Geografi Korea Utara
Koordinat: 40°00′N 127°00′E / 40.000°N 127.000°E
Korea Utara terletak di Asia Timur di separuh utara Semenanjung Korea bersempadan dengan tiga negara; China di sepanjang Sungai Amnok, Rusia di sepanjang Sungai Tumen, dan Korea Selatan ke arah selatan.
Topografi dan saliran
[sunting | sunting sumber]
Kawasan ini terdiri daripada bukit-bukau dan gunung-ganang yang dipisahkan oleh lembah yang sempit dan dalam. Dataran pesisirnya luas di barat dan tidak putus di timur.
Pelawat Eropah awal ke Korea menyatakan bahawa negara itu menyerupai "laut dalam ribut kencang" kerana banyak rangkaian gunung berturut-turut yang merentasi semenanjung. Sebanyak 80 peratus kawasan daratan Korea Utara terdiri daripada gunung dan dataran tinggi, dengan semua gunung semenanjung dengan ketinggian 2,000 meter (6,600 ka) atau lebih terletak di Korea Utara. Sebilangan besar penduduk tinggal di dataran rata dan dataran rendah.
Gunung Paektu, titik tertinggi di Korea Utara pada ketinggian 2,743 m (9,003 kaki), ialah gunung berapi berhampiran Manchuria dengan dataran tinggi lava basalt dengan ketinggian antara 1,400 meter (4.600 ka) dan 2,000 meter (6.600 ka) di atas permukaan laut. Banjaran Hamgyong, yang terletak di bahagian hujung timur laut semenanjung, mempunyai banyak puncak tinggi, termasuk Kwanmobong pada jarak sekitar 2,541 meter (8,337 ka).
Banjaran utama lain termasuk Pergunungan Rangrim, yang terletak di bahagian utara-tengah Korea Utara dan mengunjur ke arah utara-selatan, menjadikan komunikasi antara bahagian timur dan barat negara tersebut agak sukar; dan Banjaran Kangnam, yang membentang di sepanjang sempadan Korea Utara-China. Geumgangsan, yang sering ditulis sebagai Gunung Kumgang, atau Gunung Berlian, (sekitar 1,638 meter (5,374 ka)) di Banjaran Thaebaek, yang merentang ke Korea Selatan, terkenal dengan keindahan pemandangannya.
Bagi sebahagian besar Korea Utara, datarannya adalah kecil. Dataran yang paling luas ialah dataran Pyongyang dan Chaeryŏng, masing-masing meliputi sekitar 500 km2. Memandangkan gunung-gunung di pantai timur mempunyai kecerunan menjunam ke arah laut, dataran di situ adalah lebih kecil daripada yang di pantai barat.
Pergunungan di bahagian utara dan timur Korea Utara membentuk daerah aliran sungai untuk sebahagian besar sungainya, yang mengalir ke arah barat dan lepas ke Laut Kuning dan Teluk Korea. Sungai yang terpanjang ialah Sungai Amnok, yang dapat dilalui sejauh 678 km daripada 790 kilometer (490 bt) panjangnya. Sungai Tuman, salah satu daripada beberapa buah sungai utama yang mengalir ke Laut Jepun, adalah yang kedua terpanjang dengan 521 kilometer (324 bt) tetapi hanya dapat dilalui sejauh 85 kilometer (53 bt) kerana topografi pergunungan.
