Pergi ke kandungan

Shire

Daripada Wikipedia, ensiklopedia bebas.


Jambatan Kepala Tiga <i>Shire</i>, tempat tiga shire di England (Cheshire, Derbyshire dan Staffordshire) bertemu.

Shire (ejaan Melayu, Syier; sebutan /ʃaɪər/, juga /ʃɪər/ ) ialah istilah tradisional untuk pembahagian tanah pentadbiran di Britania Raya dan beberapa negara berbahasa Inggeris yang lain. Ia secara umumnya sama maksud dengan kaunti (seperti Cheshire dan Worcestershire). Kaunti-kaunti Britania adalah antara bahagian negara tertua yang masih wujud di dunia.

Ia pertama kali digunakan di Wessex dari permulaan penempatan Inggeris-Saxon, dan tersebar ke sebahagian besar seluruh England pada abad ke-10. Ketika ini, 23 kaunti mempunyai akhiran "-shire" di England, 23 di Scotland dan 10 di Wales. Di beberapa bahagian luar bandar Australia, shire ialah kawasan kerajaan tempatan; walau bagaimanapun, di Australia, shire tidak sama maksud dengan kaunti, yang merupakan bahagian pentadbiran tanah.

Etimologi

[sunting | sunting sumber]
Perkataan "scire" bertulisan tangan
Perkataan "scira" bertulisan tangan
Hikayat Inggeris-Saxon menyebut tempat berakhir atau berawal dengan 'scire' atau 'scira'.

Perkataan shire berasal daripada bahasa Inggeris Kuno sċir, daripada Proto-Jerman skizo (Jerman Tinggi Kuno: scira), menandakan 'tanggungan rasmi' sesebuah 'daerah di bawah gabenor', dan 'penjagaan'. Di UK, shire menjadi sinonim dengan county, istilah pentadbiran yang diperkenalkan kepada England melalui Penaklukan Norman pada akhir abad kesebelas. Dalam penggunaan Britania kontemporari, perkataan county juga merujuk kepada shire, terutamanya di tempat-tempat seperti Shire Hall (Dewan Syier) .

Di kawasan dengan sebutan rotik, seperti Scotland, perkataan shire disebut /ʃaɪər/; dalam bidang sebutan bukan rotik, R akhir adalah senyap, melainkan perkataan seterusnya bermula dalam bunyi vokal. Di England dan Wales, apabila shire ialah akhiran nama tempat, vokal tidak ditekankan dan biasanya dipendekkan (dimonoftongkan); sebutan termasuk /ʃər/ dan /ʃɪər/, dengan sebutan R akhir bergantung pada kerotikan. Vokal biasanya dikurangkan kepada satu schwa, seperti dalam Leicestershire /ˈlɛstərʃər/ atau /ˈlɛstərʃɪər/ dan Berkshire /ˈbɑːrkʃər/ /ˈbɑːrkʃɪər/ .

Asal usul

[sunting | sunting sumber]

Sistem ini pertama kali digunakan dalam kerajaan Wessex dari permulaan penempatan Inggeris-Saxon, dan tersebar ke sebahagian besar seluruh England pada abad ke-10, bersama-sama dengan penguasaan politik kerajaan Saxon Barat. Dalam Domesday (1086), bandar York dibahagikan kepada syier. Kawasan pertama Scotland telah dicipta di kawasan penempatan Inggeris seperti Lothian dan Border, pada abad ke-9. Raja David I lebih konsisten mencipta syier dan melantik syerif di sepanjang tanah rendah Scotland. [1]

Batu Tiga Syier (dengan batu ukiran dalaman yang lebih kecil bertarikh 1736), di Batheaston, menandakan tempat bertemunya kaunti bersejarah Gloucestershire, Wiltshire dan Somerset (kemudian Somersetshire)

Syier pada zaman awal ditadbir oleh ealdorman dan pada zaman Inggeris-Saxon kemudiannya oleh seorang pegawai diraja yang dikenali sebagai "shire reeve (pegawai syier)" atau syerif.[2] Syeir dibahagikan kepada ratusan atau <i>wapentake</i>, walaupun bahagian pentadbiran lain yang kurang biasa wujud. Nama alternatif untuk syier ialah "kesyieran (sheriffdom)" sehingga pembaharuan mahkamah syerif memisahkan kedua-dua konsep itu. Frasa "kaunti syier" digunakan, secara tidak rasmi, untuk kaunti bukan metropolitan di England, khususnya yang bukan kawasan penguasa kesatuan tempatan. Di Scotland perkataan "kaunti" tidak terpakai untuk syier. Walaupun "kaunti" muncul dalam beberapa teks, syier adalah nama biasa sehingga kaunti untuk tujuan berkanun diwujudkan pada abad ke-19. Di Ireland syier tidak digunakan untuk kaunti.

