telah mengeluarkan ratusan single, termasuk yang dikeluarkan sempena sambutan Hari Raya Aidilfitri dan dari filem Hapuslah Air Matamu yang dibintanginya.

Filemografi

[sunting | sunting sumber]

Filem

[sunting | sunting sumber]
Tahun Tajuk Watak Catatan
1976 Hapuslah Air Matamu Aini
1979 Sumber Ilhamku Linda
1981 Bintang Pujaan Rina
2006 Diva Popular Dirinya sendiri Penampilan istimewa
2013 Penanggal Sharifah Aminah

Televisyen

[sunting | sunting sumber]
Tahun Tajuk Peranan Saluran TV Catatan
1978 Hegemeyer Special Dirinya sendiri Saluran 5 RTS Penyanyi undangan
Dendang Sharifah Aini TV2 Penyanyi utama
1984 Bintang 84 SBC Juri jemputan
2011 Mentor TV3 Mentor dan juri musim 5
2012 Istimewa Bersama Sharifah Aini TV2 Penyanyi utama

Bibliografi

[sunting | sunting sumber]
  • Sharifah Aini; Jackson Yogarajah (2005). Breaking the Silence: 55 Reasons why Sharifah Aini was Not Lying [Memecahkan Kesunyian: 55 Sebab Kenapa Sharifah Aini Tidak Pernah Menipu] (dalam bahasa Inggeris). Shah Alam, Selangor, Malaysia: Sales Excellence Training. ISBN 9834205236.

Konsert dan jelajah

[sunting | sunting sumber]
  • 1971: Konsert Malam Muzikarama
  • 1995: Konsert Tribute to Sharifah Aini Bersama Orkestra DBKL
  • 2000: Konsert Suara Legenda - Di Malam Seribu Kenangan
  • 2000: Konsert Di Pinggir Kayangan Sharifah Aini
  • 2003: Konsert Simfoni Ghazal Bersama Datuk Sharifah Aini
  • 2007: Konsert Muzika Arabia
  • 2009: Konsert Malam Lagenda Seri Dewi

Anugerah dan penghargaan

[sunting | sunting sumber]

Sharifah Aini telah menerima pelbagai anugerah yang telah membawanya sehingga ke luar negara sekaligus meletakkan dirinya di tahap antarabangsa setanding dengan artis-artis popular di Asia. Antara anugerah yang pernah diterima oleh beliau ialah seperti Anugerah Penghibur Terbaik (Anugerah Seri Angkasa 1972-1977), Anugerah Penghibur Wanita Popular 1970-1976, 1979 (Persatuan Pencipta Lagu, Penyanyi danan Penghibur Tanah Air), Anugerah Pelakon Wanita Terbaik (menerusi filem Hapuslah Air Matamu di Festival Filem Asia Pasifik 1977), Anugerah Seri Wirama (Anugerah Industri Muzik 2000), Anugerah Biduanita Sepanjang Zaman (Darjah Kebesaran Sultanah Kedah), Anugerah Emas Era (Anugerah Era 2002), Anugerah Khas Bintang Popular (Anugerah Bintang Popular Berita Harian 2003) dan Anugerah Tertinggi Biduanita Negara (Anugerah Kecapi 2006).[198]

Penghargaan Malaysia

[sunting | sunting sumber]

Catatan

[sunting | sunting sumber]
  1. ^ a b Biarpun terdapat sumber berbeza yang menyatakan beliau dilahirkan di Nee Soon (kini Yishun), Singapura,[2][3] kenyataan di akhbar Berita Minggu menyatakan beliau dilahirkan di Hospital Sultanah Aminah, Johor Bahru, begitu juga dengan yang lain.[4]
  2. ^ Selain Kak Pah, artis lain yang menerima bayaran tertinggi ialah Ziana Zain, Anita Sarawak, Sheila Majid, Fauziah Latiff, Ella, Erra Fazira, Ning Baizura dan Siti Nurhaliza.

