Perumian bahasa Yunani
Perumian bahasa Yunani ialah proses transliterasi (mengalihkan huruf) atau transkripsi (mengalihkan bunyi) teks daripada abjad Yunani ke dalam abjad Latin.
Sejarah
[sunting | sunting sumber]Cara menulis dan merumikan Yunani Kuno dan Yunani Moden sangat berbeza. Bunyi huruf B (/b/) ditulis sebagai β dalam bahasa Yunani kuno tetapi kini ditulis sebagai digraf μπ , manakala β moden pula berbunyi seperti huruf V (/v/). Nama Yunani Ἰωάννης menjadi Johannes dalam bahasa Latin, kemudian John dalam Inggeris dan Ioannes dalam Bahasa Melayu, tetapi dalam bahasa Yunani moden telah menjadi Γιάννης ; ini boleh ditulis sebagai Yannis, Jani, Ioannis, Yiannis, atau Giannis, tetapi bukan Giannes atau Giannēs seperti untuk bahasa Yunani kuno. Perkataan Άγιος boleh ditulis sebagai Hagiοs, Agios, Aghios, atau Ayios, atau hanya diterjemahkan sebagai "Suci" atau "Santo" dalam versi bahasa Melayu untuk nama tempat-tempat Yunani.[1]
Nama-nama Yunani dalam bahasa Melayu banyak diambil melalui bahasa Inggeris, yang berasal daripada sistem yang dicipta oleh orang Rom pada zaman baharian. Abjad Latin dihasilkan daripada abjad Cumae, yang berasal daripada sistem tulisan Euboea. Dalam sistem ini, huruf Χ disebut /ks/ dan huruf Η disebut /h/. Beberapa huruf Yunani seperti Λ dan Σ mempunyai bentuk yang berbeza dalam sistem Rom, yang kemudiannya menjadi huruf L dan S.[2] Apabila sistem Rom digunakan untuk menulis perkataan Yunani klasik, beberapa perubahan telah dibuat – contohnya, huruf ⟨κ⟩ menjadi ⟨c⟩, ⟨αι⟩ dan ⟨οι⟩ menjadi ⟨æ⟩ dan ⟨œ⟩, dan ⟨ει⟩ dan ⟨ου⟩ diringkaskan kepada ⟨i⟩ (jarang lagi—mengikut sebutan awal—⟨e⟩) dan ⟨u⟩. Konsonan berhempus seperti ⟨θ⟩, ⟨φ⟩, ⟨ρ⟩ awalan dan ⟨χ⟩ ditulis sebagai ⟨th⟩, ⟨ph⟩, ⟨rh⟩ dan ⟨ch⟩. Oleh sebab ortografi Inggeris berbeza daripada bahasa Yunani, sarjana moden kini biasanya menulis ⟨κ⟩ sebagai ⟨k⟩ dan diftong seperti ⟨αι, οι, ει, ου⟩ sebagai ⟨ai, oi, ei, ou⟩.[3]
"Yunaninggeris" telah menjadi popular di Greece kerana pengaruh komunikasi digital daripada budaya abjad Rumi. Memandangkan muka taip dan fon Yunani tidak selalunya disokong atau kukuh, e-mel dan SMS dalam bahasa Yunani telah menggunakan pelbagai format menulisan perkataan Yunani dan trengkas menggunakan huruf rumi. Contohnya "8elo" dan "thelw" untuk θέλω , "3ava" untuk ξανά , dan "yuxi" untuk ψυχή .
Disebabkan kesukaran dalam mentransliterasi dan mengalih tulis bahasa Yunani kuno dan moden ke dalam abjad Rumi, beberapa badan kawal selia telah ditubuhkan. Pertubuhan Pemiawaian Yunani (ELOT), dengan kerjasama Pertubuhan Pemiawaian Antarabangsa (ISO), mengeluarkan satu sistem pada tahun 1983 yang telah diterima pakai secara rasmi oleh Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu, United Kingdom dan Amerika Syarikat.
Jadual
[sunting | sunting sumber]Jadual-jadual berikut menyenaraikan beberapa skema perumian daripada abjad Yunani kepada bahasa Inggeris moden. Di dalam lajur paling kanan, padanan yang paling hampir mengikut ejaan baku bahasa Melayu diberikan. Walau bagaimanapun, sila ingat bahawa format ELOT, PBB dan ISO untuk bahasa Yunani Moden bertujuan untuk digunakan dalam mana-mana bahasa yang menggunakan abjad Rumi.
