Penzamanan Mesir Kuno
Penzamanan Mesir Kuno (Tulisan Jawi: ڤنزامانن مصر كونو) ialah penggunaan kaedah penzamanan untuk menyusun 3,000 tahun sejarah Mesir Kuno.[1] Sistem 30 dinasti yang direkodkan oleh pendeta Mesir yang berbahasa Yunani abad ke-3 Manetho masih digunakan hari ini (lihat penggunaan moden di Dinasti Mesir kuno);[2] Namun, sistem "tempoh" dan "kerajaan" yang digunakan untuk menggabungkan dinasti berasal dari zaman moden (abad ke-19 dan ke-20 M).[1] Sistem moden terdiri daripada tiga "zaman kegemilangan" (Kerajaan Lama, Pertengahan dan Baru), berselang antara "tempoh perantaraan" (sering dianggap krisis atau Zaman Kegelapan) dan zaman awal dan akhir.[1]
Kerajaan Lama, Pertengahan dan Baru
[sunting | sunting sumber]Bunsen
[sunting | sunting sumber]Dalam karyanya pada tahun 1844-57 berjudul Ägyptens Stelle in der Weltgeschichte, Christian Charles Josias von Bunsen menjadi ahli Mesir pertama yang mencadangkan apa yang menjadi "pembahagian tiga bahagian" moden untuk sejarah Mesir:[1]
- Altes Reich ("Empayar Lama") = Menes hingga awal dinasti ke-13,
- Mittleres Reich ("Empayar Tengah") = Hyksos hingga dinasti ke-17
- Neues Reich ("Empayar Baru") = dari dinasti ke-18 seterusnya
Bunsen menerangkan, dalam terjemahan karya beliau pada tahun 1844, bagaimana beliau mendapat ilham untuk membahagikan kepada tiga Kerajaan: [3]
Pada tahun 1834, saya menemui dalam senarai Eratosthenes satu kunci untuk pemulihan 12 yang pertama untuk Dinasti Manetho, dan dengan itu membolehkan untuk menetapkan berapa panjang Empayar Lama. Kedua-dua perkara ini telah diselesaikan, langkah seterusnya jelasnya adalah, untuk mengisi jurang antara Empayar Lama dan Baru, yang biasanya dipanggil Tempoh Hyksos. . . Saya telah yakin sepenuhnya sejak pemulihan pertama saya (pada tahun 1834) dari tiga Empayar Mesir, yang tengah itu merangkumi zaman Hyksos, bahawa Dinasti ke-12 Manetho adalah yang terakhir yang sempurna dari Empayar Lama, dan takhta Firaun Memphis, pemulihan itu membolehkan mengaitkan hubungan antara Manetho dan Eratosthenes, seterusnya dengan Raja ke-4 Dinasti ke-13 kepada Shepherd-Kings.
Berbanding dengan susunan moden, Empayar Lama Bunsen termasuk apa yang kini dikenali sebagai Kerajaan Pertengahan, sedangkan Empayar Tengah Bunsen kini dikenali sebagai Tempoh Perantaraan Kedua.[1]
Lepsius
[sunting | sunting sumber]Pelajar Bunsen, Karl Richard Lepsius terutamanya menggunakan sistem pecahan dua pada tahun 1849-58 Denkmäler aus Ägypten und Äthiopien:[1]
- Altes Reich = dinasti 1-16
- Neues Reich = dinasti 17-31
Sarjana lain
[sunting | sunting sumber]Auguste Mariette dalam karyanya pada 1867 yang berjudul Aperçu de l'histoire ancienne d'Égypte:[1]
- Kerajaan Lama = Dinasti 1-10
- Kerajaan Pertengahan = Dinasti 11-17
- Kerajaan Baru = Dinasti 18-30
Ägyptische Geschichte oleh Alfred Wiedemann: [1]
- Prasejarah = Dinasti 1-11
- Kerajaan Pertengahan = Dinasti 12-19
- Kerajaan Baru = Dinasti 20-31
Henri Gauthier pada tahun 1907-1917 melalui karyanya Le Livre des Rois d'Egypte:[1]
- Ancien Empire = Dinasti 1-10
- Moyen Empire = Dinasti 11-17
- Nouvel Empire = Dinasti 17-25
- Epoque saïto-persane = Dinasti 26-31
Tempoh perantaraan
[sunting | sunting sumber]Tempoh perantaraan pertama
[sunting | sunting sumber]Ahli Egiptologi abad ke-19 tidak menggunakan konsep "tempoh perantaraan"; ini dimasukkan sebagai sebahagian daripada tempoh sebelumnya "sebagai masa selang atau peralihan". [1]
Pada tahun 1926, selepas Perang Dunia Pertama, Die Blütezeit des Pharaonenreiches oleh Georg Steindorff dan Mesir dan Syria dalam Tempoh Perantaraan Pertama oleh Henri Frankfort memberikan dinasti 6-12 dengan istilah "Tempoh Perantaraan Pertama". Istilah ini diasaskan pada tahun 1940-an. [1]
Tempoh perantaraan kedua
[sunting | sunting sumber]Pada tahun 1942, semasa Perang Dunia Kedua, ahli kaji Mesir, Hanns Stock, dalam karyanya Studien zur Geschichte und Archäologie der 13. bis 17. Dynastie menggunakan istilah "Tempoh Perantaraan Kedua".[1]
Tempoh perantaraan ketiga
[sunting | sunting sumber]Pada tahun 1978, buku ahli kaji Mesir oleh Kenneth Kitchen yang berjudul The Third Intermediate Period in Egypt (1100-650 SM) mencipta istilah "Tempoh Perantaraan Ketiga".[1]
Penzamanan moden
[sunting | sunting sumber]Catatan
[sunting | sunting sumber]Bibliografi
[sunting | sunting sumber]- Schneider, Thomas (27 August 2008). "Periodizing Egyptian History: Manetho, Convention, and Beyond". Dalam Klaus-Peter Adam (penyunting). Historiographie in der Antike. Walter de Gruyter. m/s. 181–197. ISBN 978-3-11-020672-2.CS1 maint: ref=harv (link) Schneider, Thomas (27 August 2008). "Periodizing Egyptian History: Manetho, Convention, and Beyond". Dalam Klaus-Peter Adam (penyunting). Historiographie in der Antike. Walter de Gruyter. m/s. 181–197. ISBN 978-3-11-020672-2.CS1 maint: ref=harv (link) Schneider, Thomas (27 August 2008). "Periodizing Egyptian History: Manetho, Convention, and Beyond". Dalam Klaus-Peter Adam (penyunting). Historiographie in der Antike. Walter de Gruyter. m/s. 181–197. ISBN 978-3-11-020672-2.CS1 maint: ref=harv (link)
- Clayton, Peter A. (1994). Chronicle of the Pharaohs. London: Thames and Hudson. ISBN 978-0-500-05074-3. Clayton, Peter A. (1994). Chronicle of the Pharaohs. London: Thames and Hudson. ISBN 978-0-500-05074-3. Clayton, Peter A. (1994). Chronicle of the Pharaohs. London: Thames and Hudson. ISBN 978-0-500-05074-3.