Dalam kebanyakan kes, "pekan syier" ialah pusat kerajaan bagi syier, atau dari segi sejarah. Kadangkala tatanama syier wujud walaupun di tempat yang "kaunti" digunakan sebagai ganti "syier" seperti di, contohnya, Kentville di Nova Scotia.[3]

Syier di United Kingdom

[sunting | sunting sumber]

Syier juga merujuk, dalam erti kata yang lebih kecil, kepada kaunti purba dengan nama yang berakhir dengan "shire". Kaunti-kaunti ini biasanya (walaupun tidak selalu) dinamakan sempena bandar kaunti mereka. Akhiran -shire dilampirkan pada kebanyakan nama kaunti England, Scotland dan Wales. Ia cenderung tidak ditemui dalam nama shire yang merupakan bahagian yang sedia ada. Essex, Kent, dan Sussex, sebagai contoh, tidak pernah mempunyai -shire, kerana masing-masing mewakili bekas kerajaan Inggeris-Saxon. Begitu juga Cornwall yang merupakan sebuah kerajaan British sebelum ia menjadi kaunti Inggeris. Istilah syier tidak digunakan dalam nama enam kaunti tradisional Ireland Utara .

Nama syier di England

[sunting | sunting sumber]
Kaunti bersejarah England — merah menunjukkan daerah "-shire", oren menunjukkan tempat akhiran "-shire" kadangkala digunakan

Kaunti-kaunti di England yang mengandungi akhiran "-shire" terdiri daripada: Bedfordshire, Berkshire, Buckinghamshire, Cambridgeshire, Cheshire, Derbyshire, Gloucestershire, Hampshire, Herefordshire, Hertfordshire, Huntingdonshire, Lancashire, Lincolnshire, Leicestershire, Northamptonshire, Nottinghamshire, Oxfordshire, Shropshire, Staffordshire, Warwickshire, Wiltshire, Worcestershire dan Yorkshire. Kaunti-kaunti ini, di sempadan sejarah mereka, meliputi lebih sedikit daripada separuh kawasan England. Kaunti yang tidak menggunakan "-shire" terutamanya di tiga kawasan, di tenggara, barat daya dan jauh di utara England. Beberapa kaunti ini tidak lagi wujud sebagai unit pentadbiran, atau telah dikurangkan sempadan pentadbirannya oleh pembaharuan kerajaan tempatan. Beberapa pihak berkuasa pengganti mengekalkan nama daerah "-shire", seperti Yorkshire Utara, Yorkshire Timur, Yorkshire Selatan, Yorkshire Barat dan Gloucestershire Selatan.

Kaunti Devon secara sejarah dikenali sebagai Devonshire, walaupun ini tidak lagi nama rasmi.[4] Malah, ia telah dikekalkan oleh Rejimen Devonshire dan Dorset sehingga penggabungan pada 2007. Begitu juga, Dorset, Rutland dan Somerset dahulunya dikenali sebagai Dorsetshire, Rutlandshire dan Somersetshire, tetapi istilah ini tidak lagi rasmi dan jarang digunakan di luar penduduk tempatan.

Hexhamshire ialah sebuah kaunti di timur laut England dari awal abad ke-12 hingga 1572, ketika ia dimasukkan ke dalam Northumberland .

Nama syier di Scotland

[sunting | sunting sumber]
Rencana utama: Syier di Scotland

Di Scotland, hampir tidak terjejas oleh penaklukan Norman di England, perkataan "shire" mengatasi "kaunti" sehingga abad ke-19. Sumber terawal mempunyai penggunaan akhiran "-shire" yang sama seperti di England (walaupun dalam Scots ini selalunya "schyr"). Kemudian "Shire" muncul sebagai perkataan yang berasingan.

Nama syier di Scotland terdiri daripada Aberdeenshire, Ayrshire, Banffshire, Berwickshire, Clackmannanshire, Cromartyshire, Dumfriesshire, Dunbartonshire, Inverness-shire, Kincardineshire, Kinross-shire, Kirkcudbrightshire, Lanarkshire, Morayshire, Nairnshire, Peeblesshire, Perthshire, Renfrewshire, Ross-shire, Roxburghshire, Selkirkshire, Stirlingshire, dan Wigtownshire.