Yunani Kuno
[sunting | sunting sumber]Skema perumian Persatuan Perpustakaan Amerika dan Perpustakaan Kongres menggunakan sistem "Yunani Kuno atau Abad Pertengahan" untuk semua karya dan pengarang sehingga Kejatuhan Konstantinopel pada tahun 1453,[3] walaupun bahasa Yunani Byzantium mempunyai sebutan berbeza dan ada yang menganggap bahasa Yunani "Moden" telah bermula seawal abad ke-12.[4]
Untuk memformat huruf Yunani politonik, seperti ᾤ , rujuk bahagian tentang merumikan tanda diakritik Yunani di bawah.
Yunani | Klasik[perlu rujukan] | ALA-LC[5] (2010) |
Kod Beta[6] | Melayu |
---|---|---|---|---|
α | a | a | A | a |
αι | ae | ai | AI | ai |
β | b | b | B | b |
γ | g | g | G | g |
n[n. 1] | n[n. 1] | n | ||
δ | d | d | D | d |
ε | e | e | E | e |
ει | e atau i | ei | EI | ei |
ζ | z | z | Z | z |
η | e | ē | H | e |
θ | th | th | Q | th atau t |
ι | i | i | I | i |
κ | c | k | K | k |
λ | l | l | L | l |
μ | m | m | M | m |
ν | n | n | N | n |
ξ | x | x | C | ks |
ο | o | o | O | o |
οι | oe | oi | OI | oi |
ου | u | ou | OU | u |
o | o | |||
π | p | p | P | p |
ρ | rh[n. 2] | rh[n. 2] | R | r |
r | r | |||
σ | s | s | S / S1 | s |
ς | S / S2 / J | |||
τ | t | t | T | t |
υ | y | y | U | y atau i |
u[n. 3] | u[n. 3] | u | ||
υι | ui atau yi | ui | UI | ui |
φ | ph | ph | F | f |
χ | ch | ch | X | kh |
ψ | ps | ps | Y | ps |
ω | o | ō | W | o |
- ^ a b Sebelum hentian velar yang lain, iaitu dalam kombinasi γγ, γκ, γξ, γχ
- ^ a b Dalam bahasa Yunani kuno, rho pada permulaan perkataan atau nama, dan yang kedua dalam sepasang rho di posisi medial sentiasa dianggap dihembuskan dengan kasar, tidak kira jika ada bertanda atau tidak.
- ^ a b Dalam diftong αυ, ευ, ηυ, ου, υι, ωυ .
Yunani Moden
[sunting | sunting sumber]ELOT meluluskan piawaian ELOT 743 pada tahun 1982, disemak pada tahun 2001,[7] yang skim transkripsi Jenis 2-nya (Yunani: Τύπος 2, rumi: Typos 2 ) telah diterima pakai oleh kerajaan Yunani dan Cyprus sebagai piawaian untuk perumian nama-nama pada pasport Yunani dan Cyprus. Ia juga terdiri daripada jadual transliterasi Jenis 1 (Yunani: Τύπος 1, rumi: Typos 1 ), yang telah banyak diubah suai dalam edisi kedua piawaian itu.
Versi antarabangsa ELOT 743, dengan dokumen standard bahasa Inggeris, telah diluluskan oleh PBB (V/19, 1987) dan kerajaan British juga Amerika. ISO itu diluluskan versinya, ISO 843, pada tahun 1997dengan sistem transliterasi Jenis 1 yang berbeza, yang diterima pakai empat tahun kemudian oleh ELOT, manakala PBB tidak mengemas kini versinya. Jadi transkripsi bahasa Yunani Moden ke dalam huruf Rumi yang digunakan oleh ELOT, PBB dan ISO lebih kurang setara, tetapi terdapat beberapa perbezaan kecil dalam cara ia mendekati transliterasi songsang.