Rujukan

[sunting | sunting sumber]
  1. ^ a b c d Nur Kasih (18 Februari 2024). "Jom kenali Biduanita negara Allahyarhamah Datuk Hajjah Sharifah Aini punyai lebih 140 buah album". Nextstep Malaysia. Dicapai pada 11 Julai 2024.
  2. ^ a b c d Feride Hikmet Atak (6 Julai 2014). "Kematian Sharifah Aini Satu Kehilangan Besar". mStar Online. Dicapai pada 7 Julai 2014.
  3. ^ a b c d Aliza Shahand; Ben Tan (6 Julai 2014). "Nation pays tribute to Kak Pah" [Negara memberi penghormatan kepada Kak Pah] (dalam bahasa Inggeris). New Straits Times. Dicapai pada 8 Julai 2014.
  4. ^ a b c d e Zul Husni Abdul Hamid (6 Julai 2014). "Perginya Biduanita Negara: Tiada Lagi Seri Dewi Malam". Berita Minggu. Dicapai pada 14 Julai 2014.
  5. ^ Mariam Mahadzir (Disember 2000). "Better Than Ever Sharifah Aini" [Sharifah Aini Lebih Baik Daripada Sebelumnya]. The Malaysian Women's Weekly (dalam bahasa Inggeris). Blu Inc Media. Dicapai pada 11 Julai 2019.
  6. ^ a b c "Farewell to our queen of songs" [Selamat jalan buat ratu lagu kita] (dalam bahasa Inggeris). The Sun Daily. 10 Julai 2014. Dicapai pada 9 Julai 2019.
  7. ^ Ben Tan (10 Julai 2014). "Humble beginnings of a singing legend" [Permulaan sederhana seorang penyanyi legenda] (dalam bahasa Inggeris). New Straits Times. Dicapai pada 9 Julai 2019.
  8. ^ Azman Ahmad (25 Mei 1998). "Moving on to a new horizon" [Beralih ke ufuk baharu] (dalam bahasa Inggeris). The Malay Mail. Dicapai pada 16 Julai 2019.
  9. ^ "So, this is goodbye" [Jadi, inilah selamat tinggal] (dalam bahasa Inggeris). New Straits Times. 13 Julai 2014. Dicapai pada 9 Julai 2019.
  10. ^ Zurina Waji (19 Julai 1998). "Rahsia suara Kak Pah". Metro Ahad. Dicapai pada 21 Julai 2019.
  11. ^ Amirul Fikry (2 Ogos 2023). "Kisah Allahyarhamah Sharifah Aini-"Lupakan Hasrat Menjadi Doktor Kerana Ingin Membantu Pendapatan Atuk"". Murai.my. Dicapai pada 9 Julai 2024.
  12. ^ a b Azizah Ismail (Julai 1997). "Sharifah Aini penyanyi legenda". Mastika. Utusan Karya. Dicapai pada 13 Julai 2019.
  13. ^ "6 penyanyi ka-peringkat akhir peraduan 'Johan 69'". Berita Harian Singapura. 16 Disember 1969. m/s. 8. Dicapai pada 18 Julai 2019.
  14. ^ "Sharifah Aini: 'Sama sa-kali saya tidak duga menang'". Berita Harian Singapura. 8 Januari 1970. m/s. 7. Dicapai pada 18 Julai 2019.
  15. ^ "Sharifah Aini dan Anita S. rakam suara dlm stereo". Berita Harian Singapura. 11 Jun 1970. m/s. 2. Dicapai pada 18 Julai 2019.
  16. ^ "Penyanyi Malaysia, S'pora sertai malam Muzikarama". Berita Harian Singapura. 19 September 1971. m/s. 10. Dicapai pada 19 Julai 2019.
  17. ^ Nuryati Duriat (3 Oktober 1976). "Sharifah Aini jaya bawa lagu2 lama yg dibarukan". Berita Harian Singapura. m/s. 7. Dicapai pada 18 Julai 2019.
  18. ^ Suriram (16 November 1975). "SUDUTPOP". Berita Harian Singapura. m/s. 7. Dicapai pada 14 Julai 2019.
  19. ^ Nuryati Duriat (22 Ogos 1976). "Sharifah Aini sedia utk lakunkan adegan seks?". Berita Harian. m/s. 7. Dicapai pada 18 Julai 2019.
  20. ^ "Lirik lagu dim album Hapusiah Airmata Mu dianggap bermutu". Berita Harian Singapura. 9 Mei 1976. m/s. 7. Dicapai pada 18 Julai 2019.
  21. ^ "Sharifah Aini balas jasa Ahmad Nawab dgn lagu terbaru". Berita Harian Singapura. 20 Mac 1977. m/s. 7. Dicapai pada 17 Julai 2019.
  22. ^ "AINI PUNYAI PENGURUS". Berita Harian Singapura. 10 Julai 1977. m/s. 7. Dicapai pada 18 Julai 2019.
  23. ^ "SYABAS, AINI!". Berita Harian Singapura. 8 Januari 1978. m/s. 7. Dicapai pada 18 Julai 2019.
  24. ^ "Sharifah Aini rakam rekod lagu2 Inggeris yg kedua". Berita Harian Singapura. 10 Mac 1978. m/s. 8. Dicapai pada 18 Julai 2019.
  25. ^ "AINI MAKIN BERTUAH". Berita Harian Singapura. 22 Januari 1978. m/s. 7. Dicapai pada 18 Julai 2019.
  26. ^ "AINI ARTIS TERMEWAH". Berita Harian Singapura. 5 Mac 1978. m/s. 7. Dicapai pada 17 Julai 2019.
  27. ^ "AINI TAMBAH HADIAH". Berita Harian Singapura. 19 Mac 1978. m/s. 7. Dicapai pada 18 Julai 2019.
  28. ^ "ATAN – AINI DI HONGKONG". Berita Harian Singapura. 17 September 1978. m/s. 7. Dicapai pada 18 Julai 2019.
