Pergi ke kandungan

Senarai parti politik di Indonesia

Daripada Wikipedia, ensiklopedia bebas.
Politik Indonesia
Persatuan Negara-negara Asia Tenggara Negara Anggota ASEAN
Pemerintah Negara
Pancasila (falsafah negara)
Perundangan
Eksekutif
Kehakiman
Pemilihan
Parti Politik
Hubungan luar negeri
Ikon portal Portal Indonesia


Indonesia mempunyai parti-parti politik tersendiri (yakni diistilahkan rasminya sebagai partai politik[1]) sejak 1999 berikutan Reformasi tahun sebelumnya yang menamatkan zaman Orde Baru di mana pendaftarannya diterima dalam Kementerian Hukum dan Hak Asasi Manusia negara tersebut yang secara layak dapat ikut sertadalam pilihan raya dalam negara tersebut (atau "pemilihan umum").[2]

Tiada sebarang parti tunggal yang biasanya dapat benar-benar mencapai kemenangan. Oleh itu, "partai-partai" ini harus bekerjasama untuk membentuk pemerintahan campuran.

Parti

[sunting | sunting sumber]

Parti yang mendapat kerusi di dalam parlimen

[sunting | sunting sumber]

Parti yang bertanding tetapi tidak lolos ambang batas parlimen

[sunting | sunting sumber]

Parti parti yang bertanding pada masa dahulu

[sunting | sunting sumber]

Pilihan raya 1955

[sunting | sunting sumber]

Pemilu 1955 diikuti oleh 172 peserta parti politik. Empat partai terbesar di antaranya adalah[3]

Nomor Nama Partai Perolehan Kursi (%) Perolehan Jumlah Kursi
1 PNI 22,3% 57 kursi
2 Masyumi 20,9% 57 Kursi
3 Nahdlatul Ulama 18,4% 45 kursi
4 PKI 15,4% 39 kursi

Pemilu 1971

[sunting | sunting sumber]

Pemilu 1971 diikuti oleh 10 kontestan, yaitu:

  1. Parti Katolik
  2. Parti Syarikat Islam Indonesia
  3. Parti Nahdlatul Ulama
  4. Parti Muslimin Indonesia
  5. Golongan Karya
  6. Parti Kristen Indonesia
  7. Parti Musyawarah Rakyat Banyak
  8. Parti Nasional Indonesia
  9. Parti Islam PERTI
  10. Parti Ikata

Pemilu 1977– 1997

[sunting | sunting sumber]

Pemilu 1977, 1982, 1987, 1992, dan 1997 diikuti oleh 3 peserta yang sama, iaitu:

  1. Parti Persatuan Pembangunan
  2. Golongan Karya
  3. Parti Demokrasi Indonesia

Pemilu 1999

[sunting | sunting sumber]

Pemilu 1999 dan diikuti oleh 48 partai politik, yaitu:

  1. Parti Indonesia Baru
  2. Parti Kristen Nasional Indonesia
  3. Parti Nasional Indonesia - Supeni
  4. Parti Aliansi Demokrat Indonesia
  5. Parti Kebangkitan Muslim Indonesia
  6. Parti Ummat Islam
  7. Parti Kebangkitan Ummat
  8. Parti Masyumi Baru
  9. Parti Persatuan Pembangunan
  10. Parti Syarikat Islam Indonesia
  11. Parti Demokrasi Indonesia Perjuangan
  12. Parti Abul Yatama
  13. Parti Kebangsaan Merdeka
  14. Parti Demokrasi Kasih Bangsa
  15. Parti Amanat Nasional
  16. Parti Rakyat Demokratik
  17. Parti Syarikat Islam Indonesia 1905
  18. Parti Katolik Demokrat
  19. Parti Pilihan Rakyat
  20. Parti Rakyat Indonesia
  21. Parti Politik Islam Indonesia Masyumi
  22. Parti Bulan Bintang
  23. Parti Solidaritas Pekerja
  24. Parti Keadilan
  25. Parti Nahdlatul Ummat
  26. Parti Nasional Indonesia - Front Marhaenis
  27. Parti Ikatan Pendukung Kemerdekaan Indonesia
  28. Parti Republik
  29. Parti Islam Demokrat
  30. Parti Nasional Indonesia - Massa Marhaen
  31. Parti Musyawarah Rakyat Banyak
  32. Parti Demokrasi Indonesia
  33. Parti Golongan Karya
  34. Parti Persatuan
  35. Parti Kebangkitan Bangsa
  36. Parti Uni Demokrasi Indonesia
  37. Parti Buruh Nasional
  38. Parti Musyawarah Kekeluargaan Gotong Royong
  39. Parti Daulat Rakyat
  40. Parti Cinta Damai
  41. Parti Keadilan dan Persatuan
  42. Parti Solidaritas Pekerja Seluruh Indonesia
  43. Parti Nasional Bangsa Indonesia
  44. Parti Bhinneka Tunggal Ika Indonesia
  45. Parti Solidaritas Uni Nasional Indonesia
  46. Parti Nasional Demokrat
  47. Parti Ummat Muslimin Indonesia
  48. Parti Pekerja Indonesia