Skim perumian Persatuan Perpustakaan Amerika dan Perpustakaan Kongres menggunakan sistem "Yunani Moden" untuk semua karya dan pengarang selepas Kejatuhan Konstantinopel pada tahun 1453.[3]
Dalam jadual berikut, peraturan khas untuk gabungan-gabungan vokal (αι, αυ, ει, ευ, ηυ, οι, ου, ωυ ) hanya digunakan apabila huruf ini berfungsi sebagai dwilambang. Kadang-kadang huruf ini muncul bersama dalam satu perkataan tetapi mewakili vokal yang berasingan. Dalam kes begini, setiap huruf ditranskripsikan secara berasingan mengikut peraturan biasa seperti dalam huruf tunggal. Kes-kes sedemikian ditandakan dalam ortografi Yunani dengan meletakkan tanda aksen pada huruf pertama dan bukannya kedua, atau dengan menambahkan diaeresis ( ¨ ) di atas huruf kedua. Untuk penggunaan aksen dan dieresis—contohnya, ϊ —juga lihat bahagian tentang merumikan tanda diakritik Yunani di bawah.
Yunani | Transkripsi | Transliterasi | Catatan | |||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
BGN/PCGN[8] (1962) |
ELOT 743 (transkripsi Jenis 2) (1982; 2001) |
PBB[9][12] (1987) |
ISO[13][8] (1997) |
ELOT 743, eds ke-2. (transliterasi Jenis 1)[11] (2001) |
ALA-LC[5] (2010) |
Melayu | ||
α | a | a | a | a | a | a | a | |
αι | e | ai | ai | ai | ai | ai | ai | |
αυ | av | av | av̱ | au | au | au | au | sebelum vokal atau konsonan bersuara |
af | af | sebelum konsonan tidak bersuara dan akhir kata | ||||||
β | v | v | v | v | v | v | v | |
γ | g | g | g | g | g | g | g | |
y | sebelum vokal depan | |||||||
γγ | ng | ng | ṉg | gg | gg | ng | ngg | |
γκ | g | gk | gk | gk | gk | gk | g | awal perkataan |
ng | ng | ng | tengah perkataan | |||||
γξ | nx | nx | ṉx | gx | gx | nx | nks | |
γχ | nkh | nch | ṉch | gch | gch | nch | nkh | |
δ | dh | d | d | d | d | d | d | |
d | dalam gugusan νδρ | |||||||
ε | e | e | e | e | e | e | e | |
ει | i | ei | ei | ei | ei | ei | ei | |
ευ | ev | ev | ev̱ | eu | eu | eu | eu | sebelum vokal atau konsonan bersuara |
ef | ef | sebelum konsonan tidak bersuara dan akhir kata | ||||||
ζ | z | z | z | z | z | z | z | |
η | i | i | i̱ | ī | ī / i¯ | ē | i | |
ηυ | iv | iv | i̱v̱ | īu | īu / i¯u | ēu | iu | sebelum vokal atau konsonan bersuara |
if | i̱f̱ | sebelum konsonan tidak bersuara dan akhir kata | ||||||
θ | th | th | th | th | th | th | t | untuk kosa kata biasa |
th | untuk sesetengah kata nama khas | |||||||
ι | i | i | i | i | i | i | i | |
κ | k | k | k | k | k | k | k | |
λ | l | l | l | l | l | l | l | |
μ | m | m | m | m | m | m | m | |
μπ | b | b | b | mp | mp | b | b | awal perkataan |
mp | mb | mp | mp | mp | tengah perkataan | |||
ν | n | n | n | n | n | n | n | |
ντ | d | nt | nt | nt | nt | ḏ / d_ | nt | awal perkataan |
nd | nt | tengah perkataan dan akhir perkataan | ||||||
nt | dalam gugusan ντζ | |||||||
ξ | x | x | x | x | x | x | ks | |
ο | o | o | o | o | o | o | o | |
οι | i | oi | oi | oi | oi | oi | oi | |
ου | ou | ou | ou | ou | ou | ou | ou | |
π | p | p | p | p | p | p | p | |
ρ | r | r | r | r | r | r | r | |
σ / ς | s | s | s | s | s | s | s | ς (σίγμα τελικό - sigma akhir) digunakan sebagai huruf akhir dalam sesuatu perkataan. |
τ | t | t | t | t | t | t | t | |
υ | i | y | y | y | y | y | i | untuk kosa kata biasa |
y | untuk sesetengah kata nama khas | |||||||
υι | i | yi | yi | yi | yi | ui | ui | |
φ | f | f | f | f | f | ph | f | |
χ | kh | ch | ch | ch | ch | ch | kh | |
ψ | ps | ps | ps | ps | ps | ps | ps | |
ω | o | o | o̱ | ō | ō / o¯ | ō | o | |
ωυ | oy | ou | o̱y | ōy | ōy / o¯y | ōu | ou |
Tanda diakritik
[sunting | sunting sumber]Cara tradisional menulis bahasa Yunani menggunakan tanda-tanda diakritik yang berbeza pada huruf tertentu untuk menunjukkan nada perkataan itu disebut dalam bahasa Yunani Kuno. Pada tahun 1982, cara penulisan bahasa Yunani yang tanpa nada diperkenalkan untuk bahasa Yunani moden. Kini, tanda diakritik yang tinggal ialah aksen tirus (untuk menunjukkan tekanan) dan dieresis (untuk menunjukkan bahawa dua vokal bersebelahan harus disebut secara berasingan).
