Pergi ke kandungan

Saeed Jalili

Daripada Wikipedia, ensiklopedia bebas.
Saeed Jalili
سعید جلیلی
Jalili pada tahun 2021
Ahli Majlis Pemahaman Kesesuaian
Memegang jawatan
12 September 2013
Dilantik olehAli Khamenei
PresidenMahmoud Ahmadinejad
PengerusiAkbar Hashemi Rafsanjani
Ali Movahedi-Kermani (Pemangku)
Mahmoud Hashemi Shahroudi
Sadeq Larijani
Setiausaha Majlis Keselamatan Negara Tertinggi
Dalam jawatan
20 October 2007 – 10 September 2013
Didahului olehAli Larijani
Digantikan olehAli Shamkhani
Ketua Perunding Nuklear Iran
Dalam jawatan
21 October 2007 – 5 September 2013
PresidenMahmoud Ahmadinejad
TimbalanAli Bagheri
Didahului olehAli Larijani
Digantikan olehMohammad Javad Zarif
Butiran peribadi
Lahir (1965-09-06) 6 September 1965 (umur 59)
Mashhad, Iran
KerakyatanIran
Parti politikNonpartisan
PasanganFatemeh Sajjadi (k. 1993)[1]
Anak-anak1
KediamanLavizan, Tehran [1]
Alma materUniversiti Imam Sadeq
Tandatangan
Laman web rasmidrjalily.com
Perkhidmatan ketenteraan
Kesetiaan Iran
Perkhidmatan/
cawangan		Basij
UnitDivisyen Nasr ke-5
Pertempuran
    • Pemberontakan Kurdish 1979
    • Penindasan pemberontakan Kurd (1979)
    • Pertembungan dengan Militan KDPI (1980)
  • Perang Iran-Iraq
    • Operasi Fath-ol-Mobin (1981)
    • Operasi Tariq-ol-Qods (1981)
    • Operasi Nasr (1981)
    • Operasi Ramadan (1982)
    • Operasi Beit-ol-Moqaddas (1982)
    • Pertempuran Mehran (1983)
    • Operasi Dawn 3 (1983)
    • Operasi Dawn 4 (1984)
    • Operasi Dawn 5 (1985)
    • Operasi Badr (1985)
    • Operasi Karbala 4 (1986)
    • Operasi Karbala 5 (1987)  (WIA)

Saeed Jalili (Parsi: سعید جلیلی; lahir 6 September 1965) ialah seorang ahli politik dan diplomat pengetua garis tegar Iran, yang merupakan setiausaha Majlis Keselamatan Negara Tertinggi dari 2007 hingga 2013. Beliau kini merupakan ahli Majlis Pemberitahuan Kesesuaian, dan merupakan bekas perunding nuklear untuk Iran.[2]

Beliau sebelum ini adalah timbalan menteri luar bagi Hal Ehwal Eropah dan Amerika, dan calon yang tidak berjaya dalam pilihan raya presiden Jun 2013, menduduki tempat ketiga. Dia juga bertanding pada 2021, tetapi menarik diri memihak kepada Ebrahim Raisi sebelum pilihan raya. Jalili bertanding dalam pilihan raya presiden 2024 tetapi dikalahkan oleh Masoud Pezeshkian dalam pilihan raya larian.[3][4]

Jalili adalah seorang askar dalam Perang Iran-Iraq dan telah kehilangan sebahagian daripada kaki kanannya semasa Pengepungan Basra.[5] Atas peristiwa ini, beliau mendapat gelaran "Syuhada yang Hidup".[6] Beliau memegang PhD dalam sains politik, dan mengajar "diplomasi Nabi" di Universiti Imam Sadiq.[7] Pada tahun 2009, Jalili dinamakan sebagai salah satu daripada 500 orang paling berpengaruh di dunia Islam.[8]

Kehidupan peribadi dan pendidikan

[sunting | sunting sumber]

