Penyiasat persendirian
Penyiasat persendirian (selalunya disingkatkan kepada PP/PI dan secara tidak rasmi dipanggil mata-mata peribadi), detektif persendirian atau ejen penyiasatan ialah orang yang boleh diupah oleh individu, kumpulan atau NGO untuk menjalankan perkhidmatan undang-undang penyiasatan. Penyiasat persendirian selalunya bekerja untuk peguam dalam kes sivil dan jenayah.
Sejarah
[sunting | sunting sumber]Pada 1833, Eugène François Vidocq, seorang askar, penjenayah dan pelayar Perancis, mengasaskan agensi detektif swasta pertama yang dikenali, "Le Bureau des Renseignements Universels pour le commerce et l'Industrie"[1] ("Pejabat Maklumat Sejagat Untuk Perdagangan dan Industri") dan mengupah bekas banduan. Penguatkuasa undang-undang rasmi cuba menutupnya berkali-kali. Pada 1842, polis menangkapnya kerana disyaki melakukan pemenjaraan yang menyalahi undang-undang dan mengambil wang dengan alasan palsu selepas beliau menyelesaikan kes penyelewengan. Vidocq kemudiannya mengesyaki bahawa ia adalah satu set-up. Beliau dijatuhi hukuman lima tahun penjara dan denda 3,000 franc, tetapi Mahkamah Rayuan membebaskannya kemudian. Vidocq diberi kredit kerana telah memperkenalkan cara penyimpanan rekod, kriminologi dan balistik kepada penyiasatan jenayah. Beliau membuat cetakan plaster pertama bagi kesan kasut. Beliau juga mencipta dakwat kekal dan kertas ikatan yang tidak boleh diubah dengan syarikat percetakannya. Bentuk antropometrik beliau masih digunakan sebahagiannya oleh polis Perancis. Beliau juga dikreditkan dalam aktiviti dermawan. Beliau mendakwa beliau tidak pernah memaklumkan sesiapa yang telah mencuri dalam usaha menolong mereka mendapatkan keperluan harian.
Banyak perkara yang dilakukan oleh penyiasat persendirian pada zaman awalnya adalah bertindak sebagai polis dalam perkara yang klien mereka rasa polis tidak dilengkapi atau sanggup lakukan. Peranan yang lebih besar untuk industri penyiasatan swasta baharu ini adalah untuk membantu syarikat dalam pertikaian buruh. Beberapa penyiasat persendirian awal menyediakan pengawal bersenjata untuk bertindak sebagai militia persendirian.[2]
Pekerjaan
[sunting | sunting sumber]Ramai detektif/penyiasat persendirian yang mempunyai pengalaman akademik dan praktikal khas sering bekerjasama dengan peguam pembelaan untuk kes hukuman mati dan pembelaan jenayah yang lain. Yang lain ialah penyiasat insurans yang menyiasat tuntutan yang mencurigakan. Sebelum berlakunya perceraian tanpa kesalahan, ramai penyiasat persendirian mencari bukti perzinaan atau kelakuan lain dalam perkahwinan untuk mewujudkan alasan perceraian.[3] Walaupun kekurangan keperluan undang-undang untuk bukti sedemikian di banyak bidang kuasa, menurut laporan akhbar, mengumpul bukti perzinaan pasangan dan pasangan atau "kelakuan buruk" lain masih belum menjadi salah satu usaha mereka yang paling menguntungkan, kerana pertaruhan itu sedang diperjuangkan sekarang. adalah hak penjagaan anak, nafkah, atau pertikaian harta perkahwinan.[2]
Penyiasat persendirian juga boleh melakukan usaha wajar untuk pelabur yang mempertimbangkan untuk melabur dengan kumpulan pelaburan, pengurus dana atau perniagaan berisiko tinggi atau usaha niaga pelaburan yang lain. Ini boleh membantu bakal pelabur mengelak daripada menjadi mangsa penipuan atau skim Ponzi. Penyiasat berlesen dan berpengalaman boleh mendedahkan pelaburan itu berisiko dan/atau pelabur mempunyai latar belakang yang mencurigakan. Ini dipanggil usaha wajar penyiasatan dan semakin berleluasa pada abad ke-21 dengan laporan awam mengenai skim Ponzi berskala besar dan kenderaan pelaburan penipuan seperti Madoff, Stanford, Petters, Rothstein dan ratusan orang lain yang dilaporkan oleh Suruhanjaya Sekuriti dan Bursa A.S bersama-sama dengan agensi penguatkuasaan undang-undang lain.