Apabila diftong Yunani diberi aksen, tanda aksen diletakkan di atas huruf kedua dalam pasangan itu. Ini bermakna jika aksen berada di atas huruf pertama pasangan itu, vokal-vokal itu harus dibaca (dan dirumikan) secara berasingan. Walaupun vokal kedua tidak ditandakan dengan dieresis dalam Yunani, ELOT 743 edisi pertama dan sistem PBB meletakkan dieresis pada vokal Rumi untuk menjadikannya lebih jelas.[14][9]
Yunani | Kuno | Moden | Nama | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Klasik | ALA-LC[5] (2010) |
Kod Beta[6][n. 1] | ELOT[11] (2001) |
PBB[9] (1987) |
BGN/
PCGN [15] |
ISO[8] (1997) |
ALA-LC[5] (2010) | ||
́ | / | ´[n. 2] | aksen aksen tirus | ||||||
̀ | \ | ` | — | ´ | ` | aksen grava | |||
῾ | h[n. 3] | ( | h | — | h[n. 3] | h[n. 3] | pernafasan kasar | ||
᾿ | ) | ' | — | ' | koronis
pernafasan lancar | ||||
˜ ̑ |
= | ˆ | — | ´ | ˆ | sirkumfleks | |||
¨ | [n. 4] | + | ¨[n. 4] | [n. 4] | dieresis | ||||
ͺ | | | ¸ | — | ¸ | subskrip iota |
- ^ Tanda-tanda ini diletakkan selepas huruf jadi, cth., Ἐν ditulis E)N dan τῷ ditulis TW=|.
- ^ Dalam sistem-sistem yang mana υ dalam αυ, ευ , dan ηυ dirumikan sebagai konsonan v atau f, diftong bertekanan αύ, εύ , dan ηύ dirumikan dengan tanda aksen di atas vokal awal. Ini berbeza daripada άυ, έυ , dan ήυ dalam Yunani, yang patut dirumikan sebagai huruf-huruf yang berasingan dan bukan diftong: áÿ, éÿ, dan íÿ atau ī́ÿ atau í̱ÿ.
- ^ a b c Dalam sistem ALA-LC, h dibekalkan walaupun pernafasan kasar tidak ditandakan dalam bahasa Yunani kuno dan zaman pertengahan (contohnya, ρ awal perkataan sentiasa dianggap mempunyai pernafasan kasar) tetapi tidak dalam bahasa Yunani selepas 1453.
- Pada vokal: h sebelum vokal.
- Pada diftong: h sebelum vokal pertama.
- Pada ρ: h selepas r.
- ^ a b c Tanda dieresis menunjukkan vokal di sebelah adalah berasingan dan bukan dalam satu diftong.
Selain tanda diakritik yang memang ada dalam bahasa Yunani atau yang digunakan untuk merumikan aksaranya, ahli bahasa juga kerap menandakan kepanjangan vokal dengan makron ( ¯ ) untuk vokal panjang dan breve melengkung ( ˘ ) untuk vokal pendek. Apabila ini ditulis dalam rumi, vokal panjang biasanya ditandakan dengan makron di atas huruf, manakala vokal pendek tidak ditanda; jangan mengelirukan makron sedemikian dengan yang digunakan oleh sesetengah sistem untuk menandakan eta dan omega sebagai berbeza daripada epsilon, iota dan omikron.
Angka
[sunting | sunting sumber]Angka Attika dalam Yunani dulu menggunakan segelintir huruf (seperti heta) untuk mengira dalam gandaan 5 dan 10, yang kemudian mungkin telah mengilhamkan angka-angka Etrusca dan Rumi.