Sungai terpanjang ketiga, Sungai Taedong, mengalir melalui Pyongyang dan dapat dilalui sejauh 245 daripada 397 km. Tasiknya cenderung kecil kerana kurangnya aktiviti glasier dan kestabilan kerak bumi di rantau ini. Tidak seperti negara jiran Jepun atau utara China, Korea Utara mengalami hanya beberapa gempa bumi yang teruk. Negara ini memiliki sejumlah spa alami dan sumber air panas, yang jumlahnya 124 buah menurut satu sumber Korea Utara.[1]
Iklim
[sunting | sunting sumber]
Korea Utara mempunyai kombinasi iklim benua dan iklim lautan, dengan empat musim yang berbeza.[2][3] Sebilangan besar Korea Utara diklasifikasikan sebagai iklim kebenuaan lembap dalam skema pengelasan iklim Köppen, dengan musim panas yang hangat dan musim sejuk yang sejuk dan kering. Pada musim panas, terdapat musim hujan yang pendek yang dipanggil changma.[4]
Musim sejuk yang panjang membawa cuaca sejuk menggigit dan langit cerah yang diselingi ribut salji akibat angin utara dan barat laut yang bertiup dari Siberia. Purata suhu tinggi dan rendah harian untuk Pyongyang pada bulan Januari ialah −3 dan −13 °C (27 dan 9 °F). Rata-rata, salji turun selama tiga puluh tujuh hari semasa musim sejuk. Musim sejuknya pula sangat teruk di kawasan pergunungan utara.[2]
Musim panasnya cenderung pendek, hangat, lembap, dan hujan kerana angin monsun selatan dan tenggara yang membawa udara lembap dari Lautan Pasifik. Musim bunga dan musim luruhnya pula ialah musim peralihan yang ditandai dengan suhu nyaman dan angin berubah-ubah dan membawa cuaca yang paling menyenangkan. Purata suhu tinggi dan rendah harian untuk Pyongyang pada bulan Ogos ialah 29 dan 20 °C (84 dan 68 °F).[2]
Rata-rata lebih kurang 60% daripada semua kerpasan berlaku dari bulan Jun hingga September. Bahaya semula jadi termasuk kemarau lewat musim bunga yang sering diikuti oleh banjir yang teruk. Taufan pula mempengaruhi semenanjung itu sekurang-kurangnya sekali setiap musim panas atau awal musim luruh.[2] Kekeringan yang bermula pada bulan Jun 2015, menurut Agensi Berita Pusat Korea, adalah yang paling teruk dalam 100 tahun.[5]
Persekitaran
[sunting | sunting sumber]
Persekitaran Korea Utara beragam, merangkumi ekosistem alpain, hutan, tanah pertanian, ekosistem air tawar, dan laut.[6]
Dalam beberapa tahun terakhir, persekitarannya telah dilaporkan berada dalam keadaan "krisis", "bencana", atau "runtuh".[7][8][9]
Penanaman, pembalakan, dan bencana alam semuanya memberi tekanan kepada hutan Korea Utara. Semasa krisis ekonomi tahun 1990-an, penebangan hutan bertambah cepat kerana orang ramai beralih ke hutan untuk menyediakan kayu bakar dan makanan. Ini seterusnya menyebabkan hakisan tanah, penipisan tanah, dan peningkatan risiko banjir. Sebagai tindak balas, pemerintah telah mempromosikan program penanaman pokok.[7][8][9][10] Berdasarkan imej satelit, dianggarkan pada tahun 2013 bahawa 40% perlindungan hutan telah hilang sejak tahun 1985.[11] Dasar pemulihan hutan telah digunapakai pada tahun 2012.[12]
Sempadan, garis pantai, dan pulau
[sunting | sunting sumber]
Korea Utara memiliki luas 120,538 km², 120,408 km² daripadanya ialah daratan dan 130 km² ialah perairan. Ia mempunyai 1,671.5 kilometer (1.038.6 bt) sempadan tanah; daripada jumlah ini, 1.416 kilometer (880 bt) adalah dengan China, 238 kilometer (148 bt) dengan Korea Selatan, dan 17.5 kilometer (10.9 bt) dengan Rusia.
Semenanjung Korea membentang sekitar 1,000 kilometer (620 bt) ke arah selatan dari daratan benua Asia timur laut. Garis pantai 8,460 kilometer (5.260 bt) Korea sangat tidak teratur, dan Korea Utara menyumbang 2,495 kilometer (1,550 bt) daripadanya, kira-kira satu pertiga. Sebanyak 3579 buah pulau terletak berdekatan dengan Semenanjung Korea, kebanyakannya di sepanjang pantai selatan dan barat.[13]
Bahagian selatan pantai timurnya membentuk bahagian utara Teluk Korea Timur. Di tanjung Musu Dan, ia berakhir dan pantai membelok tajam ke arah utara.
Tuntutan maritim
[sunting | sunting sumber]Pemerintah Korea Utara mendakwa perairan wilayah membentang 12 batu nautika (22,2 km; 13,8 bt) dari pantai. Ia juga menuntut zon ekonomi eksklusif 200 batu nautika (370,4 km; 230,2 bt) dari pantai.[14] Di samping itu, sempadan tentera maritim yang terletak 50 batu nautika (92,6 km; 57,5 bt) di luar pantai di Laut Jepun (Laut Timur Korea) dan 200 batu nautika (370,4 km; 230,2 bt) di luar pantai di Laut Kuning menandakan perairan dan ruang udara mereka iaitu kapal dan pesawat asing dilarang masuk tanpa kebenaran.
Perairan Laut Kuning dibatasi antara Korea Utara dan Korea Selatan oleh Garis Batas Utara yang dipertikaikan yang ditarik oleh Perintah Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu (Korea) pada awal 1950-an dan tidak diiktiraf secara rasmi oleh Korea Utara. Pertikaian antara kapal tentera laut Korea Utara dan Selatan telah berlaku di kawasan ini. Sebanyak lima pertikaian cukup terkenal telah dilaporkan dalam berita (tiga pada tahun 2009 dan dua pada tahun 2010).
