Jieqi
| (Dua puluh empat) tempoh suria | |||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Tulisan Cina Tradisional | (二十四)節氣 | ||||||||||||||||
| Tulisan Cina Ringkas | (二十四)节气 | ||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
Jieqi atau tempoh suria ialah salah satu daripada 24 titik masa yang berpadanan dengan peristiwa astronomi tertentu atau menandakan sesuatu fenomena semulajadi dalam China kalendar lunisolar tradisional. Titik-titik ini dijarakkan 15° sama rata di sepanjang ekliptik dan digunakan oleh kalendar lunisolar untuk kekal serentak dengan peralihan musim. Jieqi berasal dari China, kemudian disebar ke Korea, Vietnam, dan Jepun. Ini ditunjukkan oleh kenyataan bahawa tulisan-tulisan Cina tradisional untuk kebanyakan tempoh-tempoh ini adalah seiras.
Oleh sebab kelajuan Matahari sepanjang ekliptik berubah-ubah bergantung kepada jarak antara Bumi dengan Matahari, bilangan hari yang diambil Matahari untuk bergerak antara setiap pasang tempoh ini sedikit berubah-ubah sepanjang tahun. Setiap jieqi dibahagikan kepada tiga pentad (Bahasa Cina: 候; pinyin: hòu). Setiap pentad terdiri daripada lima hari (atau jarangnya, enam hari), maka terdapat 72 pentad dalam setahun.
Senarai jieqi
[sunting | sunting sumber]| Longitud | Terjemahan biasa |
Nama Cina [a] |
Nama Jepun |
Nama Korea [b] |
Nama Vietnam |
Tarikh [c] | Huraian |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 315° | bermulanya musim bunga | 立春 lìchūn |
立春 risshun |
입춘 (立春) ipchun |
Lập xuân | 4 Feb | |
| 330° | air hujan | 雨水 yǔshuǐ |
雨水 usui |
우수 (雨水) usu |
Vũ thủy | 19 Feb | lebih hujan berbanding salji |
| 345° | serangga bangkit | 驚蟄 ([惊蛰] Error: {{Lang}}: teg bahasa tidak diiktiraf: zh-s (bantuan)) jīngzhé |
啓蟄 keichitsu |
경칩 (驚蟄) gyeongchip |
Kinh trập | 5 Mac | har. serangga yang berhibernasi bangun |
| 0° | ekuinoks musim bunga | 春分 chūnfēn |
春分 shunbun |
춘분 (春分) chunbun |
Xuân phân | 21 Mac | har. pembahagian (atau tengah) musim bunga |
| 15° | cerah dan terang | 清明 qīngmíng |
清明 seimei |
청명 (清明) cheongmyeong |
Thanh minh | 5 Apr | masa menjaga kubur |
| 30° | hujan bijian | 穀雨 ([谷雨] Error: {{Lang}}: teg bahasa tidak diiktiraf: zh-s (bantuan)) gǔyǔ |
穀雨 kokuu |
곡우 (穀雨) gogu |
Cốc vũ | 20 Apr | har. hujan bijirin: hujan membantu pertumbuhan bijirin |
| 45° | bermulanya musim panas | 立夏 lìxià |
立夏 rikka |
입하 (立夏) ipha |
Lập hạ | 6 Mei | |
| 60° | bijian berisi | 小滿 ([小满] Error: {{Lang}}: teg bahasa tidak diiktiraf: zh-s (bantuan)) xiǎomǎn |
小満 shōman |
소만 (小滿) soman |
Tiểu mãn | 21 Mei | bijian menjadi berisi |