Jalili dilahirkan pada tahun 1965 di Mashhad, di timur laut Iran.[9][10] Bapanya, Mohammad Hasan Muallem, adalah pengetua Sekolah Rendah Nawab Safavi di Mashhad. Beliau berkahwin dengan Fatemeh Sajjadi, seorang doktor penyakit dalam, pada tahun 1992. Mereka mempunyai seorang anak, seorang anak lelaki bernama Sajjad. Jalili adalah penduduk Karaj sehingga 2004. Bapanya, Mohammad Hasan Muallem, adalah pengetua Sekolah Rendah Nawab Safavi di Mashhad. Beliau berkahwin dengan Fatemeh Sajjadi, seorang doktor penyakit dalam, pada tahun 1992. Mereka mempunyai seorang anak, seorang anak lelaki bernama Sajjad. Jalili adalah penduduk Karaj sehingga 2004.[11][12][13]Vahid, saudara Jalili, adalah salah seorang aktivis budaya fundamentalis. Jalili akrab dengan bahasa Inggeris dan Arab.

Beliau berkelulusan PhD dalam bidang Sains Politik dari Universiti Imam Sadeq dan tesis kedoktorannya bertajuk "The Paradigm (Foundation) of Political Thought of Islam in the Qur'an" kemudiannya dikembangkan menjadi sebuah buku dengan nama "The Foreign Policy of the Prophet (Nabi Muhammad)."[14][15][16] Selepas menamatkan pengajian, beliau berkhidmat dalam Perang Iran–Iraq sebagai anggota sukarelawan Pengawal Revolusi Basij.[17] Semasa pertempuran, dia cedera parah, kehilangan bahagian bawah kaki kanannya pada tahun 1986.[18][19] Beliau telah mengajar sains politik sejak tahun 2000 dalam selang masa yang berbeza di Universiti Imam Sadeq.[20]

Kerjaya

[sunting | sunting sumber]

Selepas perang, Jalili mula bekerja sebagai pensyarah universiti di almamaternya. Pada tahun 1989 Jalili mula berkhidmat di kementerian luar negeri sebagai tambahan kepada jawatan mengajarnya.[17] Dari 1995 hingga 1996 beliau berkhidmat sebagai pengarah pejabat pemeriksaan di kementerian itu.[21] Pada tahun 2001, beliau dilantik sebagai pengarah kanan perancangan dasar di pejabat pemimpin tertinggi, Ayatollah Ali Khamenei.[17] Jalili juga pernah dilantik sebagai ahli Majlis Keselamatan Negara Tertinggi pada tahun 2002.

Selepas pemilihan Mahmoud Ahmadinejad kepada presiden pada Ogos 2005, Jalili dilantik sebagai timbalan menteri luar bagi hal ehwal Eropah dan Amerika.[21] Beliau memegang jawatan sehingga Oktober 2007.[22] Dalam tempoh yang sama, beliau juga berkhidmat sebagai penasihat kepada Ahmedinejad.[23] Pada 20 Oktober 2007, Jalili menggantikan Ali Larijani sebagai setiausaha majlis dan bertanggungjawab untuk rundingan antarabangsa mengenai program nuklear Iran.[22][24] Tempoh Jalili sebagai setiausaha majlis berakhir pada 10 September 2013 apabila Ali Shamkhani dilantik ke jawatan itu.[25] Sejurus selepas meninggalkan pejabat, beliau telah dilantik oleh Pemimpin Tertinggi Ali Khamenei ke Majlis Kebaikan sebagai ahli.[26]

Aktiviti dan pandangan

[sunting | sunting sumber]

Jalili ialah seorang tokoh terkemuka kumpulan "neo-pengetua" dalam kancah politik Iran dan anak didik Mojtaba Khamenei.[23][27] Pada tahun 2008, suatu kebocoran kabel diplomatik Amerika Syarikat menggambarkan bagaimana seorang pegawai Kesatuan Eropah yang bertemu Jalili memanggilnya "hasil sebenar revolusi Iran." Mohammad Marandi, seorang profesor di Universiti Tehran, menyifatkan Jalili sebagai seorang perunding yang tegas yang "meyakini dengan kuat program nuklear Iran dan hak kedaulatannya. Dia bukan jenis orang yang memberi konsesi utama."[28]