Pemilu 2004

[sunting | sunting sumber]

Pemilu 2004 menggunakan sistem proporsional dengan daftar terbuka dan diikuti oleh 24 Parti politik, iaitu:

  1. Parti Nasional Indonesia Marhaenisme
  2. Parti Buruh Sosial Demokrat
  3. Parti Bulan Bintang
  4. Parti Merdeka
  5. Parti Persatuan Pembangunan
  6. Parti Persatuan Demokrasi Kebangsaan
  7. Parti Perhimpunan Indonesia Baru
  8. Parti Nasional Banteng Kemerdekaan
  9. Parti Demokrat
  10. Parti Keadilan dan Persatuan Indonesia
  11. Parti Penegak Demokrasi Indonesia
  12. Parti Persatuan Nahdlatul Ummah Indonesia
  13. Parti Amanat Nasional
  14. Parti Karya Peduli Bangsa
  15. Parti Kebangkitan Bangsa
  16. Parti Keadilan Sejahtera
  17. Parti Bintang Reformasi
  18. Parti Demokrasi Indonesia Perjuangan
  19. Parti Damai Sejahtera
  20. Parti Golongan Karya
  21. Parti Patriot Pancasila
  22. Parti Sarikat Indonesia
  23. Parti Persatuan Daerah
  24. Parti Pelopor

Pemilu 2009

[sunting | sunting sumber]

Pemilu 2009 menggunakan sistem proporsional dengan daftar terbuka dan diikuti oleh 38 Parti politik nasional dan 6 Parti politik lokal Aceh, iaitu:

Parti politik nasional

  1. Parti Hati Nurani Rakyat (Hanura)
  2. Parti Karya Peduli Bangsa (PKPB)*
  3. Parti Pengusaha dan Pekerja Indonesia (PPPI)
  4. Parti Peduli Rakyat Nasional (PPRN)
  5. Parti Gerakan Indonesia Raya (Gerindra)
  6. Parti Barisan Nasional (Barnas)
  7. Parti Keadilan dan Persatuan Indonesia (PKPI)*
  8. Parti Keadilan Sejahtera (PKS)*
  9. Parti Amanat Nasional (PAN)*
  10. Parti Perjuangan Indonesia Baru (PIB)
  11. Parti Kedaulatan
  12. Parti Persatuan Daerah (PPD)
  13. Parti Kebangkitan Bangsa (PKB)*
  14. Parti Pemuda Indonesia (PPI)
  15. Parti Nasional Indonesia Marhaenisme (PNI Marhaenisme)*
  16. Parti Demokrasi Pembaruan (PDP)
  17. Parti Karya Perjuangan (PKP)
  18. Parti Matahari Bangsa (PMB)
  19. Parti Penegak Demokrasi Indonesia (PPDI)*
  20. Parti Demokrasi Kebangsaan (PDK)*
  21. Parti Republika Nusantara (RepublikaN)
  22. Parti Pelopor*
  23. Parti Golongan Karya (Golkar)*
  24. Parti Persatuan Pembangunan (PPP)*
  25. Parti Damai Sejahtera (PDS)*
  26. Parti Nasional Benteng Kerakyatan Indonesia(PNBK Indonesia)
  27. Parti Bulan Bintang (PBB)*
  28. Parti Demokrasi Indonesia Perjuangan (PDIP)*
  29. Parti Bintang Reformasi (PBR)*
  30. Parti Patriot
  31. Parti Demokrat*
  32. Parti Kasih Demokrasi Indonesia (PKDI)
  33. Parti Indonesia Sejahtera (PIS)
  34. Parti Kebangkitan Nasional Ulama (PKNU)
  35. Parti Merdeka (no. urut 41)
  36. Parti Persatuan Nahdlatul Ummah Indonesia(PPNUI) (no. urut 42)
  37. Parti Sarikat Indonesia (PSI) (no. urut 43)
  38. Parti Buruh (no. urut 44)

Catatan: Tanda * menandakan Parti yang memiliki kerusi di DPR hasil pemilu sebelumnya.