  29. ^ "RAMAI HAMPA KERANA AINI". Berita Harian Singapura. 1 Oktober 1978. m/s. 7. Dicapai pada 18 Julai 2019.
  30. ^ "Sharifah Aini tidak lupakan penerbit2". Berita Harian Singapura. 23 September 1984. m/s. 6. Dicapai pada 18 Julai 2019.
  31. ^ "Aini mengaku curah rahsia peribadi". Berita Harian Singapura. 21 Julai 1979. m/s. 1. Dicapai pada 18 Julai 2019.
  32. ^ Haron Abdul Majid (22 Julai 1979). "Sharifah Aini curahkan rasa dalam album baru". Berita Harian Singapura. m/s. 7. Dicapai pada 18 Julai 2019.
  33. ^ Taurus Sitara (15 Julai 1979). "Suami yang dirindukan Aini..." Berita Harian Singapura. m/s. 7. Dicapai pada 18 Julai 2019.
  34. ^ "Sharifah Aini menangis dalam sidang akhbar". Berita Harian Singapura. 16 Mac 1980. m/s. 7. Dicapai pada 18 Julai 2019.
  35. ^ "Sharifah Aini rakam LP lagu2 Inggeris yang ketiga". Berita Harian Singapura. 8 April 1981. m/s. 3. Dicapai pada 18 Julai 2019.
  36. ^ Michael Chiang (3 Jun 1981). "Sharifah loves a quiet life". New Nation. m/s. 18. Dicapai pada 19 Julai 2019.
  37. ^ "Hanya artis2 kekuatan Sumber Ilhamku". Berita Harian Singapura. 10 Ogos 1980. m/s. 9. Dicapai pada 18 Julai 2019.
  38. ^ Haron Abdul Majid (8 November 1981). "Kenapa Sharifah Aini tak tulis lirik lagi?". Berita Harian Singapura. m/s. 7. Dicapai pada 17 Julai 2019.
  39. ^ "Suara Sharifah Aini tambah merdu dlm 'Suara Kedamaian'". Berita Harian Singapura. 6 Februari 1983. m/s. 7. Dicapai pada 17 Julai 2019.
  40. ^ "Sharifah Aini artis yang paling sibuk". Berita Harian Singapura. 1 April 1984. m/s. 7. Dicapai pada 17 Julai 2019.
  41. ^ "Sharifah Aini jadi pengadil..." Berita Harian Singapura. 25 Mac 1984. m/s. 2. Dicapai pada 18 Julai 2019.
  42. ^ "Sharifah Aini disahkan jadi pengadil". Berita Harian Singapura. 6 April 1984. m/s. 2. Dicapai pada 19 Julai 2019.
  43. ^ "Sharifah Aini bercita2 untuk terbitkan filem". Berita Harian Singapura. 11 November 1984. m/s. 6. Dicapai pada 19 Julai 2019.
  44. ^ "Sharifah Aini hendak tulis riwayat hidup". Berita Harian Singapura. 29 Disember 1985. m/s. 8. Dicapai pada 19 Julai 2019.
  45. ^ "'Kasih' Sharifah Aini lain dari biasa". Berita Harian Singapura. 17 Mei 1987. m/s. 9. Dicapai pada 18 Julai 2019.
  46. ^ "Sharifah Aini antara yang akan menghibur". Berita Harian Singapura. 6 Disember 1987. m/s. 8. Dicapai pada 19 Julai 2019.
  47. ^ Suraya Al-Attas (7 Mei 1992). "Aini's perfect comeback" [Kemunculan semula sempurna Aini] (dalam bahasa Inggeris). New Straits Times. Dicapai pada 15 Julai 2019.
  48. ^ Huzz (15 Oktober 1995). "Konsert istimewa Sharifah Aini buat peminat". URTV. Utusan Karya. Dicapai pada 16 Julai 2019.
  49. ^ "Rahsia hidup Sharifah Aini akan terus terpendam". Berita Harian Singapura. 17 Oktober 1995. m/s. 6. Dicapai pada 19 Julai 2019.
  50. ^ "Sharifah Aini sibuk senam untuk konsert". Berita Harian. 12 November 1995. m/s. 11. Dicapai pada 19 Julai 2019.
  51. ^ Ainul Zaharah (16 November 1995). "Sharifah Aini's concert tomorrow" [Konsert Sharifah Aini esok] (dalam bahasa Inggeris). The Malay Mail. Dicapai pada 21 Julai 2019.
  52. ^ Roslen Fadzil (9 Disember 1995). "Sharifah Aini tidak tipu". Harian Metro. Dicapai pada 21 Julai 2019.
  53. ^ Zainal Alam Kadir (14 Disember 1995). "Special album release of Sharifah Aini's concert" [Keluaran album khas konsert Sharifah Aini] (dalam bahasa Inggeris). New Straits Times. Dicapai pada 21 Julai 2019.
  54. ^ "Sharifah Aini muncul dalam album Raya". Berita Harian Singapura. 20 Januari 1997. m/s. 6. Dicapai pada 18 Julai 2019.
  55. ^ Rasiah Halil (30 Januari 1997). "Pilihan Klasik Aidilfitri Sharif ah Aini". Berita Harian Singapura. m/s. 6. Dicapai pada 18 Julai 2019.
  56. ^ "Sharifah Aini harapkan tuah Yayadan". Berita Minggu. 12 Julai 1998. Dicapai pada 21 Julai 2019.
  57. ^ Suraya Al-Attas (15 Julai 1998). "Spiritually Sharifah Aini" [Santapan rohani Sharifah Aini] (dalam bahasa Inggeris). New Straits Times. Dicapai pada 21 Julai 2019.
  58. ^ Roslen Fadzil (23 Mei 1998). "Yayadan Sharifah Aini". Harian Metro. Dicapai pada 16 Julai 2019.
  59. ^ Zurina Waji (14 Jun 1998). "Santapan jiwa Sharifah Aini". Metro Ahad. Dicapai pada 21 Julai 2019.
