Pergi ke kandungan

Nilai sejagat

Daripada Wikipedia, ensiklopedia bebas.

Suatu nilai moral dianggap sebagai nilai sejagat jika ia mempunyai nilai yang sama bagi semua atau hampir semua orang. Sfera nilai manusia merangkumi moral, keutamaan estetik, sifat manusia, usaha manusia, dan susunan sosial. Sama ada nilai sejagat wujud adalah satu sangkaan falsafah moral dan antropologi budaya yang tidak terbukti, walaupun jelas bahawa nilai tertentu ditemui merentasi kepelbagaian besar budaya manusia, seperti sifat utama daya tarikan fizikal (cth. keremajaan dan simetri) manakala atribut lain (cth. kelangsingan) tertakluk kepada relativisme estetik seperti yang dikawal oleh norma budaya Bantahan ini tidak terhad kepada estetika. Relativisme berkaitan moral dikenali sebagai relativisme moral, satu pendirian falsafah yang menentang kewujudan nilai moral sejagat.

Tuntutan nilai sejagat boleh difahami dalam dua cara yang berbeza. Pertama, mungkin sesuatu mempunyai nilai sejagat apabila semua orang menganggapnya berharga. Ini adalah pemahaman Isaiah Berlin tentang istilah itu. Menurut Berlin, "...nilai sejagat....adalah nilai-nilai yang kebanyakan manusia dalam kebanyakan tempat dan situasi, pada hampir setiap masa, sebenarnya dipegang bersama, sama ada secara sedar dan eksplisit atau seperti yang dinyatakan dalam tingkah laku mereka..."[1] Kedua, sesuatu boleh mempunyai nilai universal apabila semua orang mempunyai sebab untuk mempercayai ia mempunyai nilai. Amartya Sen mentafsir istilah ini dengan cara ini, menunjukkan bahawa apabila Mahatma Gandhi berhujah bahawa penolakan kekerasan adalah nilai sejagat, beliau berhujah bahawa semua orang mempunyai sebab untuk menghargai kekerasan sifar, bukan kerana semua orang pada masa ini menghargai nilai itu.[2] Banyak perkara yang berbeza telah didakwa sebagai nilai sejagat, seperti kesuburan,[3] keseronokan,[4] dan demokrasi.[5] Isu sama ada sesuatu itu bernilai sejagat, dan, jika ya, apakah perkara itu atau perkara itu, adalah berkaitan dengan psikologi, sains politik dan falsafah serta bidang lain.

Perspektif mengikut disiplin

[sunting | sunting sumber]

Kajian falsafah nilai sejagat menjawab persoalan seperti kebermaknaan nilai sejagat atau sama ada nilai sejagat wujud.

Sosiologi

[sunting | sunting sumber]

Kajian sosiologi nilai sejagat membincangkan bagaimana nilai-nilai tersebut terbentuk dalam masyarakat.

Psikologi dan pencarian nilai sejagat

[sunting | sunting sumber]

S. H. Schwartz bersama dengan beberapa rakan psikologi telah menjalankan penyelidikan empirikal yang menyiasat sama ada terdapat nilai sejagat, dan apakah nilai tersebut. Schwartz mendefinisikan "nilai" sebagai "konsepsi tentang yang diingini yang mempengaruhi cara orang memilih tindakan dan menilai peristiwa".[6] Beliau membuat hipotesis bahawa nilai sejagat akan berkaitan dengan tiga jenis keperluan manusia yang berbeza: keperluan biologi, keperluan penyelarasan sosial, dan keperluan yang berkaitan dengan kebajikan dan kemandirian kumpulan. Keputusan Schwartz daripada siri kajian yang merangkumi tinjauan ke atas lebih 25,000 orang di 44 negara dengan pelbagai jenis budaya yang berbeza menunjukkan bahawa terdapat 56 nilai universal khusus dan sepuluh jenis nilai universal.[7] Sepuluh jenis nilai universal Schwartz ialah: kuasa, pencapaian, hedonisme, rangsangan, hala tuju diri, universalisme, kebajikan, tradisi, kesesuaian dan keselamatan. Di bawah ialah setiap jenis nilai, dengan nilai berkaitan khusus di samping:

Bibliografi

[sunting | sunting sumber]
  • Bolin, Anne, and Patricia Whelehan (1999). Perspectives on Human Sexuality. SUNY Press.
  • Diamond, Larry Jay, and Marc F. Plattner (2001). The Global Divergence of Democracies. Johns Hopkins University Press.
  • Jahanbegloo, Ramin, (1991). Conversations With Isaiah Berlin. McArthur & Co. Reprinted 2007, Halban Publishers. ISBN 1-905559-03-8, ISBN 978-1-905559-03-9
  • Mason, Elinor, (2006). 'Value pluralism'. In The Stanford Encyclopedia of Philosophy. (Accessed 13 Nov 2007).
  • Pettit, Philip (1996). The Common Mind: An Essay on Psychology, Society, and Politics. New York: Oxford University Press.
  • Schwartz, S. H. (1992). 'Universals in the Content and Structure of Values: Theory and Empirical Tests in 20 Countries'. In M. Zanna (ed.), Advances in Experimental Social Psychology (Vol. 25). New York: Academic Press: 1-65.
  • Schwartz, S. H. (1994). 'Are there Universal Aspects in the Structure and Contents of Human Values?'. Journal of Social Issues, 50 (4): 19–45.
  • Schwartz, S. H. and W. Bilsky (1987). 'Toward a Universal Psychological Structure of Human Values'. Journal of Personality and Social Psychology, 53: 550-562.
  • Sen, Amartya (1999). 'Democracy as a Universal Value'. Journal of Democracy, 10 (3): 3-17.