Parti politik lokal Aceh (no. urut 35–40)

  1. Parti Aceh Aman Seujahtra (PAAS)
  2. Parti Daulat Aceh (PDA)
  3. Parti Suara Independen Rakyat Aceh (SIRA)
  4. Parti Rakyat Aceh (PRA)
  5. Parti Aceh (PA)
  6. Parti Bersatu Aceh (PBA)

Pemilu 2014

[sunting | sunting sumber]

Berikut adalah senarai 12 Parti politik yang ditetapkan oleh KPU (Suruhanjaya Pilihanraya) sebagai peserta Pemilu 2014:

Parti politik nasional

  1. Parti NasDem
  2. Parti Kebangkitan Bangsa (PKB)*
  3. Parti Keadilan Sejahtera (PKS)*
  4. Parti Demokrasi Indonesia Perjuangan (PDIP)*
  5. Parti Golongan Karya (Golkar)*
  6. Parti Gerakan Indonesia Raya (Gerindra)*
  7. Parti Demokrat*
  8. Parti Amanat Nasional (PAN)*
  9. Parti Persatuan Pembangunan (PPP)*
  10. Parti Hati Nurani Rakyat (Hanura)*
  11. Parti Bulan Bintang (PBB) (no. urut 14)
  12. Parti Keadilan dan Persatuan Indonesia (PKPI) (no. urut 15)

Catatan: Tanda * menandakan Parti yang memiliki kursi di DPR hasil pemilu sebelumnya.

Parti politik lokal Aceh (no. urut 11–13)

  1. Parti Damai Aceh (PDA)
  2. Parti Nasional Aceh (PNA)
  3. Parti Aceh (PA)

Pemilu 2019

[sunting | sunting sumber]

Enam belas parti politik ini telah lolos untuk mengikuti Pemilu tahun 2019

  1. Parti Kebangkitan Bangsa (PKB)*
  2. Parti Gerakan Indonesia Raya (Gerindra)*
  3. Parti Demokrasi Indonesia Perjuangan (PDIP)*
  4. Parti Golongan Karya (Golkar)*
  5. Parti Nasdem*
  6. Parti Gerakan Perubahan Indonesia (Garuda)
  7. Parti Berkarya
  8. Parti Keadilan Sejahtera (PKS)*
  9. Parti Persatuan Indonesia (Perindo)
  10. Parti Persatuan Pembangunan (PPP)*
  11. Parti Solidaritas Indonesia (PSI)
  12. Parti Amanat Nasional (PAN)*
  13. Parti Hati Nurani Rakyat (Hanura)*
  14. Parti Demokrat*
  15. Parti Bulan Bintang (PBB) (no. urut 19)
  16. Parti Keadilan dan Persatuan Indonesia (PKPI) (no. urut 20)

Catatan: Tanda * menandakan partai yang memiliki kursi di DPR hasil pemilu sebelumnya.

Parti politik lokal Aceh (no. urut 15–18)

  1. Parti Aceh (PA)
  2. Parti Suara Independen Rakyat Aceh (SIRA)
  3. Parti Daerah Aceh (PDA)
  4. Parti Nanggroe Aceh (PNA)

Parti bukan peserta Pemilu

[sunting | sunting sumber]

Parti berikut ini terdaftar di Kementerian Hukum dan HAM, namun dinyatakan oleh KPU belum memenuhi syarat untuk ikut Pemilu. Berikut adalah senarai parti politik di Indonesia yang tergolong bukan peserta Pemilu:

Parti lolos persyaratan pengurusan pentadbiran 2014
  1. Parti Demokrasi Pembaruan
  2. Parti Kedaulatan Bangsa Indonesia Baru
  3. Parti Peduli Rakyat Nasional
  4. Parti Persatuan Nasional
Parti tidak lolos persyaratan pengurusan pentadbiran 2014
  1. Parti Demokrasi Kebangsaan
  2. Parti Kesatuan Demokrasi Indonesia
  3. Parti Kongres
  4. Parti Serikat Rakyat Independen
  5. Parti Karya Republik
  6. Parti Nasional Republik
  7. Parti Damai Sejahtera
  8. Parti Republika Nusantara
  9. PNI Marhaenisme
  10. Parti Karya Peduli Bangsa
  11. Parti Pengusaha dan Pekerja Indonesia
  12. Parti Kebangkitan Nasional Ulama
  13. Parti Penegak Demokrasi Indonesia
  14. Parti Republik
  15. Parti Kedaulatan
  16. Parti Bhinneka Indonesia
  17. Parti Nasional Benteng Kerakyatan Indonesia
  18. Parti Buruh
Parti yang pernah terdaftar di Kementerian Hukum dan Hak Asasi
  1. Parti Hijau Indonesia
  2. Parti Kemakmuran Bangsa Nusantara
  3. Parti Republik Satu
  4. Parti Republik Perjuangan
  5. Parti Satria Piningit
  6. Parti Penganut Thariqot Islam Negara
  7. Parti Karya Republik
  8. Parti Indonesia Rakyat Bangkit
  9. Parti Independen
  10. Parti Kekuatan Rakyat Indonesia
  11. Parti Demokrasi Pancasila
  12. Parti Atjeh Hijau
Parti baru pasca pemilu 2014
  1. Parti Persatuan Indonesia (Perindo), partai politik yang diketuai oleh Hary Tanoesoedibjo
  2. Parti Solidariti Indonesia (PSI), partai politik yang diketuai oleh Grace Natalie
  3. Parti Islam Damai Aman (Idaman), partai politik yang diketuai oleh Rhoma Irama
  4. Parti Berkarya, partai politik yang diketuai oleh Hutomo Mandala Putra (Tommy Soeharto)
  5. Parti Garuda, partai politik yang diketuai oleh Ahmad Ridha Sabana
Parti baru pasca pemilu 2019
  1. Parti Gelombang Rakyat Indonesia (Partai Gelora), parti politik yang diketuai oleh Anis Matta.
  2. Parti Ummat, parti politik yang diasaskan oleh Amien Rais.

