Kontroversi pelaburan Khazanah-FashionValet 2024
 Kedai FashionValet di Publika, Kuala Lumpur. | |
| Lokasi | Malaysia |
|---|---|
| Jenis | Kontroversi kewangan |
| Penyebab | Kerugian pelaburan oleh Khazanah Nasional dan Permodalan Nasional Berhad (PNB) dalam FashionValet |
| Hadirin | Khazanah, PNB, FashionValet |
| Hasil | Kecaman awam, audit diarahkan oleh Perdana Menteri Anwar Ibrahim, siasatan oleh Suruhanjaya Pencegahan Rasuah Malaysia (SPRM) |
Kontroversi pelaburan Khazanah-FashionValet bermula apabila Kementerian Kewangan mendedahkan pada 29 Oktober 2024 dalam jawapan parlimen bahawa syarikat-syarikat pelaburan negara, Khazanah Nasional dan Permodalan Nasional Berhad (PNB), merekodkan kerugian besar RM43.9 juta (AS $10.74 juta) daripada penjualan kepentingan minoriti mereka dalam e-platform perdagangan FashionValet, yang diasaskan bersama oleh usahawan Vivy Yusof dan suaminya, Fadzaruddin Shah Anuar.[1] Pada asalnya bernilai RM47 juta, saham itu dijual pada harga RM3.1 juta,[2] mengundang kecaman awam dan gesaan untuk lebih telus, serta siasatan oleh Suruhanjaya Pencegahan Rasuah Malaysia (SPRM). Kontroversi ini menarik perhatian kepada amalan pengurusan dan pelaburan oleh entiti berkaitan kerajaan, serta sokongan mereka untuk syarikat pemula tempatan.[3][4]
Latar belakang
[sunting | sunting sumber]FashionValet telah ditubuhkan pada tahun 2010 oleh pasangan suami isteri Vivy Yusof dan Fadzaruddin Shah Anuar. Syarikat ini pada mulanya menumpukan pada menawarkan pilihan pilihan jenama fesyen tempatan dan antarabangsa. Platform itu kemudiannya berkembang untuk memasukkan jenama dalaman dUCK dan Lilit yang memenuhi keperluan pengguna fesyen sederhana.[5]
Rekod kewangan yang difailkan dengan Suruhanjaya Syarikat Malaysia (SSM) menunjukkan bahawa FashionValet mengalami kerugian tahunan berturut-turut dari 2012 hingga 2017, dengan kerugian bersih meningkat dari RM166,793 pada 2012 ke RM10.7 juta pada 2017.[6] Menjelang 2017, jumlah aset syarikat meningkat kepada RM14.7 juta, manakala jumlah liabiliti meningkat kepada RM11.7 juta.[6]
Pada tahun 2018, FashionValet telah membeli syarikat 30 Maple Sdn Bhd, yang mengendalikan jenama tudung dUCK dan dimiliki oleh Vivy dan Fadzaruddin, dengan harga RM95 juta.[7] Khazanah dan PNB, dua entiti pelaburan berkaitan kerajaan di Malaysia, telah melabur sejumlah RM47 juta ke dalam FashionValet. Khazanah melabur RM27 juta untuk pegangan sebanyak 9%, dan PNB telah menyumbang RM20 juta. Pelaburan ini bertujuan untuk menyokong perniagaan e-dagang tempatan yang berpotensi untuk berkembang.[1][6]
Pandemik COVID-19 telah menimbulkan cabaran yang besar bagi FashionValet dengan menjejaskan penjuakan di lokasi runcit fizikal dan operasi dalam talian. Pada 2022, syarikat ini beralih dari model perniagaan pelbagai jenama untuk memberi tumpuan kepada jenama dalaman, namun masalah kewangan terus berlanjutan. Rekod kewangan bagi tahun fiskal yang berakhir pada 31 Disember 2022 menunjukkan bahawa FashionValet mencatatkan kerugian bersih RM34.5 juta, dengan pendapatan dilaporkan sebanyak RM112.8 juta.[6]
Menjelang akhir 2023, Khazanah dan PNB melupuskan pegangan mereka kepada NXBT Partners Sdn Bhd, sebuah syarikat pegangan pelaburan yang dimiliki oleh CEO TIME dotCom, Afzal Abdul Rahim, yang mengakibatkan kerugian sebanyak RM43.9 juta.[2][8] Sumber menyifatkan penjualan kepada NXBT Partners sebagai "fire sale" disebabkan saham tersebut dijual lebih jauh di bawah nilai intrinsik. Dilaporkan bahawa NXBT Partners telah membayar kira-kira US $1.1 juta untuk pegangan saham 51.25% dalam FashionValet. Dokumen kewangan menunjukkan bahawa kerugian terkumpul FashionValet telah mencapai RM127.6 juta setakat 31 Disember 2023.[8]