  60. ^ Zainal Alam Kadir (6 Julai 1998). "Good news for Sharifah Aini fans" [Berita baik untuk peminat Sharifah Aini] (dalam bahasa Inggeris). New Straits Times. Dicapai pada 21 Julai 2019.
  61. ^ Nor Asmah Zakaria (11 September 1999). "Perkahwinan saya pun tak kekal sebagaimana bertahannya saya bersama syarikat rakaman". Hai. Utusan Karya. Dicapai pada 19 Julai 2019.
  62. ^ Wanda Idris (25 September 1999). "Cerita Sharifah Aini tentang tahi lalatnya yang dah hilang". Hai. Utusan Karya. Dicapai pada 19 Julai 2019.
  63. ^ Marina Abdul Ghani (11 Disember 1999). "Kak Pah still shines - after 30 years" [Kak Pah masih bersinar - selepas 30 tahun] (dalam bahasa Inggeris). The Malay Mail. Dicapai pada 20 Julai 2019.
  64. ^ Roslen Fadzil (6 Mac 2000). "Konsert tradisional Sharifah". Harian Metro. Dicapai pada 16 Julai 2014.
  65. ^ Aishah Ali (29 Januari 2000). "Sharifah to sing with the Singapore Symphony Orchestra" [Sharifah menyanyi bersama Orkestra Simfoni Singapura] (dalam bahasa Inggeris). New Straits Times. Dicapai pada 20 Julai 2019.
  66. ^ Raja Nurfatimah Mawar Raja Mohamed (2 Februari 2000). "Gema Kak Pah di Victoria Concert Hall". Harian Metro. Dicapai pada 20 Julai 2019.
  67. ^ Zainal Alam Kadir (7 Februari 2000). "Sharifah Aini in concert" [Sharifah Aini di konsert] (dalam bahasa Inggeris). New Straits Times. Dicapai pada 20 Julai 2019.
  68. ^ Roslen Fadzil (17 Mei 2000). "Nostalgia bakal berulang". Harian Metro. Dicapai pada 16 Julai 2014.
  69. ^ Huzz (11 Jun 2000). "Tiket konsert laku macam pisang goreng panas". Mingguan Malaysia. Dicapai pada 15 Julai 2014.
  70. ^ Wanda Idris (17 Jun 2000). "Kenapa Sharifah Aini masih gementar". Hai. Utusan Karya. Dicapai pada 16 Julai 2014.
  71. ^ Hanisah Selamat (18 Jun 2000). "Keunggulan terbukti". Berita Minggu. Dicapai pada 16 Julai 2014.
  72. ^ Roslen Fadzil (30 Mei 2000). "Sharifah tidak sabar menanti". Harian Metro. Dicapai pada 16 Julai 2014.
  73. ^ "Seribu Mawar lambang iltizam Sharifah Aini". Berita Harian. 31 Julai 2000. Dicapai pada 21 Julai 2019.
  74. ^ Ruhaidini Abdul Kadir (15 Oktober 2000). "Seribu Mawar berkumandang di tengah samudera". Mingguan Malaysia. Dicapai pada 16 Julai 2014.
  75. ^ Roslen Fadzil (9 Oktober 2000). "Sharifah Aini berlayar bersama peminat". Berita Harian. Dicapai pada 16 Julai 2014.
  76. ^ Hartati Hassan Basri (9 Oktober 2000). "Sharifah Aini terus bersinar". Harian Metro. Dicapai pada 16 Julai 2014.
  77. ^ Suraya Al-Attas (13 Oktober 2000). "Sharifah's sailing high" [Pelayaran tinggi Sharifah] (dalam bahasa Inggeris). New Straits Times. Dicapai pada 16 Julai 2014.
  78. ^ Ida Abdul Aziz (21–27 Oktober 2000). "Sharifah Aini ada kenangan manis di atas kapal mewah". Media Hiburan. Karangkraf. Dicapai pada 16 Julai 2014.
  79. ^ Rosli Manah (9 Oktober 2000). "Sharifah Aini sambung kontrak dengan EMI". Utusan Malaysia. Dicapai pada 16 Julai 2014.
  80. ^ "Gandingan Sharifah Aini & Too Phat menjadi". Utusan Malaysia. 1 Julai 2001. Dicapai pada 30 Mei 2018.
  81. ^ Hanisah Selamat (26 Jun 2001). "Too Phat berhip hop dengan Sharifah Aini". Berita Harian. Dicapai pada 7 Oktober 2020.
  82. ^ Roslen Fadzil (23 Mac 2003). "Sharifah dedah penderitaan". Berita Minggu. Dicapai pada 20 Julai 2019.
  83. ^ Meor Shariman (18 Mac 2003). "Kak Pah does it again" [Kak Pah buat lagi] (dalam bahasa Inggeris). The Malay Mail. Dicapai pada 20 Julai 2019.
  84. ^ Zul Husni Abdul Hamid (26 Mac 2003). "Kak Pah mahu terbit klip video". Berita Harian. Dicapai pada 20 Julai 2019.
  85. ^ Jad Mahidin (30 Mac 2003). "Winning endeavours from two top songstresses" [Memenangi usaha daripada dua penyanyi terkenal] (dalam bahasa Inggeris). Sunday Mail. Dicapai pada 20 Julai 2019.
  86. ^ Suzan Ahmad (30 Mac 2003). "Terbaik daripada Sharifah Aini". Berita Minggu. Dicapai pada 20 Julai 2019.
  87. ^ Faridul Anwar Farinordin (31 Mac 2003). "Sharifah stays classic" [Sharifah terus klasik] (dalam bahasa Inggeris). New Straits Times. Dicapai pada 20 Julai 2019.
  88. ^ Hartati Hassan Basri (22 Julai 2003). "Hasrat Kak Pah tercapai". Harian Metro. Dicapai pada 20 Julai 2019.