Sistem lama ini digantikan dengan angka Yunani yang menggunakan seluruh abjad, termasuk huruf yang tidak standard seperti digamma, stigma, atau sigma-tau (diletakkan di antara epsilon dan zeta), koppa (diletakkan di antara pi dan rho), dan sampi (diletakkan selepas omega). Pada tahun 2001, ELOT 743 dikemaskini untuk memperuntukkan simbol bagi aksara-aksara luar biasa ini (dalam bahasa Yunani), iaitu $ untuk stigma, + untuk koppa, dan / untuk sampi. Simbol-simbol ini tidak mempunyai versi huruf kecil. Apabila digunakan sebagai nombor, huruf-huruf ini digabungkan dengan tanda angka keraia atas ⟨ ʹ ⟩ untuk menandakan nombor dari 1 hingga 900, atau dengan keraia bawah ⟨ ͵ ⟩ bagi gandaan 1000. (Untuk jadual penuh tanda-tanda ini dan nilainya, lihat angka Yunani.)
Angka-angka ini biasanya dirumikan menjadi angka Rumi, jadi Αλέξανδρος Γ' ο Μακεδών diterjemahkan sebagai Alexander III dari Makedon dan ditransliterasi sebagai Aléxandros III o Makedṓn dan bukannya Aléxandros G' atau Aléxandros 3. Namun undang-undang Yunani dan dokumen rasmi Greece lain yang menggunakan angka-angka ini hendaklah dirumikan dengan angka "perpuluhan" Arab.
Tanda baca
[sunting | sunting sumber]Teks Yunani kuno tidak menjarakkan atau meletakkan titik di antara perkataan. Sebaliknya, perkataan ditulis secara terus-menerus (scripta continua). Kemudian, semasa zaman Helenistik, simbol-simbol yang berbeza digunakan sebagai tanda baca atau untuk pengeditan. Tanda baca begini (atau ketiadaannya) dirumikan dengan pelbagai cara, kadangkala disisipkan, atau digugurkan terus mengikut edisi moden yang berbeza.
Tanda baca Yunani moden secara amnya mengikut tanda baca Perancis selain menggunakan tanda soal khas Yunani, erotimatiko, yang berbentuk seperti koma bertitik dalam Rumi. Tanda baca Yunani yang telah diberi perumian rasmi termasuk:
Yunani | ELOT[11] (2001) |
ISO[8] (1997) |
Nama |
---|---|---|---|
; | ? | ? | Tanda soal Yunani (erotimatiko) |
. | . | . | titik/noktah (teleia) |
· | ; | ; | Koma bertitik Yunani (ano teleia) |
: | : | : | titik bertindih (ano kato teleia) |
, | , | , | koma (komma) |
! | ! | tanda seru (thavmastiko) | |
’ | ' | ' | koma terbalik (apostrofos) |
‿ ͜ |
- | - | sempang papirologi (enotikon) |
Huruf tidak lazim
[sunting | sunting sumber]Abjad Yunani mempunyai banyak versi untuk huruf yang sama, berbeza-beza mengikut tempat. Beta, contohnya, boleh ditulis sebagai Β bulat atau runcing di seluruh Greece tetapi juga sebagai (di Gortyn), dan (Thera), (Argos), (Melos), (Korintos), (Megara dan Byzantium), dan juga (Cyclades).[16] Yunani klasik dan pertengahan juga menggunakan pelbagai jenis ligatur, simbol yang digabungkan atau menyingkatkan huruf-huruf ke dalam satu, seperti yang digunakan oleh Claude Garamond pada abad ke-16 dalam muka taip grecs du roi. Kebanyakan varian ini—seperti ϖ dan untuk π, ϛ untuk σ τ, dan ϗ untuk και —kini biasanya dibetulkan kepada bentuk standard apabila ditransliterasikan. Huruf yang tiada padanan dalam abjad Yunani klasik seperti heta (Ͱ & ͱ ) pula biasanya digantikan dengan padanan bahasa Inggeris yang terdekat (dalam kes ini, h) tetapi ia terlalu nadir untuk disenaraikan dalam skim transliterasi formal.
