Penjodoh bilangan bahasa Cina
Dalam bahasa Cina, penjodoh bilangan (Cina Tradisional: 量詞, Cina Ringkas: 量词, pinyin: liàngcí) digunakan bersama kata bilangan untuk menentukan kuantiti sesuatu benda, atau dengan "ini"/"itu" untuk emngeal pasti benda tertentu.
Dalam bahasa Cina, kata bilangan itu sendiri tidak boleh menentukan kuantiti kata nama itu; sebaliknya, bahasa ini bergantung kepada apa yang dikenali sebagai kata ukuran atau penjodoh bilangan. Terdapat dua jenis penjodoh bilangan, iaitu namaan dan kerjaan, yang kerjaan pula digunakan untuk menyatakan kuantiti kata kerja dan berapa kali kerja itu dilakukan.
Adalah diingatkan bahawa penggunaan penjodoh bilangan dalam bahasa Cina memang wajib, iaitu, penjodoh bilangan mesti digunakan selagi adanya kata bilangan atau kata ganti nama. Berbeza dengan bahasa Melayu yang mana "sekawan burung" boleh diubah menjadi "beberapa ekor burung", dalam bahasa Cina hanya "一群鳥" (一群鸟) diterima. Begitu juga, "seekor burung" patut diterjemah menjadi "一隻鳥" (一只鸟).
Penggunaan juga bergantung kepada pilihan peribadi dan dialek. Contohnya, ada orang yang berkata 三部車; (三部车) dan ada yang berkata 三台車 (三台车) untuk memaksudkan "tiga buah kereta". Ada lagi yang menggunakan 三輛車 (三辆车) atau, dalam bahasa Kantonis, 三架車 (三架车), kesemua penjodoh bilangan ini sama tujuannya.
Sesetengah penjodoh bilangan adalah unit benar yang diperlukan semua bahasa untuk mengukur benda, contohnya kilometer. Unit benar ini dicatat terlebih dahulu, diikuti penjodoh bilangan namaan yang lain, dan akhirnya penjodoh bilangan kerjaan.
Penjodoh bilangan namaan
[sunting | sunting sumber]- Petunjuk
- T – Aksara tradisional
- R – Aksara ringkas
| Aksara Cina | Pinyin | Kantonis (Yale) |
Kegunaan utama | |
|---|---|---|---|---|
| T | R | |||
| 把 | bǎ | ba2 | benda yang boleh dipegang, agak panjang dan leper (pisau, gunting, pedang, kunci; juga kerusi) | |
| 班 | bān | baan1 | perkhidmatan berjadual (tren, dsb.), sekumpulan orang, satu kelas murid-murid | |
| 包 | bāo | baau1 | "bungkus" | |
| 杯 | bēi | bui1 | "cawan" — minuman | |
| 本 | běn | bun2 | "jilid" — bahan cetak yang berjilid (buku, dsb.) | |
| 筆 | 笔 | bǐ | bat1 | kuantiti duit yang besar |
| 部 | bù | bou6 | novel, filem | |
| 冊/册 | 冊/册 | cè | chaak3 | jilid buku (冊 lebih kerap dijumpai dalam tulisan Cina Tradisional, sebaliknya bagi 册) |
| 層 | 层 | céng | chaang4 | "aras", "lapisan" — bangunan, dsb. |
| 場 | 场 | chǎng | cheung4 | acara pertunjukan, permainan, sukan |
| 床 | chuáng | chong4 | "katil" — selimut, cadar | |
| 次 | cì | chi3 | "kali" — peluang, kejadian | |
| 齣 | 出 | chū | lakonan | |
| 袋 | dài | doi6 | karung, guni, saku | |
| 道 | dào | dou6 | unjuran lurus (sinaran, dsb.), arahan oleh pihak berkuasa, hidangan (makanan) | |
| 滴 | dī | dik6 | "titik" air, darah, cecair | |
| 點 | 点 | diǎn | dim2 | idea, cadangan, juga bererti "sedikit" |
| 頂 | 顶 | dǐng | deng2 | benda yang menjulur di atas (topi, dsb.) |