  89. ^ Suraiya Mohd Nor (23 Julai 2003). "Sharifah angkat martabat ghazal". Berita Harian. Dicapai pada 20 Julai 2019.
  90. ^ Suraiya Mohd Nor (6 September 2003). "PM, isteri jenguk Sharifah Aini di IB". Berita Harian. Dicapai pada 20 Julai 2019.
  91. ^ "(Dr Mahathir melihat persembahan...)". Berita Harian. 9 September 2003. Dicapai pada 20 Julai 2019.
  92. ^ Zul Husni Abdul Hamid (14 September 2003). "Impak ghazal Sharifah Aini". Berita Minggu. Dicapai pada 20 Julai 2019.
  93. ^ Ellyna Ali; Norhayati Nordin (13 September 2005). "Kak Pah dedah kontroversi". Harian Metro. Dicapai pada 20 Julai 2019.
  94. ^ Amir Hafizi (13 September 2005). "Sharifah Aini writes book on Oct 14 incident" [Sharifah Aini tulis buku tentang insiden 14 Okt] (dalam bahasa Inggeris). The Malay Mail. Dicapai pada 20 Julai 2019.
  95. ^ Zubir Mohd Yunos (18 September 2005). "Sharifah Aini tidak pernah hina polis". Berita Minggu. Dicapai pada 20 Julai 2019.
  96. ^ Baidura Ahmad (25 September 2005). "Out in the open" [Di tempat terbuka] (dalam bahasa Inggeris). Sunday Mail. Dicapai pada 20 Julai 2019.
  97. ^ Bissme S (14 September 2005). "Diva comes out fighting" [Diva terus berjuang] (dalam bahasa Inggeris). The Sun Daily. Dicapai pada 20 Julai 2019.
  98. ^ Hanisah Selamat (13 September 2005). "'BTS' dedah hubunga Kak Pah dengan Saloma". Berita Harian. Dicapai pada 20 Julai 2019.
  99. ^ Ellyna Ali (22 September 2005). "Kak Pah undur lagi 2 tahun". Harian Metro. Dicapai pada 20 Julai 2019.
  100. ^ Zul Husni Abdul Hamid (21 Oktober 2005). "Bukan cinta biasa". Berita Harian. Dicapai pada 20 Julai 2019.
  101. ^ Raja Nurfatimah Mawar Raja Mohamed (23 Oktober 2005). "Album baru Kak Pah muncul 25 Oktober ini". Berita Minggu. Dicapai pada 20 Julai 2019.
  102. ^ "'Kebenaran itu adakala menyakitkan'". Berita Minggu. 29 Mei 2005. Dicapai pada 20 Julai 2019.
  103. ^ Raja Nurfatimah Mawar Mohamed (26 Ogos 2007). "Sharifah Aini layak digelar 'Permata Negara'". Berita Minggu. Dicapai pada 21 Julai 2019.
  104. ^ Zainuri Misfar (24 Julai 2007). "Kak Pah teruja Konsert Muzika Arabia 16 Ogos". Berita Harian. Dicapai pada 21 Julai 2019.
  105. ^ Norhayati Nordin (27 Julai 2007). "Debar tunggu 16 Ogos". Harian Metro. Dicapai pada 21 Julai 2019.
  106. ^ Farihad Shalla Mahmud (15 Ogos 2007). "Kelunakan vokal Kak Pah bergema di IB mulai esok". Berita Harian. Dicapai pada 21 Julai 2019.
  107. ^ Radin Sri Ghazali (20 Ogos 2007). "Arabian splendour" [Kemegahan Arab] (dalam bahasa Inggeris). New Straits Times. Dicapai pada 21 Julai 2019.
  108. ^ "6,000 banjiri Stadium Tertutup dek tarikan Sharifah Aini". Berita Harian Singapura. 9 November 2009. m/s. 2. Dicapai pada 14 Julai 2019.
  109. ^ Aishah Ali (17 November 2009). "Still the One" [Masih yang Satu] (dalam bahasa Inggeris). New Straits Times. Dicapai pada 21 Julai 2019.
  110. ^ Norhadiani Baharom (11 November 2009). "Sharifah Aini masih berbisa". Harian Metro. Dicapai pada 21 Julai 2019.
  111. ^ Raja Nurfatimah Mawar Raja Mohamed (7 November 2010). "Kenangan indah peminat Kak Pah". Berita Minggu. Dicapai pada 21 Julai 2019.
  112. ^ Norhadiani Baharom (2 November 2010). "Aura Kak Pah, Ahmad Jais suakr dilawan". Harian Metro. Dicapai pada 21 Julai 2019.
  113. ^ Hanisah Selamat (4 November 2010). "Lega janji sudah tertunai". Berita Harian. Dicapai pada 21 Julai 2019.
  114. ^ Zaidi Mohamad (9 Jun 2015). "Shiha Zikir pegang ilmu Kak Pah". Berita Harian. Dicapai pada 9 Jun 2015.
  115. ^ Zaidi Mohamad (27 Julai 2015). "Arwah Kak Pah nak saya jadi kuat - Shiha Zikir". Berita Harian. Dicapai pada 9 Jun 2015.
  116. ^ a b Khadijah Ibrahim (13 Februari 2012). "Sharifah Aini kini artis KRU Music". Utusan Malaysia. Dicapai pada 15 Julai 2014.
  117. ^ a b Norhadiani Baharom (14 Februari 2012). "Kesungguhan Kak Pah". Harian Metro. Dicapai pada 15 Julai 2014.
  118. ^ Farihad Shalla Mahmud (10 Februari 2012). "Kak Pah terima lamaran Edry". Berita Harian. Dicapai pada 15 Julai 2014.
  119. ^ "Sharifah Aini & Ernie Djohan Dalam 'Malam Melodi Kasih'". mStar Online. 10 September 2012. Dicapai pada 9 Julai 2019.
