Undekana
Nama | |
---|---|
Nama IUPAC pilihan
Undekana[1] | |
Pengecam | |
Imej model 3D Jmol
|
|
1697099 | |
ChEBI | |
ChEMBL | |
ChemSpider | |
ECHA InfoCard | 100.013.001 |
Nombor EC |
|
MeSH | undecane |
PubChem CID
|
|
Nombor RTECS |
|
UNII | |
Nombor PBB | 2330 |
CompTox Dashboard (EPA)
|
|
| |
| |
Sifat | |
C11H24 | |
Jisim molar | 156.31 g·mol−1 |
Rupa bentuk | Cecair tak berwarna |
Bau | Seperti petrol atau tiada bau |
Ketumpatan | 740 mg mL−1 |
Takat lebur | −26.6 hingga −25.0 °C; −15.8 hingga −12.9 °F; 246.6 hingga 248.2 K |
Takat didih | 193 hingga 197 °C; 379 hingga 386 °F; 466 hingga 470 K |
log P | 6.312 |
Tekanan wap | 55 Pa (25 °C)[2] |
Pemalar hukum Henry (kH)
|
5.4 nmol Pa−1 kg−1 |
-131.84·10−6 cm3/mol | |
Indeks biasan (nD)
|
1.417 |
Termokimia | |
Muatan haba tentu, C | 345.05 J K−1 mol−1 |
Entropi molar piawai S |
458.15 J K−1 mol−1 |
Entalpi pembentukan
piawai (ΔfH⦵298) |
−329.8–−324.6 kJ mol−1 |
Entalpi pembakaran
piawai (ΔcH⦵298) |
−7.4339–−7.4287 MJ mol−1 |
Bahaya | |
Piktogram GHS | |
Perkataan isyarat GHS | Danger |
H304, H315, H319, H331, H335 | |
P261, P301+310, P305+351+338, P311, P331 | |
Takat kilat | 62.0 °C (143.6 °F; 335.1 K) |
Sebatian berkaitan | |
Alkana berkaitan
|
|
Kecuali jika dinyatakan sebaliknya, data diberikan untuk bahan-bahan dalam keadaan piawainya (pada 25 °C [77 °F], 100 kPa). | |
pengesahan (apa yang perlu: / ?) | |
Rujukan kotak info | |
Undekana (juga hendekana) ialah sebatian hidrokarbon alkana cecair dengan formula kimia CH3(CH2)9CH3. Ia digunakan sebagai penarik seksual ringan dalam pelbagai organisma rama-rama dan lipas serta bahan isyarat amaran bagi sebilangan semut.[3] Ia memiliki 159 buah isomer.[4]
Undekana juga boleh digunakan sebagai piawai dalaman dalam kromatografi gas apabila menguruskan hidrokarbon lain. Oleh kerana takat didih undekana (196 °C) banyak dikenali, ia boleh digunakan sebagai perbandingan dalam masa pengekalan dalam kromatografi gas bagi molekul dengan struktur yang baru diketahui. Sebagai contoh, jika seseorang bekerja dengan lajur kapilari metil silikon bersambung silang 50 m dengan suhu ketuhar meningkat perlahan, bermula sekitar 60 °C, molekul 11 karbon seperti undekana boleh digunakan sebagai standard dalaman untuk dibandingkan dengan masa pengekalan molekul 10, 11 atau 12 karbon lain, bergantung pada strukturnya.
Rujukan
[sunting | sunting sumber]- ^ "undecane - Compound Summary". PubChem Compound. USA: National Center for Biotechnology Information. 16 September 2004. Identification and Related Records. Dicapai pada 5 January 2012.
- ^ Yaws, Carl L. (1999). Chemical Properties Handbook. New York: McGraw-Hill. m/s. 159–179. ISBN 0-07-073401-1.
- ^ Hölldobler B, Wilson EO (1990). The Ants. Harvard University Press. m/s. 287. ISBN 0-674-04075-9.
- ^ Stoermer, Martin (2023). "Undecane Isomers". figshare. doi:10.6084/M9.FIGSHARE.24309724.
Pautan luar
[sunting | sunting sumber]- Undecane at Dr. Duke's Phytochemical and Ethnobotanical Databases