Di Scotland empat shire mempunyai nama alternatif dengan akhiran "-shire": Angus (Forfarshire), Lothian Timur (Haddingtonshire), Lothian Tengah (Edinburghshire) dan Lothian Barat (Linlithgowshire).

Sutherland kadangkala masih dirujuk sebagai Sutherlandshire. Begitu juga, Argyllshire, Buteshire, Caithness-shire dan Fifeshire kadangkala ditemui. Juga, Morayshire sebelum ini dipanggil Elginshire. Terdapat perdebatan tentang sama ada Argyllshire pernah benar-benar digunakan.

Nama syier di Wales

[sunting | sunting sumber]

Syier di Wales yang mengandungi akhiran "-shire" (Sir sebelum nama dalam bahasa Wales) terdiri daripada: Brecknockshire (atau Breconshire), Caernarfonshire (atau Carnarvonshire), Cardiganshire (dalam bahasa Wales- Ceredigion), Carmarthenshire, Denbighshire, Flintshire, Monmouthshire, Montgomeryshire, Pembrokeshire dan Radnorshire. Di Wales, daerah Merioneth dan Glamorgan kadangkala dirujuk dengan akhiran "shire". Satu-satunya kaunti tradisional Wales yang tidak pernah mengambil "shire" dalam bahasa Inggeris ialah Anglesey; dalam bahasa Wales ia dirujuk sebagai 'Sir Fôn'.

Syier yang bukan kaunti

[sunting | sunting sumber]

Akhiran "-shire" boleh menjadi istilah umum yang merujuk kepada daerah. Ia tidak memperoleh hubungan yang kukuh dengan kaunti sehingga kemudian. Selain daripada ini, istilah ini digunakan untuk beberapa daerah lain. Bedlingtonshire, Craikshire, Norhamshire dan Islandshire adalah eksklaf Kaunti Durham, yang telah dimasukkan ke dalam Northumberland atau Yorkshire pada 1844. Akhiran ini juga digunakan untuk ratusan, <i>wapentake</i> dan liberti seperti Allertonshire, Blackburnshire, Halfshire, Howdenshire, Leylandshire, Powdershire, Pydarshire, Richmondshire, Riponshire, Salfordshire, Triggshire, Tynemouthshire, West Derbyshire and Wivelshire, kaunti korporat seperti Hullshire, dan daerah lain seperti Applebyshire, Bamburghshire, Carlisleshire, Coldinghamshire, Cravenshire, Hallamshire, Mashamshire dan Yetholmshire. Richmondshire sehingga 2023, ialah nama daerah kerajaan tempatan di Yorkshire Utara . [5] [6]

Syier bukan daerah adalah sangat biasa di Scotland. Kinross-shire dan Clackmannanshire boleh dikatakan masih ada dari daerah tersebut. Syier bukan daerah di Scotland termasuk Coldinghamshire dan Yetholmshire .

"The Shires"

[sunting | sunting sumber]

Dalam bahasa sehari-hari, istilah "the Shires" telah digunakan untuk merujuk kepada kaunti-kaunti tersebut, terutamanya di selatan Midlands, yang sebahagian besarnya masih luar bandar dan yang secara stereotaipnya dianggap sebagai tempat yang memungkinkan gaya hidup yang lebih bermasyarakat .

Syier di Amerika Syarikat

[sunting | sunting sumber]

New York dan New England

[sunting | sunting sumber]

Sebelum Wilayah New York diberikan bahagian pentadbiran kaunti dan perkenan diraja pada 1683, kawasan jajahan demang awal terdiri daripada York Shire, serta Albany dan Ulster, selepas tiga gelaran yang dipegang oleh Putera James: Demang York, Demang Albany, Mangku Ulster . Walaupun ini pada asasnya dinamakan semula sebagai penempatan teras Belanda, mereka dengan cepat ditukar kepada tujuan Inggeris, manakala Belanda kekal dalam tanah jajahan, berbanding dengan amalan Pengusiran Akadia kemudiannya. Sintesis Inggeris-Belanda selanjutnya berlaku apabila Putera James menggubal Dominion New England dan kemudian apabila Putera William III mengambil alih melalui Revolusi Keagungan .

Perkataan itu juga kekal dalam nama negeri New Hampshire, yang pengasas bersamanya, John Mason, menamakan wilayahnya sebagai Wilayah Hampshire Baharu sempena kaunti di Inggeris, Hampshire .