  120. ^ Mohd Al-Qayum Azizi (9 Mei 2013). "Sharifah Aini Berubah Wajah Kerana Steroid". mStar Online. Dicapai pada 9 Julai 2019.
  121. ^ Mohd Al-Qayum Azizi (17 Januari 2012). "Ellie Suriaty Kagum Dengan Sharifah Aini". mStar Online. Dicapai pada 9 Julai 2019.
  122. ^ Florey DM (3 November 2014). "Ellie Suriaty thankful to Sharifah Aini" [Ellie Suriaty berterima kasih kepada Sharifah Aini] (dalam bahasa Inggeris). Cinema Online. Dicapai pada 8 Julai 2019.
  123. ^ a b c Nor Akmar Samudin (5 Ogos 2015). "Sejarah Sharifah Aini perlu didokumentasi". Harian Metro. Dicapai pada 9 Julai 2019.
  124. ^ "Sharifah Aini best remembered for her melodious voice" [Sharifah Aini diingati kerana suara merdu] (dalam bahasa Inggeris). New Straits Times. 5 Julai 2014. Dicapai pada 9 Julai 2014.
  125. ^ Emma (6–12 Januari 1996). "Sepetang Bersama Primadona Sharifah Aini". Media Hiburan. Karangkraf. Dicapai pada 13 Julai 2019.
  126. ^ Zurilawati Ku Zaifah (Mei 2004). "Menyelami Hati Datuk Sharifah Aini Sebagai 'Mummy'". Jelita. Berita Publishing. Dicapai pada 13 Julai 2019.
  127. ^ Saharudin Musthafa (18 Jun 2000). "Sharifah Aini mencecah puncak kayangan". Mingguan Malaysia. Dicapai pada 16 Julai 2014.
  128. ^ a b Syanty Octavia Amry (22 Disember 2014). "Buah tangan terakhir". Harian Metro. Dicapai pada 8 Julai 2019.
  129. ^ "Sharifah Aini saman Penerbitan Karang Kraf". Berita Harian Singapura. 11 September 1985. m/s. 1. Dicapai pada 14 Julai 2019.
  130. ^ "Kes saman malu: Sharifah Aini beri keterangan". Berita Harian Singapura. 18 Mac 1988. m/s. 1. Dicapai pada 14 Julai 2019.
  131. ^ "Fitnah, kata Sharifah Aini". Berita Harian Singapura. 24 Mac 1988. m/s. 1. Dicapai pada 14 Julai 2019.
  132. ^ "Mahkamah tolak saman malu". Berita Harian Singapura. 13 Mei 1994. m/s. 10. Dicapai pada 14 Julai 2019.
  133. ^ "KEEPING A LOW PROFILE" [KEKAL MENYEPI] (dalam bahasa Inggeris). The New Paper. 7 Oktober 1996. m/s. 5. Dicapai pada 14 Julai 2019.
  134. ^ "Top singer loses legal battle" [Penyanyi terkenal gagal kes saman] (dalam bahasa Inggeris). The New Paper. 13 Mei 1994. m/s. 28. Dicapai pada 14 Julai 2019.
  135. ^ a b Audrey Dermawan (2 Disember 2004). "Lecturer claims trial to charges of sending libellous e-mail" [Pensyarah menuntut perbicaraan terhadap tuduhan menghantar e-mel fitnah] (dalam bahasa Inggeris). The Malay Mail. Dicapai pada 10 Julai 2019.
  136. ^ a b A. Hafiz Yatim (24 Januari 2006). "Sharifah Aini granted discharge" [Sharifah Aini dibenarkan keluar] (dalam bahasa Inggeris). New Straits Times. Dicapai pada 10 Julai 2019.
  137. ^ New Straits Times Staff (18 Julai 2006). "Charges dropped, lecturer discharged" [Dakwaan digugurkan, pensyarah dibebaskan] (dalam bahasa Inggeris). New Straits Times. Dicapai pada 10 Julai 2019.
  138. ^ Huzz (1 Oktober 2010). "Siapa Marah Bila Siti Nurhaliza & Sharifah Aini Pulih Silaturrahim". URTV. Utusan Karya. Dicapai pada 11 Julai 2019.
  139. ^ Roslen Fadzil; Hartati Hassan Basri (19 Ogos 2010). "Kak Pah, Siti Berdamai". Harian Metro. Dicapai pada 15 Julai 2014.
  140. ^ "Simbolik Siti, Kak Pah berdamai". Berita Minggu. 22 Ogos 2010. Dicapai pada 15 Julai 2014.
  141. ^ "RTM melarang rekod2 Sharifah Aini 6 bulan kerana tindak disiplin". Berita Harian Singapura. 11 Mac 1975. m/s. 1. Dicapai pada 18 Julai 2019.
  142. ^ "Sharifah Aini: Saya minta ampun maaf atas kesalahan saya..." Berita Harian Singapura. 11 April 1975. m/s. 1. Dicapai pada 18 Julai 2019.
  143. ^ "Sharifah Aini akan saman malu Daud Kilau". Berita Harian Singapura. 25 Ogos 1985. m/s. 1. Dicapai pada 18 Julai 2019.
  144. ^ "Sharifah Aini akan kahwin lepas Hari Raya Haji?". Berita Harian Singapura. 24 Ogos 1980. m/s. 7. Dicapai pada 13 Julai 2019.
  145. ^ "Sharifah Aini selamat diijabkabulkan". Berita Harian Singapura. 1 Julai 1981. m/s. 3. Dicapai pada 12 Julai 2019.
  146. ^ "Perkahwinan Aini-Ali mengejutkan". Berita Harian Singapura. 5 Julai 1981. m/s. 7. Dicapai pada 12 Julai 2019.