Siasatan
[sunting | sunting sumber]Ketua Pesuruhjaya SPRM, Azam Baki, menyatakan bahawa siasatan terhadap FashionValet dijalankan di bawah Seksyen 18 Akta SPRM 2009 berkaitan dengan penghantaran tuntutan palsu. Pada peringkat awal siasatan, SPRM merampas beberapa dokumen kewangan dari Kementerian Kewangan, Khazanah, dan PNB.[3][9]
Pada 4 November 2024, Suruhanjaya Pencegahan Rasuah Malaysia (SPRM) menjalankan serbuan di empat lokasi yang dikaitkan dengan kes ini, termasuk pejabat FashionValet, Khazanah, PNB, dan Kementerian Kewangan.[9]
Pada 5 November 2024, pengasas FashionValet, Vivy Yusof dan Fadzarudin Shah Anuar, hadir di ibu pejabat SPRM di Putrajaya untuk memberi kenyataan buat kali pertama. Sesi soal siasat ini berlanjutan sehingga lewat malam, dan pasangan tersebut kembali untuk sesi tambahan pada 6 November 2024.[10] SPRM turut mengesahkan bahawa siasatan melibatkan semakan aliran tunai yang diterima oleh pengasas FashionValet daripada pelaburan oleh Khazanah Nasional dan PNB.[11][12] Menurut Azam Baki, SPRM sedang meneliti kaedah penerimaan dan penggunaan pelaburan oleh FashionValet serta telah mengambil kenyataan daripada sembilan saksi setakat ini. Pasangan pengasas dijangka akan dipanggil semula untuk melengkapkan proses pengumpulan bukti.[13]
Pada 7 November 2024, SPRM mengumumkan pembekuan 11 akaun peribadi dan enam akaun syarikat milik pasangan pengasas, dengan nilai anggaran RM1.1 juta. Serbuan yang dilakukan di kediaman mereka di Mont Kiara, Kuala Lumpur pada 6 November turut melibatkan rampasan beberapa barangan mewah, termasuk 11 beg tangan dan seutas jam tangan berjenama, dengan nilai anggaran keseluruhan RM200,000.[14][15]
Pada 8 November 2024, SPRM melaporkan bahawa beberapa transaksi mencurigakan dikesan dalam dokumen yang diperoleh sepanjang siasatan melibatkan FashionValet Sdn Bhd dan 30 Maple Sdn Bhd. Bahagian perakaunan forensik SPRM sedang menyemak sekitar 50 hingga 60 kotak dokumen yang berkaitan, merangkumi transaksi dari 2018 hingga 2023, dengan tumpuan pada aliran dana dan perbelanjaan bagi menentukan sebarang elemen rasuah atau penipuan.[7] Azam Baki turut menyatakan bahawa pasangan pengasas dikehendaki memberikan maklumat tambahan mengenai barangan mewah yang dipamerkan di media sosial untuk memastikan sama ada barangan tersebut berkaitan dengan dana pelaburan daripada Khazanah dan PNB.[7]
Reaksi
[sunting | sunting sumber]Pendedahan kerugian kewangan tersebut telah mencetuskan kritikan awam yang meluas dan seruan untuk kebertanggungjawaban. Pengguna media sosial telah mengkritik gaya hidup Vivy Yusof yang memaparkan barangan mewah, termasuk beg tangan dan kasut, yang menimbulkan kemarahan atas tanggapan berlakunya pengurusan yang tidak cekap.[16] Kebimbangan timbul mengenai cara FashionValet memperoleh pelaburan walaupun mengalami kerugian berterusan.[17]
Pada 31 Oktober 2024, Menteri Komunikasi Fahmi Fadzil meminta Khazanah, PNB, dan FashionValet memberikan penjelasan tentang pelaburan tersebut, sambil menekankan kepentingan untuk menangani kebimbangan awam.[4][18]