Huruf-huruf Yunani tidak lazim yang telah diberi perumian rasmi termasuk:
Yunani | ISO[8] | ALA-LC[5] | Kod Beta[6] | Nama |
---|---|---|---|---|
Ϝ ϝ
Ͷ ͷ |
w | w | V | digamma |
Ϙ ϙ
Ϟ ϟ |
data-sort-value="" style="background: #ececec; color: #2C2C2C; vertical-align: middle; text-align: center; " class="table-na" | — | ḳ | #3 | koppa |
Ϡ ϡ
Ͳ ͳ |
colspan="2" data-sort-value="" style="background: #ececec; color: #2C2C2C; vertical-align: middle; text-align: center; " class="table-na" | — | #5 | sampi | |
Ϻ ϻ | — | #711 | san | |
Ϲ ϲ | s | s | S / S3 | sigma sabit |
Ϳ ϳ | j | — | #401 | yot |
Pemiawaian
[sunting | sunting sumber]Bunyi bahasa Yunani Moden adalah berbeza daripada bunyi-bunyi bahasa Yunani Kuno dan huruf-huruf turunannya dalam bahasa Inggeris dan bahasa-bahasa lain. Oleh sebab itu, ada pelbagai cara untuk menulis nama dan tempat Yunani dengan abjad Rumi pada abad ke-19 dan ke-20. Pertubuhan Pemiawaian Yunani (ELOT) mengeluarkan sistemnya dengan kerjasama Pertubuhan Pemiawaian Antarabangsa (ISO) pada tahun 1983. Sistem ini telah diterima pakai (dengan sedikit pengubahsuaian) oleh Persidangan Kelima Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu mengenai Pemiawaian Nama Geografi di Montreal pada tahun 1987,[9][13] oleh Jawatankuasa Tetap United Kingdom mengenai Nama Geografi untuk Kegunaan Rasmi British (PCGN) dan oleh Lembaga Nama Geografi Amerika Syarikat (BGN) pada tahun 1996,[15] dan oleh ISO sendiri pada tahun 1997.[13][17] Perumian nama untuk tujuan rasmi (seperti pasport dan kad pengenalan) perlu menggunakan sistem ELOT di dalam negara Greece sehingga tahun 2011, apabila keputusan undang-undang membenarkan orang Yunani menggunakan ejaan alternatif [18] (seperti "Demetrios" untuk Δημήτριος ) asalkan kad pengenalan dan dokumen rasmi turut menyenaraikan bentuk standardnya (contohnya, "Demetrios ATAU Dimitrios").[19] Sistem perumian lain yang masih wujud ialah sistem 1962 BGN/PCGN[13][20] dan sistem yang digunakan oleh Persatuan Perpustakaan Amerika dan Perpustakaan Kongres Amerika Syarikat.[3]
Rujukan
[sunting | sunting sumber]- ^ Dubin, Marc. Rough Guide to the Dodecanese & East Aegean Islands, p. vi. Rough Guides (London), 2002.
- ^ Jeffery, Lilian H. The Local Scripts of Archaic Greece, p. 79. Clarendon Press (Oxford), 1961.
- ^ a b c d The Library of Congress. ALA-LC Romanization Tables: "Greek". 2010.
- ^ "Greece" in the Encyclopædia Britannica, 9th ed., Vol. XI. 1880.
- ^ a b c d e The Library of Congress. ALA-LC Romanization Tables: "Greek". 2010.
- ^ a b c Thesaurus Linguae Graecae. "The TLG Beta Code Manual 2013". University of California (Irvine), 2013.
- ^ Hellenic Organization for Standardization. "ELOT 743, 2ī Ekdosī" ΕΛΟΤ 743 2η Έκδοση [ELOT 743, 2nd ed.] (PDF) (dalam bahasa Greek). Dicapai pada 11 November 2021.
- ^ a b c d e Pedersen, Thomas T. Transliteration of Non-Roman Scripts: "Greek". 31 Julai 2005. Dicapai 22 April 2022.
- ^ a b c d Department of Technical Co-operation for Development. "Fifth United Nations Conference on the Standardization of Geographical Names: Montreal, 18—31 August 1987", Vol. I. "Report of the Conference", pp. 42–43. United Nations (New York), 1987.
