Kerdil sub-perang
Kerdil sub-perang (Jawi: کرديل سوب-ڤيرڠ) atau kerdil perang berjisim planet ialah objek astronomi yang terbentuk dengan cara yang sama seperti bintang dan kerdil perang (iaitu melalui keruntuhan awan gas) tetapi mempunyai jisim planet, oleh itu mengikut takrifan di bawah jisim had untuk pelakuran termonuklear deuterium (kira-kira 13 MJ).[1] Sesetengah penyelidik memanggilnya planet meta[2] manakala yang lain memanggilnya kerdil perang berjisim planet. [3] Mereka kadangkala dikategorikan sebagai kerdil perang kelas spektrum Y.
Penerangan
[sunting | sunting sumber]Kerdil sub-perang terbentuk dalam bentuk bintang, melalui keruntuhan awan gas (mungkin dengan bantuan hakisan foto) tetapi tidak ada kesefahaman di kalangan ahli astronomi sama ada proses pembentukan perlu diambil kira semasa mengelaskan objek sebagai sebuah planet.[4] Kerdil sub-perang terapung bebas tidak dapat dibezakan secara pemerhatian daripada planet meta, yang pada asalnya terbentuk di sekeliling bintang dan dikeluarkan dari orbit. Begitu juga, kerdil sub-perang yang terbentuk terapung bebas dalam kelompok bintang boleh ditangkap ke orbit mengelilingi bintang, menjadikan kerja membezakan kerdil sub-perang dan planet yang besar juga sukar. Takrifan untuk istilah "kerdil sub-perang" telah dikemukakan oleh Kumpulan Kerja IAU mengenai Planet-Planet Tambahan (WGESP), yang menakrifkannya sebagai jasad terapung bebas yang terdapat dalam kelompok bintang muda di bawah potongan jisim bawah kerdil perang.[5]
Had jisim yang lebih rendah
[sunting | sunting sumber]Jisim awan gas terkecil yang boleh runtuh untuk membentuk kerdil sub-perang ialah kira-kira 1 jisim Musytari (MJ).[6] Ini kerana untuk runtuh oleh penguncupan graviti memerlukan pemancaran tenaga sebagai haba dan ini dihadkan oleh kelegapan gas.[7] Satu calon 3 MJ turut diterangkan dalam penerbitan 2007. [8]
Lihat juga
[sunting | sunting sumber]- Kerdil perang
- Fusor (astronomi)
- Planet gergasi
- Musytari Panas
- Kerdil merah
- Planet meta
- Objek subnajam
- Senarai jenis planet
- Senarai objek astronomi
Rujukan
[sunting | sunting sumber]- ^ Working Group on Extrasolar Planets – Definition of a "Planet" Diarkibkan 16 September 2006 di Wayback Machine POSITION STATEMENT ON THE DEFINITION OF A "PLANET" (IAU)
- ^ Delorme, P. (December 2012). "CFBDSIR2149-0403: a 4–7 Jupiter-mass rogue planet in the young moving group AB Doradus ?". Astronomy & Astrophysics. 548: A26. arXiv:1210.0305. Bibcode:2012A&A...548A..26D. doi:10.1051/0004-6361/201219984. Unknown parameter
|displayauthors=ignored (bantuan) - ^ Luhman, K. L. (21 April 2014). "Discovery of a ~250 K Brown Dwarf at 2 pc from the Sun". The Astrophysical Journal Letters. 786 (2): L18. arXiv:1404.6501. Bibcode:2014ApJ...786L..18L. doi:10.1088/2041-8205/786/2/L18.
- ^ What is a Planet? Debate Forces New Definition, by Robert Roy Britt, 2 November 2000
- ^ IAU WGESP, 'Position Statement on the Definition of "Planet"', 28 February 2003
- ^ Boss, Alan P.; Basri, Gibor; Kumar, Shiv S.; Liebert, James; Martín, Eduardo L.; Reipurth, Bo; Zinnecker, Hans (2003), "Nomenclature: Brown Dwarfs, Gas Giant Planets, and ?", Brown Dwarfs, 211: 529, Bibcode:2003IAUS..211..529B
- ^ Scholz, Alexander; Geers, Vincent; Jayawardhana, Ray; Fissel, Laura; Lee, Eve; Lafreniere, David; Tamura, Motohide (2009), "Substellar Objects in Nearby Young Clusters (Sonyc): The Bottom of the Initial Mass Function in Ngc 1333", The Astrophysical Journal, 702 (1): 805–822, arXiv:0907.2243v1, Bibcode:2009ApJ...702..805S, doi:10.1088/0004-637X/702/1/805
- ^ Scholz, Aleks; Jayawardhana, Ray (2007), "Dusty disks at the bottom of the IMF", The Astrophysical Journal, 672 (1): L49–L52, arXiv:0711.2510v1, Bibcode:2008ApJ...672L..49S, doi:10.1086/526340
