ゐ
 |
 Hiragana |
 Katakana | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Transliterasi: | i, wi | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Hiragana Man'yōgana: | 爲 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Katakana Man'yōgana: | 井 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Unicode: | U+3090, U+30F0 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Templat:Kana gojuon sidebar Wi (hiragana: ゐ, katakana: ヰ) merupakan kana Jepun yang usang (aksara fonetik Jepun, setiap satunya mewakili satu mora), yang biasanya disebut [i] dalam bahasa Jepun masa kini. Gabungan huruf kana lajur-W dengan ゐ゙ dalam hiragana telah diperkenalkan untuk mewakili [vi] pada abad ke-19 dan abad ke-20. Diandaikan bahawa 'ゐ' mewakili [wi] (
dengar), dan huruf 'ゐ' dengan 'い' mewakili sebutan yang berbeza sebelum bergabung kepada [i] suatu ketika antara zaman Kamakura dan Taishō. Bersama dengan kana untuk we ('ゑ' dalam hiragana, 'ヱ' dalam katakana), kana ini merupakan dianggap usang dalam bahasa Jepun dengan pembaharuan ortografik 1946, digantikan dengan 'い/イ' dalam semua konteks. Ia kini jarang berlaku dalam penggunaan harian; dalam onomatopoeia dan perkataan asing, bentuk katakana 'ウィ' (U-[i-kecil]) digunakan untuk mora /wi/.
Walau bagaimanapun, kana masih melihat beberapa penggunaan zaman moden sebagai varian gaya 'い/イ'. Ejaan whisky biasanya dieja uisukii ("ウイスキー"), tetapi ia kadangkala ditulis uwisukii ("ウヰスキー") secara bergaya, seperti Nikka Whisky (ニッカウヰスキー, nikka uwisukii). Nama duo komedi Yoiko ditulis yowiko ("よゐこ"), 2 watak dalam siri permainan video Touhou Project mempunyai "ゐ" di dalam nama mereka: Tewi Inaba (因幡 てゐ (Inaba Tewi)) & Tenshi Hinanawi (比那名居 天子 (Hinanawi Tenshi)), dan tema pembukaan pertama kepada Future Diary siri anime yang bertajuk "空想メソロギヰ" (Kuusou Mesorogiwi). Katakana ヰ kadangkala ditulis dengan dakuten, 'ヸ', untuk mewakili suara /vi/ dalam perkataan asing; walau bagaimanapun, kebanyakan IMEs kekurangan cara yang mudah untuk melakukan ini. Ia jauh lebih biasa untuk /vi/ untuk diwakili oleh gabungan 'ヴィ'.
Hiragana 'ゐ' masih digunakan dalam salah satu Ortografi Okinawa, Okinawa Baru, untuk suku kata /wi/ dan dalam digraf untuk /kwi, ɡwi/. Dalam sistem Universiti Ryukyu, katakana 'ヰ' digunakan untuk /i/, manakala 'い' ialah /ʔi/. Katakana 'ヰ' juga digunakan dalam Ainu untuk /wi/.