| 棟 | 栋 | dòng | dung6 | har. tiang, digunakan untuk bangunan |
| 堵 | dǔ | dou6 | tembok dan kepungan | |
| 段 | duàn | dyun6 | "rangkai" — kabel, jalan raya, dsb. | |
| 對 | 对 | duì | deui3 | "pasang" — orang, benda tertentu (subang dsb). |
| 頓 | 顿 | dùn | deun6 | makanan |
| 朵 | duǒ | do2/deu2 | awan, bunga | |
| 份 | fèn | fan6 | bahagian, potongan | |
| 封 | fēng | fung1 | surat | |
| 幅 | fú | fuk1 | hasil seni (lukisan, dsb.) | |
| 服 | fù | fuk6 | "dos" — ubat (Cina) | |
| 副 | fù | fu3 | benda yang berpasangan (sarung tangan, cermin mata dsb.) juga untuk set daun terup, mahjong | |
| 個 | 个 | ge (gè) | go3 | "buah" — benda tunggal, orang — secara amnya, penjodoh bilangan serba guna (penggunaan penjodoh bilangan ini dengan mana-mana kata nama diterima umum jika tidak diketahui penjodoh bilangan yang sebetulnya) |
| 根 | gēn | gan1 | "batang" — benda yang halus dan tipis (jarum, tiang, dsb.); "utas" (e.g. rambut) | |
| 股 | gǔ | gu2 | aliran (udara, bau, pengaruh) | |
| 罐 | guàn | gun3 | "tin" (minuman, makanan) | |
| 行 | háng | hong4 | "baris" — benda yang membentuk baris (perkataan, dsb.) | |
| 盒 | hé | hap6 | "kotak" (pita, makanan) | |
| 戶 | 户 | hù | wu6 | rumah (户 kerap dijumpai dalam tulisan tangan Cina Tradisional) |
| 伙 | huǒ | fo2 | penjodoh bilangan hinaan untuk kumpulan seperti samseng | |
| 家 | jiā | ga1 | kumpulan orang (keluarga, syarikat, dsb.) | |
| 架 | jià | ga3 | kapal terbang, piano, mesin | |
| 間 | 间 | jiān | gaan1 | bilik |
| 件 | jiàn | gin6 | hal, pakaian, dsb. | |
| 節 | 节 | jié | jit3 | "potong" — buluh, dsb. |
| 屆 | 届 | jiè | gaai3 | acara yang berjadual |
| 句 | jù | geui3 | baris, ayat, dsb. | |
| 棵 | kē | po1 | pokok dan tumbuhan seumpamanya | |
| 顆 | 颗 | kē | fo2 | benda kecil (mutiara, gigi dsb.) dan juga benda yang kelihatan kecil (bintang yang berjauhan) |
| 口 | kǒu | hau2 | orang di kampung, ahli keluarga; telaga | |
| 塊 | 块 | kuài | faai3 | "bidang" — tanah, batu, etc.; "potong" — kek (potongan), roti (hirisan) |
| 類 | 类 | lèi | leui6 | benda yang sama jenis atau sifatnya |
| 粒 | lì | lap1 | "biji" | |
| 輛 | 辆 | liàng | leung2 | kenderaan beroda: kereta, basikal, dsb. |
| 列 | liè | lit6 | tren | |
| 枚 | méi | mui4 | benda yang kecil dan leper (pingat, setem, gelang dsb.) | |
| 門 | 门 | mén | mun4 | benda yang berkaitan dengan akademik (kursus, mata pelajaran, dsb.) |
| 面 | miàn | min6 | benda yang leper dan licin (cermin, bendera, dsb.) | |
| 名 | míng | ming4 | orang yang bertaraf tinggi (doktor, peguam, ahli politik, kerabat diraja, dsb.); dalam bahasa rasmi, boleh digunakan untuk sesiapa (bukan yang bertaraf tinggi sahaja) | |
| 排 | pái | paai4 | benda-benda dalam barisan (kerusi, dsb.) | |
| 盤 | 盘 | pán | pun4 | benda leper (kaset video, CD, dsb.) |
| 批 | pī | pai1 | orang, barangan, dsb. | |
| 匹 | pǐ | pat1 | kuda dan haiwan tunggangan lain, rolls/bolts of cloth | |
| 篇 | piān | pin1 | kertas, rencana, dsb. | |