Pada 1 November 2024, pengasas FashionValet, Vivy Yusof dan Fadzarudin Shah Anuar, mengumumkan keputusan mereka untuk meletakkan jawatan. Dalam suatu kenyataan umum, Vivy menyatakan kekesalannya atas kesan kerugian terhadap Khazanah dan PNB serta menyatakan bahawa perletakan jawatan mereka bertujuan untuk membolehkan FashionValet meneruskan rancangan pemulihan.[19] Namun bekas Timbalan Pendakwa Raya, Liyana Marzuki, menyifatkan peletakan jawatan pengasas bersama tersebut sebagai tindakan untuk mengelak akauntabiliti.[17]
Pengarah FashionValet, Aireen Omar, mempertahankan syarikat tersebut dan pengasasnya, serta menafikan bahawa terdapat penipuan atau salah laku kewangan oleh Vivy Yusof dan Fadzarudin Shah Anuar. Beliau menyatakan bahawa kerugian RM43.9 juta disebabkan oleh cabaran perniagaan semasa pandemik COVID-19 dan menolak dakwaan penyelewengan, sambil menekankan kesan yang dialami oleh para peruncit dalam industri secara keseluruhan. Aireen mengkritik penilaian awam tanpa pengetahuan penuh dan menyeru dialog yang lebih konstruktif.[20]
Pemimpin politik menyuarakan pelbagai pendapat mengenai isu ini. Ahli Parlimen Petaling Jaya, Lee Chean Chung, meminta agar Khazanah menjelaskan rasional pelaburannya dalam FashionValet dan mempersoalkan mengapa tidak ada campurtangan yang lebih awal. Beliau menekankan kepentingan ketelusan, terutamanya dalam pelaburan yang berisiko tinggi.[21]
Semasa perbahasan dasar Rang Undang-Undang Perbekalan 2025 pada 4 November 2024, Ahli Parlimen Bandar Kuching, Kelvin Yii, menyeru penambahbaikan sistematik kepada tadbir urus dan akauntabiliti syarikat berkaitan kerajaan (GLC) dan syarikat pelaburan berkaitan kerajaan (GLIC). Beliau menekankan keperluan untuk kawalan ketat dan proses pemantauan yang teliti bagi pelaburan awam, menegaskan bahawa untung rugi adalah lumrah pelaburan, tetapi pembaziran perlu diminimumkan.[22]
Ahli Parlimen Pendang, Awang Hashim, menekankan kepentingan memperbaiki prosedur tadbir urus bagi pelaburan GLIC untuk memastikan dana awam diurus dengan bertanggungjawab, menyatakan bahawa permohonan maaf dan peletakan jawatan sahaja tidak memadai apabila dana awam yang besar dipertaruhkan. Ahli Parlimen Masjid Tanah, Mas Ermieyati Samsudin, sependapat, menyeru pemantauan ketat untuk mengelakkan penggunaan sumber awam secara cuai.[22]
Bekas Ahli Parlimen Damansara, Tony Pua, mempertahankan amalan modal teroka, dengan menyatakan bahawa pelaburan sedemikian sememangnya melibatkan risiko, termasuk kemungkinan kegagalan. Beliau menegaskan bahawa kerugian adalah sebahagian daripada landskap modal teroka dan harus dilihat dalam konteks yang lebih luas.[21]
Pada 7 November 2024, Jawatankuasa Kira-Kira Wang Negara (PAC) yang diketuai oleh pengerusi Mas Ermieyati Samsudin mengumumkan bahawa ia akan memulakan prosiding untuk meneliti kerugian pelaburan yang ditanggung oleh Khazanah Nasional Berhad dan Permodalan Nasional Berhad dalam FashionValet.[23]
Rujukan
[sunting | sunting sumber]- ^ a b Amin, Luqman (October 29, 2024). "Khazanah, PNB sold their RM47 mil stakes in FashionValet for just RM3.1 mil — MOF". The Edge Malaysia (dalam bahasa Inggeris). Dicapai pada November 6, 2024.
- ^ a b Asila Jalil (November 1, 2024). "Khazanah "responsibly exited" FashionValet in late 2023". New Straits Times (dalam bahasa Inggeris). Dicapai pada November 6, 2024.
- ^ a b "SPRM rampas dokumen dari MoF, Khazanah dalam siasatan Fashion Valet". Free Malaysia Today (dalam bahasa Inggeris). November 4, 2024. Dicapai pada November 6, 2024.
