Pergi ke kandungan

Psikologi perbandingan

Daripada Wikipedia, ensiklopedia bebas.

Psikologi perbandingan merujuk kajian saintifik terhadap tingkah laku dan proses mental pada haiwan bukan manusia, terutamanya kerana ini berkaitan dengan sejarah filogenetik, keertian penyesuaian, dan perkembangan tingkah laku. Penyelidikan di kawasan ini mengalamatkan banyak isu berlainan, menggunakan banyak kaedah berlainan, dan menjelajahi tingkah laku pada banyak spesies berlainan, daripada serangga hingga primat.[1][2]

Psikologi perbandingan kadang-kadang diandaikan menegaskan perbandingan silang spesies, termasuk yang antara manusia dengan haiwan. Walau bagaimanapun, sesetengah penyelidik berasa bahawa perbandingan terus tidak patut menjadi satu-satu tumpuan psikologi perbandingan dan bahawa fokus yang mendalam terhadap organisma tunggal untuk memahami tingkah lakunya hanyalah yang diingini; jika tidak lebih demikian. Donald Dewsbury menyemak kerja beberapa orang ahli psikologi dan takrifan mereka dan menyimpulkan bahawa objek psikologi perbandingan adalah untuk mengasaskan prinsip keluasan makna tertumpu pada kedua-dua penyebaban proksimat dan muktamad.[3]

Menggunakan pendekatan perbandingan terhadap tingkah laku membolehkan penilaian sasaran tingkah laku daripada empat sudut pandangan pelengkap berlainan, dimajukan oleh Niko Tinbergen.[4] Pertama, seseorang boleh bertanya tentang betap pervasif tingkah laku merentasi spesies (contohnya, sebiasa mana tingkah laku sesama spesies haiwan). Kedua, seseorang itu boleh bertanya tentang cara tingkah laku menyumbang kepada kejayaan pembiakan sepanjang hidup pada individu yang menunjukkan tingkah laku itu (contohnya, adakah tingkah laku menyebabkan haiwan menghasilkan lebih anak daripada haiwan yang tidak menunjukkan tingkah laku). Kedua-dua pertanyaan ini menyediakan satu teori untuk sebab muktamad tingkah laku.

Ketiga, seseorang itu boleh menanyakan mekanisme yang terlibat dalam tingkah laku (contohnya, komponen psikologi, tingkah laku, dan persekitaran apa yang diperlukan dan cukup untuk generasi tingkah laku itu). Keempat, penyelidik boleh bertanya tentang perkembangan tingkah laku pada individu (contohnya, pengalaman kebalighan, pembelajaran, dan sosial apa yang mesti dilalui oleh individu untuk menujukkan tingkah laku). Kedua-dua pertanyaan ini pula menyediakan satu teori untuk sebab proksimat tingkah laku. Untuk lebih perincian lihat empat soalan Tinbergen.

Ahli psikologi perbandingan ketara

[sunting | sunting sumber]

Ahli psikologi perbandingan ketara, dalam erti luas, termasuklah:

Kebanyakan daripada ini giat dalam bidang selain psikologi haiwan; ini merupakan ciri ahli psikologi perbandingan.

Bidang berkaitan

[sunting | sunting sumber]

Bidang psikologi dan disiplin lain yang terletak dalam, atau bertindi dengan, psikologi perbandingan termasuklah:

  1. ^ "Dewsbury, D. 1978"
  2. ^ Papini, M.R. (2003). Comparative Psychology. In Handbook of Research Methods in Experimental Psychology. Ed. Stephen F. Davis. Blackwell. Malden, MA.
  3. ^ Dewsbury, D. (1984). Comparative Psychology in the Twentieth Century. Hutchinson Ross Publishing Company. Stroudsburg, PA.
  4. ^ Tinbergen, N. (1963). "On aims and methods of ethology". Zeitschrift fur Tierpsychologie. 20: 410–33.
  • Haque, Amber (2004), "Psychology from Islamic Perspective: Contributions of Early Muslim Scholars and Challenges to Contemporary Muslim Psychologists", Journal of Religion and Health, 43 (4): 357–77, doi:10.1007/s10943-004-4302-z
  • Plott, C. (2000), Global History of Philosophy: The Period of Scholasticism, Motilal Banarsidass, ISBN 81-208-0551-8

The Donald Dewsbury book mentioned above, Comparative Psychology in the Twentieth Century tersenarai di abebooks.com

Bacaan lanjut

[sunting | sunting sumber]

Pautan luar

[sunting | sunting sumber]