Penyiasat menyamar
[sunting | sunting sumber]Penyiasat yang menyamar, detektif yang menyamar atau ejen yang menyamar ialah orang yang menjalankan siasatan ke atas aktiviti jenayah yang disyaki atau disahkan sambil menyamar sebagai pihak ketiga yang tidak berminat. Penyiasat yang menyamar sering menyusup ke dalam kumpulan pemberontak yang disyaki, menyamar sebagai orang yang berminat untuk membeli barangan atau perkhidmatan haram dengan tujuan utama untuk mendapatkan maklumat tentang sasaran yang ditetapkan mereka.[4]
Di seluruh dunia
[sunting | sunting sumber]Banyak bidang kuasa memerlukan PP dilesenkan. Bergantung pada undang-undang tempatan, mereka mungkin membawa senjata api atau tidak. Peralatan boleh berbeza-beza, tetapi secara amnya melibatkan pelbagai jenis peralatan pengawasan dan peranti rakaman. Walaupun PP mungkin menyiasat perkara jenayah, mereka biasanya tidak memegang sebarang pihak berkuasa penguatkuasaan undang-undang berdasarkan kedudukan itu, tanpa mengira lesen. Kuasa penyiasat persendirian biasanya sama dengan warganegara lain (pegawai penguatkuasa undang-undang tidak bertugas atau bersara yang berkhidmat sebagai PP boleh mengekalkan kuasa polis mereka pada setiap masa, bergantung pada bidang kuasa). Mereka dijangka menyimpan nota terperinci dan bersedia untuk memberi keterangan di mahkamah mengenai sebarang pemerhatian mereka bagi pihak anak guam mereka. Penjagaan yang tinggi diperlukan untuk kekal dalam skop undang-undang; jika tidak, penyiasat mungkin menghadapi tuduhan jenayah. Waktu kerja yang tidak teratur juga mungkin diperlukan semasa melakukan kerja pengawasan.[2]
Penyiasat persendirian yang terkenal
[sunting | sunting sumber]Dalam realiti
[sunting | sunting sumber]- P. Balasubramaniam
- Rick Crouch
- David Fechheimer
- Charles Frederick Field
- Dashiell Hammett (juga seorang pengarang fiksyen detektif yang terkenal)
- Justin Hopson
- Anthony Pellicano
- Allan Pinkerton
- Josiah "Tink" Thompson
- Kate Warne
- David P. Weber
Dalam fiksyen
[sunting | sunting sumber]
Jika watak di bawah tidak memenuhi kriteria ketat penyiasat persendirian (iaitu tersedia untuk disewa) ia dinyatakan dalam kurungan.
Amerika
[sunting | sunting sumber]Bengali
[sunting | sunting sumber]Eropah
[sunting | sunting sumber]Komik, novel grafik dan manga
[sunting | sunting sumber]Filem dan televisyen
[sunting | sunting sumber]- Paul Drake (Perry Mason)
- Angel (Buffy the Vampire Slayer)
- Chip n' Dale dari Rescue Rangers iterations.[5]
- Phryne Fisher
- Laura Holt
- Thomas Magnum
- Richard Castle
- Jessica Jones
- Joe Mannix
- Veronica Mars
- Michael Westen
- Adrian Monk
- Jim Rockford
- Simon & Simon
- Shawn Spencer
- Sherlock Hound
- Hetty Wainthropp
- Frank Marker
- Frankie Drake
Fiksyen kanak-kanak
[sunting | sunting sumber]- Basil of Baker Street
- The Bloodhound Gang (Detektif juvana amatur)
- Nancy Drew (Detektif juvana amatur)
- The Hardy Boys (Detektif juvana amatur)
- Three Investigators (Detektif juvana amatur)
- Encyclopedia Brown (Detektif juvana amatur)
Dalam permainan video
[sunting | sunting sumber]Lihat juga
[sunting | sunting sumber]
Rujukan
[sunting | sunting sumber]- ^ Historique des détectives et enquêteurs privés et grandes dates de la profession (dalam bahasa Perancis) Diarkibkan 15 Mac 2008 di Wayback Machine – "Le Bureau des Renseignements Universels pour le commerce et l'Industrie”
- ^ a b c "Private Detectives and Investigators" (dalam bahasa Inggeris). United States Department of Labor, Occupational Outlook Handbook, 2010-2011 Edition. 2010. Diarkibkan daripada yang asal pada 2015-07-02.
- ^ Azizan, Hariati (18 Disember 2011). "Upah Penyiasat Persendirian Awasi Gerak Geri Pasangan". Kuala Lumpur: Mstar. Dicapai pada 9 Januari 2022.
- ^ "What does an Undercover Detective do? (with pictures)" (dalam bahasa Inggeris). Wisegeekedu.com. 2015-06-26. Diarkibkan daripada yang asal pada 2015-07-09. Dicapai pada 2015-07-27.
- ^ Erickson, Hal (2005). Television Cartoon Shows: An Illustrated Encyclopedia, 1949 Through 2003 (dalam bahasa Inggeris) (ed. 2nd). McFarland & Co. m/s. 201–202. ISBN 978-1476665993.
Penyiasat persendirian
[sunting | sunting sumber] |
Wikimedia Commons mempunyai media berkaitan Penyiasat persendirian |
- Maklumat Biro Statistik Buruh (dalam bahasa Inggeris)
- Rtl live