| 75° | bijian dalam bulir | 芒種 ([芒种] Error: {{Lang}}: teg bahasa tidak diiktiraf: zh-s (bantuan)) mángzhòng |
芒種 bōshu |
망종 (芒種) mangjong |
Mang chủng | 6 Jun | har. jejanggut bijian bertumbuh |
| 90° | solstis musim panas | 夏至 xiàzhì |
夏至 geshi |
하지 (夏至) haji |
Hạ chí | 21 Jun | har. kemuncak musim panas (ketinggian matahari) |
| 105° | bahang kecil | 小暑 xiǎoshǔ |
小暑 shōsho |
소서 (小暑) soseo |
Tiểu thử | 7 Jul | |
| 120° | bahang besar | 大暑 dàshǔ |
大暑 taisho |
대서 (大暑) daeseo |
Đại thử | 23 Jul | |
| 135° | bermulanya musim luruh | 立秋 lìqiū |
立秋 risshū |
입추 (立秋) ipchu |
Lập thu | 7 Ogos | |
| 150° | kurangnya bahang | 處暑 ([处暑] Error: {{Lang}}: teg bahasa tidak diiktiraf: zh-s (bantuan)) chǔshǔ |
処暑 shosho |
처서 (處暑) cheoseo |
Xử thử | 23 Ogos | har. tinggal dalam bahang |
| 165° | embun putih | 白露 báilù |
白露 hakuro |
백로 (白露) baekro |
Bạch lộ | 8 Sep | lembapan memeluwap menyebabkan embun menjadi putih |
| 180° | ekuinoks musim luruh | 秋分 qiūfēn |
秋分 shūbun |
추분 (秋分) chubun |
Thu phân | 23 Sep | har. pembahagian (atau tengah) musim luruh |
| 195° | embun sejuk | 寒露 hánlù |
寒露 kanro |
한로 (寒露) hallo |
Hàn lộ | 8 Okt | |
| 210° | turunnya fros | 霜降 shuāngjiàng |
霜降 sōkō |
상강 (霜降) sanggang |
Sương giáng | 23 Okt | kehadiran fros dan penurunan suhu |
| 225° | bermulanya musim sejuk | 立冬 lìdōng |
立冬 rittō |
입동 (立冬) ipdong |
Lập đông | 7 Nov | |
| 240° | salji kecil | 小雪 xiǎoxuě |
小雪 shōsetsu |
소설 (小雪) soseol |
Tiểu tuyết | 22 Nov | |
| 255° | salji besar | 大雪 dàxuě |
大雪 taisetsu |
대설 (大雪) daeseol |
Đại tuyết | 7 Dis | |
| 270° | solstis musim sejuk | 冬至 dōngzhì |
冬至 tōji |
동지 (冬至) dongji |
Đông chí | 22 Dis | har. kemuncak musim sejuk (ketinggian matahari) |
| 285° | dingin kecil | 小寒 xiǎohán |
小寒 shōkan |
소한 (小寒) sohan |
Tiểu hàn | 6 Jan | |
| 300° | dingin besar | 大寒 dàhán |
大寒 daikan |
대한 (大寒) daehan |
Đại hàn | 20 Jan |
a Tulisan Cina ringkas ditunjukkan dalam tanda kurungan jika berbeza daripada tulisan Cina tradisional.
b Hanja ditunjukkan dalam tanda kurungan.
c Tarikh boleh berubah dalam julat ±1 hari.
"Lagu Jieqi" (Bahasa Cina: 節氣歌; pinyin: jiéqìgē) boleh memudahkan penghafalan jiéqì:
春雨驚春清穀天 |
chūn yǔ jīng chūn qīng gǔ tiān, |
Maklumat setempat
[sunting | sunting sumber]Di Jepun, istilah Setsubun (節分) asalnya memaksudkan malam-malam sebelum Risshun (立春, 315°, bermulanya Musim Bunga) Rikka (立夏, 45°, bermulanya Musim Panas), Risshū (立秋, 135°, bermulanya Musim Luruh), dan Rittō (立冬, 225°, the bermulanya Musim Panas), tetapi kini ertinya tertumpu kepada hari sebelum Risshun. Nama setiap tempoh suria juga memaksudkan jangka masa antara hari itu dan tempoh suria seterusnya, atau 1/24 setahun.