Dalam temu bual dengan The Boston Globe pada tahun 2006, Jalili mempertahankan rancangan Iran untuk membangunkan tenaga nuklear, dengan menyatakan bahawa, di bawah Shah dan sebelum Revolusi Iran , syarikat AS mempunyai kontrak untuk membina loji kuasa nuklear di Iran.

Dia adalah seorang yang benar-benar percaya pada Revolusi Iran. Dia sentiasa mengambil nota semasa sesi itu, dan pada masa yang sama mempunyai senyuman masam di wajahnya. Jalili dan rakan-rakannya memandang saya berkali-kali dan seolah-olah mendapati kehadiran Amerika membimbangkan. Kemudian dia mula memberikan ucapan selama 40 minit dan menganyam falsafah yang tidak perlu tentang budaya dan sejarah Iran, serta peranan membina yang boleh dimainkannya di rantau ini. Jalili secara mengejutkan mengeluarkan kata-kata apabila dia ingin mengelakkan jawapan langsung, dan ini adalah salah satu daripada saat itu. Malah dia menyebut bahawa dia masih mengajar sambilan di Universiti Tehran. Tetapi, saya langsung tidak cemburu dengan pelajarnya. Pada tahun 1980-an, dia cedera dalam pertempuran dengan orang Iraq, dia telah kehilangan sebahagian daripada kaki kanannya dan menghadapi masalah yang jelas dalam berjalan.[29]

— William J. Burns (diplomat)

Kami belajar banyak tentang sejarah Iran dan kumpulan Iran selama berjam-jam kami mendengar ucapan Encik Jalili. Malangnya, sedikit kemajuan yang dicapai dalam rundingan dalam tempoh itu. Sejak musim panas 2013, rundingan telah diteruskan dengan cara yang lebih serius dan profesional, dan sangat sedikit masa telah dibelanjakan untuk bantahan ucapan, dan kebanyakan masa telah dibelanjakan untuk mesyuarat perniagaan profesional dan tidak formal. Jalili bercerita tentang Sejarah Islam dan Iran, kami banyak belajar sejarah.[30]

— Robert J. Einhorn, bekas Penasihat Kanan Jabatan Negara A.S. kepada Setiausaha Rendah bagi Kawalan Senjata dan Keselamatan Antarabangsa, dalam temu bual tentang Jalili

Kementerian Luar Negeri

[sunting | sunting sumber]
Jalili semasa Perang Iran–Iraq (1980–1988)

Jalili mempunyai pengalaman selama 18 tahun dalam Kementerian Luar Negeri. Pada usia 26 tahun, beliau telah dipilih sebagai ketua Jabatan Pemeriksaan Kementerian Luar Negeri dan kekal dalam jawatan itu sehingga 1996. Pada tahun 1997, beliau menjadi pengarah siasatan semasa pejabat kepimpinan di Mohammad Khatami, beliau kemudiannya kembali ke Kementerian Luar Negeri dalam kerajaan Mahmoud Ahmadinejad dan bekerja sebagai timbalan menteri luar bagi Hal Ehwal Eropah dan Amerika.[31]

Setiausaha Majlis Keselamatan Negara Tertinggi

[sunting | sunting sumber]

Pada tahun 2006, Gholam-Hossein Elham, jurucakap kerajaan Mahmoud Ahmadinejad, mengumumkan peletakan jawatan Ali Larijani dan memperkenalkan Saeed Jalili sebagai setiausaha Majlis Keselamatan Negara Tertinggi. Selepas itu, Pemimpin Tertinggi Iran Ali Khamenei, memilih Jalili sebagai wakilnya di Majlis Keselamatan Negara Tertinggi pada tahun 2007.[32][33] Puncak dan penunjuk aktiviti Jalili dalam Majlis Keselamatan Negara Tertinggi adalah tajuk rundingannya mengenai pembangunan teknologi nuklear Iran. Apabila Hassan Rouhani memegang jawatan pada Ogos 2013, beliau memecat Jalili dan melantik Ali Shamkhani sebagai setiausaha majlis.[34]