Partai dengan perwakilan nasional

[sunting | sunting sumber]

Perwakilan di Dewan Perwakilan Rakyat

Partai politik Jumlah kursi
Partai Demokrasi Indonesia Perjuangan 109
Partai Golongan Karya 91
Partai Gerakan Indonesia Raya 73
Partai Demokrat 61
Partai Amanat Nasional 49
Partai Kebangkitan Bangsa 47
Partai Keadilan Sejahtera 40
Partai Persatuan Pembangunan 39
Partai Nasional Demokrat 35
Partai Hati Nurani Rakyat 16

Kepemimpinan di DPR

Jabatan Anggota Dewan
Ketua Puan Maharani (PDI—P)
Wakil Ketua Azis Syamsuddin (Golkar)
Wakil Ketua Sufmi Dasco Ahmad (Gerindra)
Wakil Ketua Rachmad Gobel (Nasdem)
Wakil Ketua Muhaimin Iskandar (PKB)

Partai dengan perwakilan daerah

[sunting | sunting sumber]
Partai Politik Kursi DPRD Provinsi Kursi DPRD Kabupaten/Kota
Partai Demokrasi Indonesia Perjuangan 356 2540
Partai Golongan Karya 354 2534
Partai Demokrat 247 1785
Partai Gerakan Indonesia Raya 230 1809
Partai Amanat Nasional 160 1416
Partai Keadilan Sejahtera 155 1032
Partai Persatuan Pembangunan 138 1080
Partai Kebangkitan Bangsa 131 1270
Partai Nasional Demokrat 123 1202
Partai Hati Nurani Rakyat 111 1066
Partai Aceh 29 171
Partai Keadilan dan Persatuan Indonesia 22 345
Partai Bulan Bintang 12 311
Partai Nasional Aceh 3 17
Partai Damai Aceh 1 22
Total 2147 16600

Partai lokal daerah

[sunting | sunting sumber]
Partai Politik Provinsi Pimpinan
Partai Aceh Aceh Teungku H. Muzakir Manaf
Partai Aceh Aman Seujahtra Ghazali Abbas Adan
Partai Atjeh Hijau
–
Partai Bersatu Aceh Ahmad Farhan Hamid
Partai Daerah Aceh Tgk. H. Muhibbussabri A. Wahab
Partai Gabthat Teuku Syahril
Partai GRAM Tarmidinsyah Abubakar
Partai Nanggroe Aceh Irwandi Yusuf
Partai Islam Aceh Miswar Sulaiman
Partai SIRA Muhammad Nazar
Partai Papua Bersatu
(disengketakan oleh MK) 		Papua Krisman Dedi Awi Janui Fonataba

Referensi

[sunting | sunting sumber]
  1. ^ rujuk:
    • "Partai Politik". Glosarium. Komisi Pemilihan Umum Republik Indonesia. Dicapai pada 22 Mac 2024.
    • "partai". Kamus Dewan (ed. keempat). Dewan Bahasa dan Pustaka Malaysia. 2017.
  2. ^ "Partai Politik Sebagai Badan Hukum, Apabila Terdaftar di Kemenkumham RI Sesuai Persyaratan dan Ketentuan Peraturan Perundang-Undangan". Kantor Kementerian Hukum dan Hak Asasi Manusia Wilayah Nusa Tenggara Timur. 2021-05-05. Dicapai pada 2023-06-04.
  3. ^ Noer, Deliar (2000). Partai Islam di pentas nasional: kisah dan analisis perkembangan politik Indonesia 1945-1965 (dalam bahasa Indonesia). Mizan. ISBN 978-979-433-227-6.
Diambil daripada "https://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Senarai_parti_politik_di_Indonesia&oldid=6151541"