| 片 | piàn | pin3 | "hiris" — benda leper, kad, roti, dsb. | |
| 瓶 | píng | ping4 | "botol" — minuman | |
| 期 | qī | kei4 | "naskhah" — majalah | |
| 群 | qún | kwan4 | "kumpulan" (orang), "kawan" (haiwan) | |
| 扇 | shàn | sin3 | pintu, tingkap | |
| 首 | shǒu | sau2 | lagu, puisi, muzik dsb. | |
| 束 | shù | chuk1 | "jambak" | |
| 雙 | 双 | shuāng | seung1 | benda yang berpasangan (penyepit dsb.) |
| 艘 | sōu | sau2 | kapal | |
| 所 | suǒ | so2 | bangunan | |
| 臺/台 | 台 | tái | toi4 | benda berat, terutamanya mesin (TV, komputer, dsb.); persembahan (teater, dsb.) |
| 堂 | táng | tong4 | sesi kelas, set perabot | |
| 趟 | tàng | tong3 | perjalanan, perkhidmatan pengangkutan berjadual | |
| 套 | tào | tou3 | "set" — buku, majalah, koleksi, pakaian | |
| 題 | 题 | tí | tai4 | soalan |
| 條 | 条 | tiáo | tiu4 | objek yang panjang, tipis dan anjal (ikan, seluar, dsb.) |
| 頭 | 头 | tóu | tau4 | "kepala" — haiwan tertentu (lembu, kambing dsb.), rambut |
| 團 | 团 | tuán | tyun4 | "bebola" — benda yang digelung menjadi bulat (bebola benang dsb.) |
| 位 | wèi | wai2 | penjodoh bilangan untuk menyapa orang dengan sopan | |
| 項 | 项 | xiàng | hong6 | projek |
| 樣 | 样 | yàng | yeung6 | benda-benda am yang berbeza-beza sifatnya |
| 扎 | zhā | ja1 | Dalam bahasa Kantonis, ini sama kegunaannya dengan shù (束), cth. sejambak bunga "balang", "jag" — minuman (Kata pinjaman bahasa Inggeris terbaru ini boleh dianggap sebagai tidak formal.) | |
| 盞 | 盏 | zhǎn | jaan2 | lampu, seteko teh etc. |
| 張 | 张 | zhāng | jeung1 | benda yang leper (kertas, meja, dsb.), muka, busur, lukisan, tiket, buruj |
| 陣 | 阵 | zhèn | jan6 | "ledakan", "letupan" — kejadian yang singkat (ribut petir, tiupan angin) |
| 支 | zhī | ji1 | benda yang panjang dan tipis (pen, penyepit, senapang, dsb.) | |
| 隻 | 只 | zhī | jek3 | "pasang" (tangan dsb.); "ekor" animals (burung, kucing, dsb.) |
| 枝 | zhī | ji1 | bentuk alternatif 支 ("batang"): digunakan untuk senapang dan bunga mawar | |
| 種 | 种 | zhǒng | jung2 | jenis benda |
| 組 | 组 | zǔ | jou2 | set, baris, siri, bateri (pasukan meriam) |
| 串 | chuàn | serangkai nombor; atau benda yang berangkai atau bergugus (nombor telefon, rantai, anggur dsb.) | ||
| 座 | zuò | jo6 | struktur atau binaan yang besar, gunung | |
Unit ukuran
[sunting | sunting sumber]| Aksara Cina | Pinyin | Kantonis (Yale) |
Kegunaan utama | |
|---|---|---|---|---|
| T | R | |||
| Masa | ||||
| 秒 | miǎo | miu5 | "saat" | |
| 分 | fēn | fan1 | "minit" | |
| 刻 | kè | hak1 haak1 | "suku", "15 minit" (terutamanya dalam dialek tertentu dan hasil terjemahan) | |
| 小時 | 小时 | xiǎoshí | siu2 si4 | "jam" (bukan penjodoh bilangan, mesti didahului 個/个) |
| 鐘 | 钟 | zhōng | jung1 | "jam" (didapati dalam bahasa Cina Selatan, bukan penjodoh bilangan, mesti didahului 個/个) |
| 時辰 | 时辰 | shíchén | si4 san4 | "2 jam" (kuno, bukan penjodoh bilangan, mesti didahului 個/个) |
| 天 | tiān | tin1 | "hari" | |