Ahli Majlis Pemahaman Kesesuaian

[sunting | sunting sumber]

Sebagai setiausaha Majlis Keselamatan Negara Tertinggi, Jalili adalah ahli undang-undang Majlis Pemahaman Kesesuaian. Selepas dipecat oleh Rouhani, Ali Khamenei melantiknya semula sebagai ahli majlis pada 2013.

Ahli Majlis Strategik Perhubungan Luar

[sunting | sunting sumber]

Khamenei melantik Saeed Jalili sebagai ahli Majlis Strategik Hubungan Luar Negeri pada 2014. Beliau kini merupakan ketua majlis ini.[35]

Pencalonan presiden 2013

[sunting | sunting sumber]

Jalili adalah calon dalam Pilihan raya presiden Iran 2013, mengumumkan pencalonannya pada 22 Mac 2013.[36] Beliau disokong oleh Barisan Kestabilan Revolusi Islam dan juga oleh Kamran Bagheri Lankarani, calon utama parti yang menolak pencalonannya memihak kepada Jalili. Kempen beliau slogan ialah "Kehidupan yang Menyenangkan".[37] Beliau menerima 4,168,946 dan menduduki tempat ketiga, di belakang pilihan presiden Hassan Rouhani dan naib juara Mohammad Bagher Ghalibaf.

Kabinet Bayang

[sunting | sunting sumber]
Jalili semasa berucap pada 2015

Pada tahun 2013, selepas kekalahannya dalam pilihan raya presiden, Jalili mencadangkan rancangan Kabinet Bayangan untuk membantu kerajaan Hassan Rouhani dan mengimbangi kelemahannya.[38][39] Beliau telah mengadakan beberapa mesyuarat untuk mengkritik kerajaan dan menawarkan penyelesaian.[40] Pada awal 2021, beliau bertemu 19 ahli parlimen dan menjelaskan rancangan untuk memperbaharui struktur bajet.[41] Mereka juga membawa rancangan pembangunan penapisan petrokimia ke parlimen Larijani (pembangkang politik sayap kanan) dan meluluskannya, dan rancangan itu telah dimaklumkan kepada kerajaan Rouhani (pembangkang politik sayap kiri) untuk dilaksanakan.[42] Jalili menjelaskan Kabinet Bayangan bukanlah sebuah parti mahupun sebuah pertubuhan, tetapi sebuah Wacana dan ia bermakna setiap orang mesti mengikuti proses perkembangan, bayangan demi bayangan untuk memberi impak positif kepada landasan Revolusi Islam.[43]

Pilihan raya presiden 2021

[sunting | sunting sumber]

Sebelum hari terakhir pendaftaran pilihan raya presiden, beliau dianggap sebagai salah seorang calon yang berkemungkinan besar. Walaupun Jalili telah berkata dia tidak akan mendaftar jika Ebrahim Raisi ​​memasuki pilihan raya,[44] dengan kebanjiran ahli dan penyokong Hassan Rouhani seperti Eshaq Jahangiri, Ali Larijani, Mohammad Shariatmadari, Abbas Ahmad Akhoundi dan Abdolnaser Hemmati, adalah bercanggah bahawa beliau mendaftar dalam pilihan raya secara individu atau menyokong Raisi.[45][46]