Sumber dan penggunaan tanah
[sunting | sunting sumber]Sumber semula jadi termasuk arang batu, petroleum, plumbum, tungsten, zink, grafit, magnesit, bijih besi, tembaga, emas, pirit, garam, fluorspar dan tenaga air.
Guna tanah
[sunting | sunting sumber]| tanah pertanian | 19.5% |
| tanaman kekal | 1.9% |
| padang rumput kekal | 0.4% |
| hutan | 46.0% |
| yang lain | 32.2% |
| [15] | |
Tanah berair
[sunting | sunting sumber]- 14,600 km² (2003)
Jumlah sumber air yang boleh diperbaharui
[sunting | sunting sumber]- 77.15 km3 (2011)
Pengeluaran air tawar (domestik/perindustrian/pertanian)
[sunting | sunting sumber]- jumlah: 8.66 km3/thn (10%/13%/76%)
- per kapita: 360.6 m3/thn (2005)
Lihat juga
[sunting | sunting sumber]Senarai:
- Senarai bandar di Korea Utara
- Senarai kepulauan Korea
- Senarai tasik Korea
- Senarai taman negara Korea
- Senarai sungai Korea
- Senarai gunung di Korea
Rujukan
[sunting | sunting sumber]- ^ "Topography and Drainage". countrystudies.us. U.S. Library of Congress. Dicapai pada 17 June 2018.
- ^ a b c d "North Korea Country Studies. Climate". Lcweb2.loc.gov. Diarkibkan daripada yang asal pada 12 December 2012. Dicapai pada 23 June 2010.
- ^ United Nations Environmental Programme. "DPR Korea: State of the Environment, 2003" (PDF). m/s. 12. Diarkibkan daripada yang asal (PDF) pada 2004-08-31.
- ^ Federal Research Division of the US Library of Congress (2007). "North Korea – Climate". Country Studies. Diarkibkan daripada yang asal pada 27 September 2006. Dicapai pada 1 August 2007.
- ^ "North Korea says it faces worst drought in a century". BBC. 17 June 2015. Diarkibkan daripada yang asal pada 18 June 2015. Dicapai pada 19 June 2015.
- ^ United Nations Environmental Programme. "DPR Korea: State of the Environment, 2003" (PDF). m/s. 13, 52. Diarkibkan daripada yang asal (PDF) pada 2004-08-31.
- ^ a b Tenenbaum, David J. (2005). "International Health: North Korean Catastrophe". Environ Health Perspect. 113 (1): A26. doi:10.1289/ehp.113-a26. PMC 1253723. PMID 15643724.
- ^ a b McKenna, Phil (March 6, 2013). "Inside North Korea's Environmental Collapse". PBS. Diarkibkan daripada yang asal pada December 23, 2014.
- ^ a b Kirby, Alex (August 27, 2004). "North Korea's environment crisis". BBC. Diarkibkan daripada yang asal pada February 21, 2006.
- ^ "The Environment Is So Bad in North Korea, They'll Even Let Americans Help". The Atlantic Wire. April 3, 2012. Diarkibkan daripada yang asal pada June 6, 2013.
- ^ Raven, Peter (2013-09-09). "Engaging North Korea through Biodiversity Protection". Science & Diplomacy. 2 (3). Diarkibkan daripada yang asal pada 2013-10-29.
- ^ Bruce Songhak Chung (31 December 2020). "North Korean Forestlands Have Rebounded in Recent Years". 38 North. The Henry L. Stimson Center. Dicapai pada 6 January 2021.
- ^ SINA Corporation news service website Mar 29, 2010 see "Archived copy". Diarkibkan daripada yang asal pada 2013-12-31. Dicapai pada 2013-12-28.CS1 maint: archived copy as title (link)
- ^ Prescott & Schofield 2001, m/s. 25.
- ^ 2011
Karya yang dipetik
[sunting | sunting sumber]- Prescott, John Robert Victor; Schofield, Clive H. (2001). Furness, Shelagh (penyunting). "Undelimited Maritime Boundaries of the Asian Rim in the Pacific Ocean". Maritime Briefing. Durham: International Boundaries Research Unit, University of Durham. 3. ISBN 978-1-897643-43-3.
Bacaan lanjut
[sunting | sunting sumber]- Dormels, Rainer. Korea utara bandar-Bandar: kemudahan Industri, struktur dalaman dan typification. Jimoondang, 2014. ISBN 978-89-6297-167-5ISBN 978-89-6297-167-5
Pautan luaran
[sunting | sunting sumber]- North Korea Uncovered, (Google Earth Korea Utara), pemetaan komprehensif Korea Utara di Google Earth