  147. ^ "Singer Sharifah Aini ties the knot at last" [Penyanyi Sharifah Aini akhirnya diijabkabulkan] (dalam bahasa Inggeris). New Nation. 1 Julai 1981. m/s. 21. Dicapai pada 19 Julai 2019.
  148. ^ "Aini menanti kelahiran anak sulung..." Berita Harian Singapura. 4 April 1982. m/s. 7. Dicapai pada 14 Julai 2019.
  149. ^ "Sharifah Aini dapat anak". Berita Harian Singapura. 18 April 1982. m/s. 1. Dicapai pada 13 Julai 2019.
  150. ^ "Cara Sharifah Aini mengasuh bayi..." Berita Harian Singapura. 13 Jun 1982. m/s. 7. Dicapai pada 18 Julai 2019.
  151. ^ "Sharifah Aini pisah dengan suami". Berita Harian Singapura. 17 Mac 1983. m/s. 6. Dicapai pada 12 Julai 2019.
  152. ^ "Akhirnya Sharifah sendiri mengaku kahwin Datuk S". Berita Harian Singapura. 14 April 1985. m/s. 8. Dicapai pada 13 Julai 2019.
  153. ^ "Sharifah Aini luahkan isi hati". Berita Harian Singapura. 17 April 1985. m/s. 5. Dicapai pada 13 Julai 2019.
  154. ^ "'Sharifah dah rasmi nikah jutawan dan kini hamil'". Berita Harian Singapura. 7 April 1985. m/s. 8. Dicapai pada 14 Julai 2019.
  155. ^ Norzeha Kasbi (November 1998). "Pengalaman Sharifah Aini: Dua kali gagal dalam perkahwinan". Mangga. Utusan Karya. Dicapai pada 16 Julai 2014.
  156. ^ "Bapa Sharifah Aini meninggal". Berita Harian Singapura. 27 Ogos 1996. m/s. 6. Dicapai pada 14 Julai 2019.
  157. ^ Raja Nurfatimah Mawar Mohamed (9 Ogos 2022). "Ibu Sharifah Aini meninggal dunia". Berita Harian. Dicapai pada 9 Julai 2023.
  158. ^ P. Selvarani (12 Mac 2010). "The home that Sharifah Aini built" [Rumah yang Sharifah Aini bina] (dalam bahasa Inggeris). New Straits Times. Dicapai pada 11 Julai 2019.
  159. ^ Ellyna Ali (5 Julai 2022). "Sudah 8 Tahun Sharifah Aini Pergi, Rumah Agamnya Juga Bakal Dijual". Getaran. Dicapai pada 11 Julai 2022.
  160. ^ Hanisah Selamat (30 Jun 2024). "Rumah Agam Sharifah Aini Dirobohkan, Hanya Tinggal Kenangan". HibGlam. Kosmo!. Dicapai pada 11 Julai 2024.
  161. ^ "Rumah Sharifah Aini RM8 juta untuk dijual". Harian Metro. 14 Februari 2018. Dicapai pada 11 Julai 2019.
  162. ^ "Sharifah Aini's Bungalow Up for Sale for RM8mil" [Banglo Sharifah Aini untuk dijual pada harga RM8 juta] (dalam bahasa Inggeris). PropertyGuru. 15 Februari 2018. Dicapai pada 11 Julai 2019.
  163. ^ "Banglo Sharifah Aini bakal dijual RM8 juta". Malaysia Gazette. 14 Februari 2018. Dicapai pada 11 Julai 2019.
  164. ^ Farah Ayuni (5 Julai 2024). "Rumah tidak lagi sesuai tinggal bersama keluarga, kami perlu teruskan hidup — anak Allahyarham biduanita Sharifah Aini". Majoriti. Dicapai pada 11 Julai 2024.
  165. ^ Puteri Alia (3 Julai 2024). "Banglo Yang Pernah Menjadi Saksi Kegemilangan Hidup, Kini Anak Lelaki Datuk Sharifah Aini Berjaya Jual Rumah Itu". Murai.my. Dicapai pada 11 Julai 2024.
  166. ^ Amirul Ilyasha (1 Julai 2024). "Rumah Agam Milik Sharifah Aini Sudah Diroboh, Bertukar Pemilik Baharu – 'Dilengkapi Dengan Perpustakaan, Dua Dapur & Sembilan Bilik Tidur'". Oh Bulan!. Dicapai pada 11 Julai 2024.
  167. ^ Raja Nur Qurshiyah (Januari 2004). "Sharifah Aini dilahirkan untuk menjadi penyanyi". Jelita. Berita Publishing. Dicapai pada 13 Julai 2019.
  168. ^ a b Hanim Mohd Saleh (6 Julai 2014). "Jelita, berbakat besar dan murah hati". Berita Harian Singapura. Dicapai pada 11 Julai 2019.
  169. ^ Feride Hikmet Atak (4 Jun 2012). "Sharifah Aini Rasa 'Nak Mati' Ketika Di ICU". mStar Online. Dicapai pada 9 Julai 2012.
  170. ^ a b Hani Shamira (5 Julai 2014). "Datuk Sharifah Aini dies at 61" [Datuk Sharifah Aini meninggal dunia pada usia 61 tahun] (dalam bahasa Inggeris). New Straits Times. Dicapai pada 7 Julai 2014.
  171. ^ "Terkena Jangkitan Virus, Keadaan Kak Pah Makin Stabil". mStar Online. 23 Mei 2012. Dicapai pada 8 Julai 2019.
  172. ^ Ashraf Nasser (24 Mei 2014). "Sharifah Aini: Keadaan saya kini 50:50". Yahoo! News. Dicapai pada 7 Julai 2019.
  173. ^ "Sharifah Aini Di ICU Akibat 'Paru-Paru Berparut'". mStar Online. 1 Julai 2014. Dicapai pada 7 Julai 2014.
  174. ^ a b "Sharifah Aini hospitalised for lung infection" [Sharifah Aini dikejarkan ke hospital kerana jangkitan paru-paru] (dalam bahasa Inggeris). The Malay Mail. 1 Julai 2014. Dicapai pada 8 Julai 2014.