Jalili bercakap pada persidangan, 26 April 2017

Pencalonan presiden 2024

[sunting | sunting sumber]
Lihat juga: Pilihan raya presiden Iran 2024

Pada Mei 2024, Jalili mendaftarkan pencalonannya sebagai presiden dalam pilihan raya presiden Iran 2024.[47] Pada 29 Jun, beliau memperoleh 40.38% undi semasa pusingan pertama pilihan raya, mengambil tempat kedua di belakang reformis calon Masoud Pezeshkian, dan dengan itu layak ke larian.[48] Jalili mendapat sokongan daripada calon yang tidak berjaya Mohammad Bagher Ghalibaf, yang menduduki tempat ketiga, serta daripada Alireza Zakani dan Amir-Hossein Ghazizadeh, yang kedua-duanya tercicir sebelum ini.[49]

Sejarah pilihan raya

[sunting | sunting sumber]
Tahun Pilihan raya Undi % Kedudukan Nota
2004 Parlimen Kalah
2008 Parlimen Kalah
2013 Presiden 4,168,946 11.31 ke-3 Kalah
2021 Presiden – Tarik diri
2024 Presiden 9,473,298▲ 38.61▲ ke-2▲ Sehingga run-off
Presiden run off 13,538,179▲ 45.24% ▲ ke-2 Kalah

Bibliografi

[sunting | sunting sumber]
  • Foreign Policy of the Prophet of Islam (Parsi: سیاست خارجی پیامبر اسلام)
  • The Paradigm of Islamic Political Thought in Quran (Parsi: بنیان اندیشۀ سیاسی اسلام در قرآن)