- ^ a b Azmi, Hadi (November 4, 2024). "US$10 million Fashion Valet fail prompts Anwar to probe Malaysia sovereign fund selections". South China Morning Post (dalam bahasa Inggeris). Dicapai pada November 6, 2024.
- ^ "FASHIONVALET | Shop Asia's biggest designer brands online | Shop women's clothes, shoes, bags & accessories | FashionValet". www.fashionvalet.com. Dicapai pada 2017-06-07.
- ^ a b c d Isamudin, Diyana (November 4, 2024). "FashionValet rugi lima tahun berturut-turut sebelum pelaburan Khazanah, PNB". Berita Harian. Dicapai pada November 7, 2024.
- ^ a b c "Suspicious transactions detected in Fashion Valet probe, says Azam". Free Malaysia Today. November 8, 2024. Dicapai pada November 8, 2024.
- ^ a b Khaw, Claudia (September 6, 2024). "We investigated FashionValet's alleged "fire sale" with SSM reports, here's what we found". Vulcan Post (dalam bahasa Inggeris). Dicapai pada November 6, 2024.
- ^ a b Leong, Adeline (November 5, 2024). "SPRM serbu pejabat FashionValet, Vivy Yusof & suami dipanggil beri kenyataan". The Rakyat Post (dalam bahasa Inggeris). Dicapai pada November 6, 2024.
- ^ Anis, Mazwin Nik (November 6, 2024). "Pengasas FashionValet hadir di Ibu Pejabat SPRM untuk disoal berhubung kerugian RM43.9 juta". The Star (dalam bahasa Inggeris). Dicapai pada November 6, 2024.
- ^ Bernama (November 12, 2024). "MACC probing cash flow received by FashionValet founders". Malaysiakini (dalam bahasa Inggeris). Dicapai pada November 12, 2024.
- ^ "SPRM siasat aliran tunai diterima pasangan pengasas FashionValet". Astro Awani. November 12, 2024. Dicapai pada November 12, 2024.
- ^ "MACC reviewing, investigating cash flow received by FashionValet founders, says Azam Baki". The Star (dalam bahasa Inggeris). November 11, 2024. Dicapai pada November 12, 2024.
- ^ Ibrahim, Mohd Iskandar (November 6, 2024). "Skandal FashionValet: SPRM sita 11 beg tangan, jam berjenama mewah". Berita Harian. Dicapai pada November 6, 2024.
- ^ "SPRM beku akaun peribadi, syarikat milik Vivy Yusof, Fadzarudin Shah bernilai RM1.1j; sita 11 beg tangan dan jam mewah untuk siasatan FashionValet". Malay Mail (dalam bahasa Inggeris). November 7, 2024. Dicapai pada November 7, 2024.
- ^ Azmi, Hadi (November 6, 2024). "Anger, intrigue as Malaysians turn to AI to scrutinise Fashion Valet losses". South China Morning Post (dalam bahasa Inggeris). Dicapai pada November 6, 2024.
- ^ a b Basaruddin, Aisyah (November 4, 2024). "FashionValet issue: 'Resigning not a responsible move; it's running away'". Sinar Daily (dalam bahasa Inggeris). Dicapai pada November 7, 2024.
- ^ Bernama (October 31, 2024). "Let PNB, Khazanah explain RM43.9m losses from selling FashionValet stakes, says Fahmi". The Edge Malaysia (dalam bahasa Inggeris). Dicapai pada November 6, 2024.
- ^ Khaw, Claudia (November 1, 2024). "Vivy Yusof, husband exit FashionValet after controversy". The Malaysian Reserve (dalam bahasa Inggeris). Dicapai pada November 6, 2024.
- ^ Perimbanayagam, Kalbana (November 4, 2024). "Aireen on FashionValet: No such thing as financial fraud". New Straits Times (dalam bahasa Inggeris). Dicapai pada November 8, 2024.
- ^ a b Tan, Tarrence (November 6, 2024). "MPs continue demand for answers over FashionValet issue". The Star (dalam bahasa Inggeris). Dicapai pada November 6, 2024.
- ^ a b "MPs call for greater governance and transparency in GLC, GLIC investments". The Star (dalam bahasa Inggeris). November 4, 2024. Dicapai pada November 7, 2024.
- ^ Aqilah, Ili; Hariz Mohd; Shakira Buang (November 7, 2024). "PAC to grill Khazanah, PNB on FashionValet". Malaysiakini (dalam bahasa Inggeris). Dicapai pada November 8, 2024.