Lembayung
| lembayung لمبايوڠ  | |
|---|---|
| Koordinat warna | |
| Hex triplet | #8000FF |
| sRGBB (r, g, b) | (128, 0, 255) |
| CMYKH (c, m, y, k) | (50, 100, 0, 0) |
| HSV (h, s, v) | (270°, 100%, 100%) |
| Sumber | [Unsourced]en:Category:WikiProject Color articles needing infobox sources |
| B: Dinormalkan kepada [0–255] (bit) H: Dinormalkan kepada [0–100] (ratus) | |
Lembayung (Jawi: لمبايوڠ) ialah berbagai warna antara nila dan ungu. Ia juga merujuk kepada warna cahaya di satu hujung spektrum nampak, sekitar 380–420 nm / 380–450 nm.
Dalam model warna RGB yang digunakan pada skrin komputer dan televisyen, warna ungu lembayung dihasilkan dengan mencampurkan cahaya merah dan biru, dengan melebihkan warna biru daripada warna merah.
Warna ungu, termasuk ungu lembayung mempunyai sejarah yang lama berkaitan kerabat diraja. Pada asalnya, ia disebabkan oleh warna ungu Tyrian yang sangat mahal pada zaman dahulu. Dari segi sejarah, model warna RYB yang digunakan oleh pelukis iaitu warna ungu lembayung dan ungu, dihasilkan dengan kombinasi pigmen merah dan biru dan kedua-dua warna ini terletak antara warna biru dan merah dalam roda warna. Dalam model warna CMYK yang digunakan dalam percetakan, warna ungu lembayung dihasilkan dengan gabungan pigmen magenta dan sian dengan lebih banyak magenta daripada sian.
Kaisar Rom memakai toga berwarna ungu, begitu juga maharaja Bizantium. Dalam lukisan Cina, warna ungu dan/atau ungu lembayung mewakili "penyatuan mengatasi keduaan Yin dan Yang" dan "keharmonian alam semesta"[1] Menurut tinjauan di Eropah dan Amerika Syarikat, warna ungu dan/atau ungu lembayung ialah warna yang paling banyak dikaitkan dengan kemewahan dan individualisme, yang tidak konvensional, dibuat-buat dan samar-samar. [2]
Perkataan 'violet' sebagai nama warna berasal daripada bahasa Inggeris Tengah dan bahasa Perancis lama 'violete', bagi menggantikan nama bunga violet, Latin viola, Penggunaan pertamanya yang dicatatkan sebagai nama warna dalam bahasa Inggeris ialah pada tahun 1370. [3]
Violet berkait rapat dengan ungu. Istilah violet dan ungu kedua-duanya mempunyai makna yang berbeza dalam bahasa dan negara yang berbeza. Malah terdapat kekeliruan dalam kalangan penutur asli bahasa Inggeris moden mengenai istilah ungu dan violet.[4] Penutur bahasa Inggeris merujuk kepada warna spektrum yang didominasi oleh warna biru selepas biru, sebagai violet, tetapi warna ini digelar warna ungu oleh ramai penutur di Amerika Syarikat. Dalam sesetengah teks istilah violet merujuk kepada warna antara merah dan biru. Namun, terdapat juga teks autoritatif dari United Kingdom yang menyatakan bahawa warna dalam julat yang sama ini merujuk kepada istilah ungu. Apabila memasukkan bahasa selain daripada bahasa Inggeris, dan zaman selain daripada zaman moden, ketidakpastian tentang makna istilah warna violet dan ungu adalah lebih besar.[5] Oleh kerana halaman Wikipedia ini mengandungi sumbangan daripada pengarang yang berasal dari pelbagai negara dan bahasa ibunda yang berbeza, mungkin terdapat penggunaan istilah warna violet dan ungu yang tidak konsisten.
Lihat juga
[sunting | sunting sumber]Sinar gama · Sinar X · Ultraungu · Boleh nampak · Inframerah · Sinar terahertz · Mikrogelombang · Radio  ← frekuensi lebih tinggi panjang gelombang lebih panjang → | |
| Boleh nampak (optik) | |
| Mikrogelombang | |
| Radio | |
| Jenis panjang gelombang | |
- ^ Elliot, Charlene (Winter 2008). "Purple pasts: Color codification in the ancient world". Law and Social Inquiry. 33 (1): 173–194.
- ^ Eva Heller, Psychologie de la couleur: effets et symboliques. p. 4. "La plus individualist et extravagant des coulours." (associated by 26 percent of respondents to survey with "extravagance", by 22 percent with "individualism" , 24 percent with "vanity", 21 percent with "ambiguity").
- ^ Maerz and Paul A Dictionary of Color New York: 1930 McGraw-Hill Page 207
- ^ Fehrman, K.R.; Fehrman, C. (2004). Color - the secret influence. Upper Saddle River: Pearson Education.
- ^ Tager, A.; Kirchner, E.; Fedorovskaya, E. (2021). "Computational evidence of first extensive usage of violet in the 1860s". Color Research & Application: 1–17. doi:10.1002/col.22638.