Rujukan

[sunting | sunting sumber]
  1. ^ a b "تمام اطلاعات خانوادگی کاندیداهای ریاست جمهوری یازدهم". Isna. 13 January 2014.
  2. ^ "Iran's presidential election heads to a runoff after reformist wins most votes". CNN. Dicapai pada 2023-07-05.
  3. ^ "Iran election: Hardliners dominate presidential candidates". BBC News (dalam bahasa Inggeris). 2024-06-10. Dicapai pada 2024-06-24.
  4. ^ Wintour, Patrick (2024-07-06). "Reformist Masoud Pezeshkian wins Iran presidential election". The Guardian. Dicapai pada 2024-07-07.
  5. ^ "مرکز اسناد انقلاب اسلامی - تصاویر منتشر نشده از دکتر سعید جلیلی". 2012-06-08. Diarkibkan daripada yang asal pada 8 June 2012. Dicapai pada 2024-06-10.
  6. ^ Garrett Nada; Helia Ighani (11 June 2013). "Old War Haunts New Election". United States Institute of Peace. Dicapai pada 28 July 2013.
  7. ^ "موضوع پایان نامه دکترای جلیلی چیست؟ + دانلود خلاصه - مشرق نیوز". 2021-05-30. Diarkibkan daripada yang asal pada 30 May 2021. Dicapai pada 2024-06-10.
  8. ^ "The 500 Most Influential Muslims" (PDF). Center of Muslim-Christian Understanding. 2009. Dicapai pada 19 July 2013.
  9. ^ "Biography of Iran's top nuclear negotiator". IRNA English (dalam bahasa Parsi). 22 May 2013. Dicapai pada 29 May 2024.
  10. ^ "Factbox: Iran's new atomic negotiator Saeed Jalili". Reuters. 23 October 2007. Dicapai pada 29 May 2024.
  11. ^ Biography: Jalili Parssea
  12. ^ "جلیلی با موتور به صدا و سیما آمد+ ویدیو". 4 April 1403.
  13. ^ حبیب, جواد آل (2 July 2024). "اندیشه معاصر - مدرک تحصیلی سعید جلیلی اندیشه معاصر". اندیشه معاصر.
  14. ^ "Candidate Profile: Saeed Jalili". Asharq Al-Awsat English (dalam bahasa Inggeris). 9 June 2013. Dicapai pada 1 June 2024.
  15. ^ "Saeed Jalili: The former nuclear negotiator that rubs diplomats the wrong way". Atlantic Council (dalam bahasa Inggeris). 11 June 2021. Dicapai pada 1 June 2024.
  16. ^ "موضوع پایان نامه دکترای جلیلی چیست؟ + دانلود خلاصه". Mashregh News (dalam bahasa Parsi). 16 June 2013. Dicapai pada 1 June 2024.
  17. ^ a b c Vatanka, Alex (21 September 2012). "Khamenei and Iran's 2013 elections". Middle East Institute. Dicapai pada 18 February 2013.
  18. ^ Anti-West Hard-Liner Gains in Iranian Race Thomas Erdbrink, New York Times, 28 May 2013
  19. ^ "Biographies of Eight Qualified Candidates for Iran Presidential Election". Iran Review. 22 May 2013. Dicapai pada 13 August 2013.
  20. ^ "گزارشي از شروع تدريس سعيد جليلي دردانشگاه امام‌صادق(ع) + عكس". مشرق نیوز (dalam bahasa Parsi). 2014-02-04. Dicapai pada 2021-04-11.
  21. ^ a b "Iran's approved presidential candidates". CBS News. 14 June 2013. Dicapai pada 16 August 2013.
  22. ^ a b "Iran's Top Nuclear Negotiator Ali Larijani Resigns". Fox News. AP. 20 Oktober 2007. Diarkibkan daripada yang asal pada 9 Februari 2012. Dicapai pada 17 Jun 2013.
  23. ^ a b Frederic Wehrey; Jerrold D. Green; Brian Nichiporuk; Alireza Nader; Lydia Hansell; Rasool Nafisi; S. R. Bohandy (2009). "The Rise of the Pasdaran" (PDF). RAND Corporation. Dicapai pada 20 August 2013.
  24. ^ Posch, Walter (November 2007). "Only personal? The Larijani Crisis Revisited" (PDF). Policy Brief (3). Dicapai pada 17 June 2013.[pautan mati kekal]
  25. ^ "Rouhani Appointed Former Defense Minister as the Secretary of NSC". Nasim Online. 10 September 2013. Diarkibkan daripada yang asal pada 14 Oktober 2013. Dicapai pada 10 September 2013.
  26. ^ "Jalili appointed to the Expediency Council". Iran Daily Brief. 12 September 2013. Dicapai pada 13 October 2013.
  27. ^ Sabet, Farzan (Jun 2013). "The Islamic Republic's political elite and Syria" (PDF). IranPolitik. Diarkibkan daripada yang asal (Special Report) pada 11 Julai 2013. Dicapai pada 30 Julai 2013.