Vermont mempunyai 14 kaunti – masing-masing mempunyai satu kerusi kaunti atau Syier, kecuali Bandar Shire Barat Daya Vermont di mana terdapat Syier Selatan – Bennington dan Syier Utara – Manchester.

Virginia

[sunting | sunting sumber]

Pada 1634, lapan syier telah dicipta di Jajahan Virginia atas perintah Charles I, Raja England. Mereka dinamakan semula sebagai kaunti hanya beberapa tahun kemudian. Berikut ialah senarai:

  • Syier Accomac (sejak 1642 Kaunti Northampton, Virginia)
  • Syier Bandar Charles (sejak 1637 Kaunti Bandar Charles, Virginia)
  • Syier Sungai Charles (sejak 1643 Kaunti York, Virginia)
  • Syier Bandar Elizabeth (menjadi Kaunti Bandar Elizabeth, Virginia pada 1643)
  • Syier Henrico (kemudian menjadi Kaunti Henrico, Virginia)
  • Syier Bandar James (kira-kira 1642-43 Kaunti Bandar James, Virginia)
  • Syier Sungai Warwick (menjadi disatukan dengan Bandar Newport News, Virginia)
  • Syier Warrosquyoake (menjadi Pulau Kaunti Wight, Virginia)

Hari ini, konsep "syier" masih wujud dalam undang-undang Virginia. Ia ditakrifkan sebagai bahagian pentadbiran separa autonomi bagi Bandar-Kaunti yang disatukan. Pada masa ini tiada syier wujud di komanwel dan peruntukan pentadbiran sebahagian besarnya tidak diketahui. [7]

Syier di Australia

[sunting | sunting sumber]

Syier ialah perkataan yang paling biasa di Australia untuk kawasan kerajaan tempatan (KKT) luar bandar New South Wales, Wilayah Utara, Queensland, Victoria dan Australia Barat, menggunakan istilah syier untuk unit ini; wilayah Pulau Krismas dan Kepulauan Cocos (Keeling) juga merupakan syier. Sebaliknya, Australia Selatan menggunakan daerah dan wilayah untuk unit KKT luar bandarnya, manakala Tasmania menggunakan perbandaran. Syier secara amnya tidak dapat dibezakan daripada pekan, boro, perbandaran atau bandar.

Tiga KKT di metropolitan luar Sydney dan empat di metropolitan luar Melbourne mempunyai populasi melebihi pekan atau perbandaran, tetapi mengekalkan kawasan belukar dan/atau kawasan separa luar bandar yang ketara, dan kebanyakannya terus menggunakan syier dalam gelaran mereka manakala yang lain telah menggugurkannya daripada mereka. "Syier-bandar" ini ialah:

Melbourne:

  • Syier Kardinia
  • Syier Semenanjung Mornington
  • Syier Nillumbik
  • Syier Pakenham (1862–1994)
  • Syier Banjaran Yarra

Sydney:

  • Syier Hornsby
  • Syier Sutherland
  • Syier Bukit ("Syier Taman", sebelum ini "Syier Bukit Baulkham")

Lihat juga

[sunting | sunting sumber]

Rujukan

[sunting | sunting sumber]
  1. ^ Wallace, James (1890). The Sheriffdom of Clackmannan. A sketch of its history with a list of its sheriffs and excerpts from the records of court compiled from public documents and other authorities with preparatory notes on the office of Sheriff in Scotland, his powers and duties. Edinburgh: James Thin. m/s. 7–19.
  2. ^ "The Anglo-Saxon origins of the English counties". British Library. Dicapai pada 19 November 2024.
  3. ^ Coleman, Ed (19 May 2015). "How Kentville became the shiretown". Annapolis Valley Register. SaltWire. Dicapai pada 3 November 2020.
  4. ^ "RootsWeb.com Home Page". freepages.genealogy.rootsweb.ancestry.com. Diarkibkan daripada yang asal pada 3 June 2016.
  5. ^ "Next steps for new unitary councils in Cumbria, North Yorkshire and Somerset". GOV.UK (dalam bahasa Inggeris). Dicapai pada 20 November 2024.
  6. ^ "The new council". North Yorkshire County Council. Dicapai pada 20 November 2024.
  7. ^ "§ 15.2-3534. Optional provisions of consolidation agreement". law.lis.virginia.gov. Dicapai pada 2021-10-05.
Diambil daripada "https://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Shire&oldid=6412238"