  175. ^ "Biduanita Negara, Datuk Sharifah Aini Disahkan Meninggal Dunia". Oh Bulan!. 5 Julai 2014. Dicapai pada 7 Julai 2014.
  176. ^ "Sharifah Aini meninggal dunia". Berita Harian. 5 Julai 2014. Diarkibkan daripada yang asal pada 14 Julai 2014. Dicapai pada 7 Julai 2014.
  177. ^ Muzaffar Mustapa (5 Julai 2014). "Biduanita Negara, Datuk Sharifah Aini meninggal dunia". Astro Awani. Dicapai pada 5 Julai 2014.
  178. ^ "Legendary singer Datuk Sharifah Aini dies" [Penyanyi legenda Datuk Sharifah Aini meninggal dunia] (dalam bahasa Inggeris). The Borneo Post. 6 Julai 2014. Dicapai pada 7 Julai 2014.
  179. ^ a b Feride Hilmet Atak (5 Julai 2014). "Jenazah Sharifah Aini Selamat Dikebumikan". mStar Online. Dicapai pada 7 Julai 2014.
  180. ^ "Shairfah Aini buried at Bukit Kiara cemetery" [Sharifah Aini dikebumikan di tanah perkuburan Bukit Kiara] (dalam bahasa Inggeris). The Sun Daily. 6 Julai 2014. Dicapai pada 9 Julai 2014.
  181. ^ Zul Husni Abdul Hamid; Raja Nurfatimah Mawar Raja Mohamed (6 Julai 2014). "Perginya Biduanita Negara: 'Doakan Kesejahteraan Arwah'". Berita Minggu. Dicapai pada 14 Julai 2014.
  182. ^ Farihad Shalla Mahmud (7 Julai 2014). "Aliff tunai hajat ibu". Berita Harian. Dicapai pada 15 Julai 2014.
  183. ^ a b c Tengku Suzana Raja Hamat; Mohd Hafizi Ahmad; Najiy Jefri (6 Julai 2014). "Permintaan Sharifah Aini tertunai". Kosmo! Ahad. Dicapai pada 15 Julai 2014.
  184. ^ "Anak imamkan solat jenazah, permintaan terakhir Sharifah Aini termakbul". The Malaysian Insider. 6 Julai 2014. Dicapai pada 9 Julai 2014.
  185. ^ Mohd Al-Qayum Azizi (5 Julai 2014). "Sharifah Aini Meninggal Dunia". mStar Online. Dicapai pada 7 Julai 2014.
  186. ^ "Akaun Facebook Sharifah Aini Ditutup". mStar Online. 7 Julai 2014. Dicapai pada 7 Julai 2014.
  187. ^ a b Tengku Khalidah Tengku Bidin; Abdul Aziz Itar; Garret Dawum (6 Julai 2014). "Ibu ampunkan salah silap Kak Pah". Mingguan Malaysia. Dicapai pada 15 Julai 2014.
  188. ^ Roslen Fadzil (21 November 2014). "Album konsert terakhir Kak Pah". Harian Metro. Dicapai pada 8 Julai 2019.
  189. ^ Feride Hikmet Atak (5 Julai 2014). "Sebak Siti Nurhaliza, Tiada Dendam Terhadap Sharifah Aini". mStar Online. Dicapai pada 8 Julai 2014.
  190. ^ a b c Dennis Chua (6 Julai 2014). "Friends, artistes mourn Kak Pah" [Rakan, artis meratapi Kak Pah] (dalam bahasa Inggeris). New Straits Times. Dicapai pada 9 Julai 2014.
  191. ^ a b Syed Mussaddad Syed Mahdi (13 Julai 2014). "Perjalanan hidup Sharifah Aini". Mingguan Malaysia. Dicapai pada 15 Julai 2014.
  192. ^ a b Wan Fai (24 Julai 2020). "Di sebalik legenda terbilang, Datuk Sharifah Aini". Malaysia Post. Dicapai pada 11 Julai 2021.
  193. ^ "Najib Sedih Pemergian Sharifah Aini". mStar Online. 5 Julai 2014. Dicapai pada 8 Julai 2014.
  194. ^ a b "Muhyiddin Ucap takziah Buat Keluarga Sharifah Aini". mStar Online. 5 Julai 2014. Dicapai pada 8 Julai 2014.
  195. ^ "Sukar Cari Pengganti Biduanita Negara - Ahmad Shabery". mStar Online. 5 Julai 2014. Dicapai pada 8 Julai 2014.
  196. ^ "Condolences continue to pour in for Datuk Sharifah Aini" [Ucapan takziah terus mencurah-curah untuk Datuk Sharifah Aini] (dalam bahasa Inggeris). New Straits Times. 5 Julai 2014. Dicapai pada 8 Julai 2014.
  197. ^ "Wavelength: Politics & Our Sharifah Aini Tribute" [Gelombang Panjang: Politik & Penghargaan Kami Buat Sharifah Aini] (dalam bahasa Inggeris). BFM 89.9. 12 Julai 2014. Dicapai pada 12 Julai 2019.
  198. ^ Zul Husni Abdul Hamid; Raja Nurfatimah Mawar Raja Mohamed (6 Julai 2014). "Perginya Biduanita Negara: Pemergian Kak Pah dirasai". Berita Minggu. Dicapai pada 21 Julai 2014.
  199. ^ "2,319 to receive awards in conjunction with the King's birthday". The Star (dalam bahasa Inggeris). 7 Jun 2003. Dicapai pada 25 Januari 2021.
  200. ^ "SMJ for Sharifah Aini", New Straits Times, 8 April 1983.
  201. ^ "Sharifah Aini & Anugerah". carmahlms.com. Dicapai pada 25 Januari 2021.

Pautan luar

[sunting | sunting sumber]
Diambil daripada "https://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Sharifah_Aini&oldid=6334565"