Pergi ke kandungan

Orang Sámi

Daripada Wikipedia, ensiklopedia bebas.
Orang Sámi
Sámit (b. Sami utara)
Bendera mewakili bangsa Sámi
Jumlah penduduk
aggrn lebih 80,000–100,000 orang[1]
Kawasan ramai penduduk
Sápmi 63,831–107,341 orang
 Norway37,890–60,000 orang [a][2][3]
 Sweden14,600–36,000 orang[3]
 Finland9,350 orang[4]
 Rusia1,991 orang[5]
 Amerika Syarikat480 orang (darah asli)
945 (generasi pertama, ke-2)[6]
 Ukraine136 orang[7]
Bahasa
bahasa-bahasa Sámi (Akkala, Inari, Kildin, Kemi, Lule, Utara, Pite, Skolt, Ter, Southern, Ume)
Bahasa Rusia, bahasa Norway, Bahasa Sweden, bahasa Finland
Agama
Agama Kristian (aliran Lutheranisme (termasuk Laestadianisme), Ortodoks Timur)
Kepawangan Sámi
Kumpulan etnik berkaitan
orang Finland, orang Estonia, orang Hungary dan bangsa-bangsa Finno-Ugri lain

Orang Sámi (juga dieja Sami atau Saami) adalah masyarakat asli peribumi menduduki kawasan merangkumi sebahagian besar utara negara-negara Norway, Sweden, Finland dan Semenanjung Kola dalam Wilayah Murmansk di Rusia diliputi garisan Artik diberi nama Sápmi.[8] Masyarakat ini tergolong dalam kelompok Finno-Ugri yang turut termasuk orang-orang Hungary dan Finland keturunan leluhur yang berasal dari lembah sungai Volga di barat Rusia.[9] Mereka menuturkan bahasa Sámi yang mencabang dari keluarga bahasa Ural.

Masyarakat ini secara tradisinya menyara hidup melalui pelbagai sumber alam yang dapat diperolehi termasuk memancing, menangkap haiwan bulu serta penggembalaan bebiri dan rusa kutub; sebanyak 2,800 orang Sami aktif terlibat dalam penggembalaan rusa secara hampir nomadik sepenuh masa di Norway,[10] malah mereka diberikan kebenaran menggembala haiwan ini di beberapa kawasan Nordik. [11]

  1. ^ Kiraan tidak tepat kerana tiada takrifan yang dapat dipastikan menentukan keturunan di Norway.
  1. ^ Sámi people (14 Disember 2015). "Sámi in Sweden". sweden.se.
  2. ^ "Focus on Sámi in Norway". Statistics Norway. Diarkibkan daripada yang asal pada 9 Mac 2012.
  3. ^ a b Thomasson, Lars; Sköld, Peter. "Samer". Nationalencyklopedin (dalam bahasa Sweden). Dicapai pada September 15, 2017.
  4. ^ "Eduskunta — Kirjallinen kysymys 20/2009". Parliament of Finland. Diarkibkan daripada yang asal pada June 2, 2014.
  5. ^ "Russian census of 2002". Russian Federal State Statistics Service.
  6. ^ "Table 1. First, Second, and Total Responses to the Ancestry Question by Detailed Ancestry Code: 2000" (XLS). U.S. Census Bureau. 22 January 2007. Dicapai pada 11 February 2016.
  7. ^ "National composition of population, 2001 census". State Statistics Service of Ukraine (dalam bahasa Ukraine).
  8. ^ Rapp, Ole Magnus; Stein, Catherine (8 Februari 2008). "Samis don't want to be 'Lapps'". Aftenposten. Diarkibkan daripada yang asal pada 29 Jun 2011. Dicapai pada 3 Oktober 2008.
  9. ^ Lang, Valter (2020). Homo Fennicus – Itämerensuomalaisten etnohistoria (dalam bahasa Finland). Helsinki: Suomalaisen kirjallisuuden seura. m/s. 104. ISBN 978-951-858-130-0.
  10. ^ Solbakk, John T. "Reindeer husbandry – an exclusive Sámi livelihood in Norway" (PDF). www.galdu.org. Diarkibkan daripada yang asal (PDF) pada 2007-09-27. Dicapai pada 2007-08-10.
  11. ^ Conrad, Jo Ann (Winter 2000). "Sami reindeer-herders today: Image or reality?". Scandinavian Review. Diarkibkan daripada yang asal pada 2008-12-18. Dicapai pada 2008-09-25 – melalui BNET.