  28. ^ Iran's negotiator – rigid ideologue close to Khamenei Marcus George, Reuters, 25 February 2013
  29. ^ "ویلیام برنز: جلیلی ۴۰ دقیقه فلسفه بافی بی مورد درمورد فرهنگ و تاریخ ایران کرد؛ حتی از تدریسش در دانشگاه تهران هم سخن گفت / پاسخ جلیلی باعث شد برچسب «بچه‌ی مسئله ساز دیپلماسی» به ایران بخورد | سایت انتخاب". 2022-10-14. Diarkibkan daripada yang asal pada 14 October 2022. Dicapai pada 2024-06-10.
  30. ^ نیوز, اخبار روز ایران و جهان | آفتاب (2024-05-10). "مذاکرات زمان جلیلی به شنیدن نطق درباره تاریخ اسلام و ایران می گذشت/ حسابی تاریخ آموختیم". fa (dalam bahasa Parsi). Dicapai pada 2024-06-10.
  31. ^ YJC, خبرگزاری باشگاه خبرنگاران | آخرین اخبار ایران و جهان | (2024-05-10). "سعيد جليلي؛ فردي با سابقه اجرايي 18 ساله در وزارت امور خارجه". fa (dalam bahasa Parsi). Dicapai pada 2024-06-10.
  32. ^ "چه کسانی عضو شورای عالی امنیت ملی هستند؟ - مشرق نیوز". 2017-08-14. Diarkibkan daripada yang asal pada 14 August 2017. Dicapai pada 2024-06-10.
  33. ^ ایران, عصر (2024-05-10). "جلیلی دبیر شورای عالی امنیت ملی شد". fa (dalam bahasa Parsi). Dicapai pada 2024-06-10.
  34. ^ "شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی شد، ابتکار رییس سازمان محیط زیست". 2015-09-24. Diarkibkan daripada yang asal pada 24 September 2015. Dicapai pada 2024-06-10.
  35. ^ خارجی, شورای راهبردی روابط (2014-12-07). "آشنایی با شورای راهبردی روابط خارجی". شورای راهبردی روابط خارجی (dalam bahasa Parsi). Dicapai pada 2024-06-10.
  36. ^ "Potential Candidates". Iran Election Watch. Diarkibkan daripada yang asal pada 4 Februari 2013. Dicapai pada 20 Februari 2013.
  37. ^ "سعید جلیلی برای 1400؟". خبرگزاری برنا (dalam bahasa Parsi). Dicapai pada 2021-04-11.
  38. ^ "روزنامه آرمان ملی: "دولت سايه" از پاستور نمي‌گذرد". www.pishkhan.com. Dicapai pada 2021-04-11.
  39. ^ "با وزرای "دولت سایه" جلیلی آشنا شوید | پایگاه خبری تحلیلی انصاف نیوز". انصاف نیوز (dalam bahasa Parsi). 2017-09-17. Dicapai pada 2021-04-11.
  40. ^ "دولت سایه یا دولت فشار؟/ سعید جلیلی به دنبال چیست؟". دیدبان ایران (dalam bahasa Parsi). Dicapai pada 2021-04-11.
  41. ^ "پیشنهاد "دولت سایه " سعید جلیلی این‌بار به مجلس یازدهم". خبرآنلاین (dalam bahasa Parsi). 2020-12-25. Dicapai pada 2021-04-11.
  42. ^ "طرحی که با پیگیری جلیلی و دولت سایه، در مجلس لاریجانی تصویب و به دولت روحانی ابلاغ شد!". rajanews.com (dalam bahasa Parsi). 2020-02-29. Dicapai pada 2021-06-11.
  43. ^ "توضیحات جلیلی درباره دولت سایه". www.tabnak.ir. 2020-02-06. Dicapai pada 2021-04-11.
  44. ^ "انصراف سعید جلیلی از کاندیداتوری در صورت ثبت‌نام رئیسی". مشرق نیوز (dalam bahasa Parsi). 2021-05-13. Dicapai pada 2021-05-15.
  45. ^ "جلیلی نامزد پوششی رئیسی نیست". نامه نیوز (dalam bahasa Parsi). Dicapai pada 2021-05-15.
  46. ^ "ببینید | زاکانی و جلیلی کاندیدای پوششی رئیسی در انتخابات هستند؟". خبرآنلاین (dalam bahasa Parsi). 2021-05-15. Dicapai pada 2021-05-15.
  47. ^ "Iran opens registration for the June presidential election after Raisi died in a helicopter crash". Associated Press (dalam bahasa Inggeris). 30 May 2024. Dicapai pada 30 May 2024.
  48. ^ "Iran Presidential Election: Final Figures Put Pezeshkian and Jalili in Run-off". Iran Press (dalam bahasa Inggeris). 29 June 2024. Dicapai pada 29 June 2024.
  49. ^ "Iran heads to presidential run-off on July 5 amid record low turnout". Al Jazeera (dalam bahasa Inggeris). 29 June 2024. Dicapai pada 29 June 2024.

Pautan luar

[sunting | sunting sumber]


Jawatan politik
Didahului oleh
Ali Larijani 		Setiausaha Majlis Keselamatan Negara Tertinggi
2007–2013 		Diikuti oleh:
Ali Shamkhani
Jawatan diplomatik
Didahului oleh
Ali Larijani 		Ketua Perunding Nuklear Iran
2007–2013 		Diikuti oleh:
Mohammad Javad Zarif
Diambil daripada "https://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Saeed_Jalili&oldid=6253247"