| 日 | rì | yat6 | "hari" | |
| 年 | nián | nin4 | "tahun" | |
| 載 | 载 | zǎi | joi2 joi3 | "tahun" (kuno) |
| 世紀 | 世纪 | shìjì | sai3 gei2 | "abad" (bukan penjodoh bilangan, mesti didahului 個/个 untuk menyatakan bilangan abad) |
| Berat/jisim | ||||
| 克 | kè | hak1 haak1 | "gram" | |
| 兩 | 两 | liǎng | 50 gram | |
| 斤 | jīn | gan1 | "kati", "paun", 1/2 kilogram | |
| 公斤 | gōngjīn | gung1 gan1 | "kilogram" | |
| 千克 | qiānkè | chin1 hak1/haak1 | "kilogram" | |
| 噸 | 吨 | dūn | deun1 | "tan" |
| Panjang/jarak | ||||
| 公分 | gōngfēn | gung1 fan1 | "sentimeter" | |
| 厘米 | límǐ | lei4 mai5 | "sentimeter" (Lebih kerap digunakan di Tanah Besar China) | |
| 寸 | cùn | chyun3 | "inci" Cina (⅓ desimeter) | |
| 吋 | cùn | chyun3 | inci British | |
| 尺 | chǐ | che2/chek3 | "kaki" Cina (⅓ meter) | |
| 呎 | chǐ | chek3 | kaki British | |
| 英尺 | yīngchǐ | ying1 chek3 | kaki British | |
| 公尺 | gōngchǐ | gung1 chek3 | "meter" | |
| 米 | mǐ | mai5 | "meter" | |
| 里 | lǐ | lei5 | "lǐ", "batu" Cina (500 meter) | |
| 哩 | lǐ | le1/lei5/li1 | batu British | |
| 英里 | yīnglǐ | ying1 lei5 | batu British | |
| 公里 | gōnglǐ | gung1 lei5 | "kilometer" | |
| 天文單位 | 天文单位 | tiānwéndānwèi | tin1 man4 daan1 wai2 | "unit astronomi" |
| 光年 | guāngnián | gwong1 nin4 | "tahun cahaya" | |
| 秒差距 | miǎochājù | miu5 cha1 geui6 | "parsek" | |
| Wang | ||||
| 圓/元 | 圆/元 | yuán | yun4 | "yuán", "¥" (unit matawang utama) |
| 塊 | 块 | kuài | faai3 | "yuán", "¥" (kata slanga) |
| 角 | jiāo | jiāo | "10 sen" | |
| 毛 | mǎo | hou4 | "10 sen" (slanga) | |
| 分 | fēn | fan1/fan6 | "satu sen" | |
Penjodoh bilangan kata kerja
[sunting | sunting sumber]| Aksara Cina | Pinyin | Kantonis (Yale) |
Kegunaan utama | |
|---|---|---|---|---|
| T | R | |||
| 遍 | biàn | bin3 pin3 | berapa kali sesuatu perbuatan dilakukan | |
| 場 | 场 | chǎng | cheung4 | berapa lama suatu kejadian berlaku dalam kejadian yang lain |
| 次 | cì | chi3 | kali (berbeza dengan 遍, 次 menyentuh berapa kali tanpa mengira sama ada siap atau tidak) | |
| 頓 | 顿 | dùn | deun6 | perbuatan tanpa berulang |
| 回 | huí | wui4 | kejadian (dalam percakapan sahaja) | |
| 聲 | 声 | shēng | seng1/sing1 | tangisan, jeritan, dsb. |
| 趟 | tàng | tong3 | perjalanan, lawatan, dsb. | |
| 下 | xià | ha5/ha6 | perbuatan yang cepat dan selalunya tiba-tiba | |
Contoh
[sunting | sunting sumber]- Petunjuk warna
- penjodoh bilangan berwarna hijau manakala kata nama berwarna ungu.
- 去年我騎了一匹馬。(去年我骑了一匹马。)
- Tahun lepas, saya menunggang seekor kuda.
- 這臺電視看了一次就壞了。(这台电视看了一次就坏了。)
- (Set) TV ini rosak selepas sekali menonton.
- 我訂了這兩班車。(我订了这两班车。)
- Saya baru menempah (tiket untuk) dua perjalanan bas ini.
- 下完這陣雨我才會爬那座山。(下完这阵雨我才会爬那座山。)
- Selepas hujan berhenti barulah saya boleh medaki gunung itu.
- 一根頭髮。(一根头发。)
- Sehelai rambut.
- 五分(鐘)。(五分(钟)。)
- (Masa) lima minit
- 十天(時間)。(十天(时间)。)
- (Masa) sepuluh hari.
- 一百頭牛。(一百头牛。)
- Seratus ekor lembu.
- 一個蘋果。(一个苹果。)
- Sebiji epal
- 一斤蘋果。(一斤苹果。)
- Sekati epal