- ^ Μπάμπης Κουτρούλης [Bámpīs Koutroúlīs, Babis G. Kutrulis]. Μετατροπή του ελληνικού αλφαβήτου με λατινικούς χαρακτήρες (ΕΛΟΤ 743) [Metatropī́ tou ellīnikoú alfavī́tou me latinikoús charaktī́res (ELOT 743), "Penukaran abjad Yunani kepada aksara Rumi (ELOT 743)"]. Dicapai 3 Oktober 2014. 2008. (dalam bahasa Greek)
- ^ a b c d Ελληνικός Οργανισμός Τυποποίησης [Ellīnikós Organismós Typopoíīsīs, "Pertubuhan Pemiawaian Yunani"]. ΕΛΟΤ 743, 2η Έκδοση [ELOT 743, 2ī Ekdosī, "ELOT 743, eds. ke-2"]. ELOT (Athens), 2001. (dalam bahasa Greek). Ralat petik: Tag
<ref>
tidak sah, nama "elot" digunakan secara berulang dengan kandungan yang berbeza - ^ Sistem ini serupa dengan edisi pertama ELOT 743 yang dihebahkan pada tahun 1982,[10] tetapi kini telah digantikan di dalam Greece oleh edisi kedua dari tahun 2001.[11]
- ^ a b c d United Nations Group of Experts on Geographical Names, Working Group on Romanization Systems. Report on the Current Status of United Nations Romanization Systems for Geographical Names: "Greek". United Nations (New York), 2003. Accessed 6 October 2014.
- ^ Μπάμπης Κουτρούλης [Bámpīs Koutroúlīs, Babis G. Kutrulis]. Μετατροπή του ελληνικού αλφαβήτου με λατινικούς χαρακτήρες (ΕΛΟΤ 743) Diarkibkan 2011-07-21 di Wayback Machine [Metatropī́ tou ellīnikoú alfavī́tou me latinikoús charaktī́res (ELOT 743), "Penukaran abjad Yunani kepada aksara Rumi (ELOT 743)"]. Dicapai 3 Oktober 2014. 2008. (dalam bahasa Greek)
- ^ a b United States National Geospatial-Intelligence Agency. Romanization Systems and Policies Diarkibkan 2013-02-13 di Wayback Machine: "Romanization System for Greek". 1996. Diakses pada 2 Oktober 2014.
- ^ Jeffery, Lilian H. The local scripts of archaic Greece, p. 23. Clarendon Press (Oxford), 1961.
- ^ International Organization for Standardization. "ISO 843:1997 (Penukaran aksara Yunani kepada aksara Rumi)". 2010.
- ^ Συνήγορος του Πολίτη [Synī́goros tou Polítī, "The Greek Ombudsman".] "Λατινική γραφή κατά παρέκκλιση ΕΛΟΤ 743 στις ταυτότητες και τα διαβατήρια" [Latinikī́ grafī́ katá parékklisī ELOT 743 stis taftótītes kai ta diavatī́ria, "Latin Script Exceptions to ELOT 743 on Passports and ID Cards"]. Accessed 3 October 2014. (dalam bahasa Greek)
- ^ Hellenic National Passport Center. Press Releases: "Transliteration of the Passport Holder's Name in Latin Diarkibkan 2017-11-14 di Wayback Machine". 12 February 2012. Accessed 3 October 2014. (dalam bahasa Inggeris)
- ^ Pedersen, Thomas T. Transliteration of Non-Roman Scripts: "Greek". 31 Julai 2005. Dicapai 22 April 2022.
Pautan luar
[sunting | sunting sumber]- ELOT 743 Converter, alat dalam talian percuma oleh kerajaan Yunani untuk tujuan rasmi menggunakan transkripsi ELOT edisi ke-2 (dalam bahasa Greek)
- Google Terjemah, alat dalam talian percuma yang menyediakan transliterasi PBB untuk bahasa Yunani Moden. Juga sebagai aplikasi
- Transliterate.com, alat dalam talian percuma yang menyediakan transliterasi Yunani Kuno
- Transliteration of Non-Roman Scripts, jadual-jadual dalam format pdf oleh Thomas T. Pedersen
- Penukar Greeklish penukaran Yunaninggeris kepada Yunani dan transliterasi Yunani dengan pilihan yang boleh dipilih pengguna
- Rencana yang mengandungi teks bahasa Yunani Purba (sehingga 1453)
- CS1 menggunakan tulisan bahasa Greek (el)
- Sumber CS1 bahasa Greek (el)
- Rencana dengan sumber bahasa Greek (el)
- Semua rencana dengan kenyataan tidak bersumber dari May 2019
- Instances of Lang-el using second unnamed parameter
- Bahasa Yunani
- Sistem tulisan Helenik
- Perumian Yunani